Mpox: Πόσο πιθανή είναι μια νέα πανδημία από την ευλογιά των πιθήκων

08:16 18/8/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ο χάρτης με τα κρούσματα και τους θανάτους από ευλογιά (mpox) παγκοσμίως 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κηρύξει παγκόσμια έκτακτη ανάγκη μετά τα συνεχιζόμενα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων, γνωστής διεθνώς ως mpox, στο Κονγκό και αλλού στην Αφρική, απαιτώντας επείγουσα δράση για τον περιορισμό της μετάδοσης του επικίνδυνου ιού.

Εκτοτε, η Σουηδία ανακοίνωσε ότι βρήκε το πρώτο κρούσμα της νέας μορφής mpox που είχε προηγουμένως παρατηρηθεί μόνο στην Αφρική σε ταξιδιώτη, ενώ άλλες ευρωπαϊκές

υγειονομικές αρχές, μεταξύ των οποίων o ECDC και ο ΕΟΔΥ, έχουν προειδοποίησει ότι είναι πιθανά περισσότερα εισαγόμενα κρούσματα.

Μπορεί η mpox να προκαλέσει νέα πανδημία;

Αυτό φαίνεται απίθανο. Οι πανδημίες, συμπεριλαμβανομένων των πιο πρόσφατων της γρίπης των χοίρων και του κορονοϊού, πυροδοτούνται συνήθως από αερομεταφερόμενους ιούς που εξαπλώνονται γρήγορα, μεταξύ άλλων από άτομα που μπορεί να μην παρουσιάζουν συμπτώματα.

Η mpox μεταδίδεται κυρίως μέσω στενής επαφής (δέρμα με δέρμα) με μολυσμένα άτομα ή από τα λερωμένα ρούχα και τα σεντόνια τους. Συχνά προκαλεί ορατές δερματικές βλάβες που να κάνουν λιγότερο πιθανό οι ασθενείς να έρχονται σε στενή επαφή με άλλους.

Για να παραμείνουμε ασφαλείς, οι ειδικοί συμβουλεύουν να αποφεύγουμε τη στενή σωματική επαφή με κάποιον που έχει σημάδια που παραπέμπουν σε mpox, να μην μοιραζόμαστε σκεύη, ρούχα ή τα κλινοσκεπάσματα και να τηρούμε καλή υγιεινή όπως το τακτικό πλύσιμο των χεριών.

Την Παρασκευή (17/8), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων δήλωσε ότι περισσότερα εισαγόμενα κρούσματα mpox από την Αφρική είναι «πολύ πιθανά», αλλά οι πιθανότητες τοπικών εξάρσεων στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλές.

Οι επιστήμονες λένε ότι ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό σε χώρες χωρίς συνεχιζόμενες επιδημίες mpox είναι χαμηλός.

Πόσο διαφορετική είναι η mpox από την COVID-19

Η mpox εξαπλώνεται πολύ αργά σε αντίθεση με τον κορονοϊό. Λίγο μετά τον εντοπισμό του κορονoϊού στην Κίνα, ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε εκθετικά από αρκετές εκατοντάδες σε αρκετές χιλιάδες. Μέσα σε μία εβδομάδα τον Ιανουάριο του 2020, ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε περισσότερο από το δεκαπλάσιο.

Μέχρι τον Μάρτιο του 2020, όταν ο ΠΟΥ περιέγραψε την COVID-19 ως πανδημία, υπήρχαν περισσότερες από 126.000 μολύνσεις και 4.600 θάνατοι - περίπου τρεις μήνες μετά το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα.

Αντίθετα, από το 2022 τα κρούσματα mpox έχουν φτάσει σχεδόν 100.000 παγκοσμίως, με περίπου 200 θανάτους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Εξάλλου, πάρχουν διαθέσιμα εμβόλια και θεραπείες για την mpox σε αντίθεση με τις πρώτες ημέρες της πανδημίας COVID-19.

Μάλιστα, στην Ελλάδα εκτός από τα νοσοκομεία «Αττικόν» και «Ανδρέας Συγγρός», όπου ο εμβολιασμός έχει ξεκινήσει απο τις στις 22 Ιουλίου 2024, το επόμενο διάστημα θα λειτουργήσουν 5 ακόμα εμβολιαστικά κέντρα σε Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Κρήτη, Πάτρα και Αθήνα.

«Έχουμε ό,τι χρειαζόμαστε για να σταματήσουμε την mpox», καθησυχάζει ο Δρ. Κρις Μπέιερ, διευθυντής του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Υγείας του Πανεπιστημίου Duke. «Αυτή δεν είναι η ίδια κατάσταση που αντιμετωπίσαμε κατά τη διάρκεια της COVID, όταν δεν υπήρχε εμβόλιο και αντιιικά φάρμακα».

Πόσο γρήγορα θα σταματήσουν αυτές οι εστίες mpox

Είναι ασαφές. Το ξέσπασμα mpox του 2022 σε περισσότερες από 70 χώρες επιβραδύνθηκε μέσα σε μήνες, κυρίως χάρη στα προγράμματα εμβολιασμού και τα φάρμακα που διατέθηκαν σε πληθυσμούς που κινδύνευαν σε πλούσιες χώρες.

Αυτή τη στιγμή, η πλειονότητα των κρουσμάτων mpox βρίσκεται στην Αφρική - και το 96% αυτών των κρουσμάτων και των θανάτων είναι στο Κονγκό, μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου της οποίας το σύστημα υγείας έχει ως επί το πλείστον καταρρεύσει από την πίεση του υποσιτισμού, της χολέρας και της ιλαράς. Αν και οι Κονγκολέζοι αξιωματούχοι ζήτησαν 4 εκατομμύρια εμβόλια από δωρητές, δεν έχουν λάβει ακόμη κανένα.

Παρά το γεγονός ότι ο ΠΟΥ κήρυξε την mpox παγκόσμια έκτακτη ανάγκη το 2022, η Αφρική δεν έλαβε σχεδόν καθόλου εμβόλια ή θεραπείες.

Καθηγητής Μικροβιολογίας ΕΚΠΑ: Η νέα υποπαραλλαγή mpox κάνει σοβαρότερες λοιμώξεις και φαίνεται να είναι πιο μεταδοτική

Ο Μπέιερ τονίζει ότι είναι προς το συμφέρον του πλανήτη να επενδύσει τώρα στην καταστολή των εστιών στην Αφρική. «Είμαστε πραγματικά σε καλό σημείο για να πάρουμε τον έλεγχο αυτής της πανδημίας, αλλά πρέπει να λάβουμε την απόφαση να δώσουμε προτεραιότητα στην Αφρική», επισημαίνει.

Πρόεδρος ΕΟΔΥ: Περιμένουμε εισαγόμενα κρούσματα mpox

Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ λέει ότι αναμένουμε εισαγόμενα κρούσματα mpox και εξηγεί πώς ο ιός μπορεί να φτάσει στην Ελλάδα.

«Περιμένουμε περισσότερα εισαγόμενα κρούσματα και ειδικά από άτομα που επισκέπτονται τις περιοχές που είναι επηρεαζόμενες αυτή τη στιγμή και ειδικά τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και μάλιστα εκεί αύξησε το CDC τον κίνδυνο σε μέτριο, ειδικά όμως για τους επισκέπτες σε αυτές τις περιοχές» τονίζει.

Ερωτηθείς για το εάν είναι θέμα χρόνου να υπάρξει κρούσμα στην Ελλάδα, ο κ. Χατζηχριστοδούλου σχολιάζει:«Ενδεχομένως από άτομα που εργάζονται εκεί και θα επιστρέψουν, είτε που επισκέπτονται τις περιοχές που αυτή τη στιγμή υπάρχουν κρούσματα, είτε στο Κογκό, είτε στις γειτονικές χώρες, θα μπορούσαν να γυρίσουν πίσω και εφόσον εκτεθούν σε άτομα τα οποία ήδη νοσούν εκεί με οποιονδήποτε τρόπο, ενδεχομένως να κολλήσουν και να μεταφέρουν τον ιό. Έχει μεγάλο χρόνο επώασης, μπορεί να έρθουν εδώ υγιείς και μετά να εκδηλώσουν το νόσημα, ενώ είναι στην Ελλάδα».

Για τον ιό mpox συνιστάται ο εμβολιασμός στις ομάδες υψηλού κινδύνου. «Θα μείνουμε εκεί και θα δούμε πώς θα εξελιχθεί το όλο φαινόμενο», καταλήγει.