Politico: Το ενεργειακό σύμφωνο της Λιβύης αυξάνει τον κίνδυνο σύγκρουσης Ελλάδας-Τουρκίας

10:00 2/11/2022 - Πηγή: Huffington Post Greece

.

Η ενεργειακή συμφωνία της Τουρκίας με την Τρίπολη αυτόν τον μήνα εντείνει τους κινδύνους ανοιχτής σύγκρουσης μεταξύ Αγκυρας και Αθήνας, εκτιμά το Politico σε ανάλυσή του.

Το επίμαχο δημοσίευμα αναφέρεται στην παράνομη και άκυρη συμφωνία που υπεγράφη στις 3 Οκτωβρίου ανάμεσα στην Αγκυρα και την «κυβέρνηση της Τρίπολης» για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού

αερίου στα ανοιχτά της Λιβυκής ακτής, χωρίς να διευκρινίζεται εάν οι έρευνες θα πραγματοποιηθούν σε ύδατα νότια της Ελλάδας, όπου οι Τούρκοι δεν έχουν δικαίωμα να βρίσκονται.

Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, κατηγόρησε την Τουρκία ότι εκμεταλλεύεται «την ταραγμένη κατάσταση στη Λιβύη για να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την ασφάλεια στην περιοχή της Μεσογείου και να δημιουργήσει μια περιφερειακή ηγεμονία».

Το τουρκολιβυκό σύμφωνο, επισημαίνει το Politico, έρχεται σε μια ιδιαίτερα τεταμένη στιγμή, η οποία επιδεινώνεται όλο και περισσότερο επειδή η Ελλάδα, η Τουρκία και η Κύπρος θα διεξάγουν εκλογές το επόμενο έτος.

Ελλάδα και Τουρκία αλληλοκατηγορούνται τακτικά για προκλήσεις πάνω από το Αιγαίο με μαχητικά αεροσκάφη, συνεχίζει το άρθρο, αλλά η ρητορική έχει φτάσει πλέον σε ανησυχητικά επίπεδα. Τον περασμένο μήνα, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προειδοποίησε ότι οι δυνάμεις του θα μπορούσαν «να έρθουν ξαφνικά μια νύχτα» στην Ελλάδα.

«Οι άνθρωποι υποτιμούν τις πιθανότητες σύγκρουσης και υπάρχει η αίσθηση στις ΗΠΑ και την ΕΕ ότι έχουμε δει αυτό το έργο ξανά στο παρελθόν, και πως τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά. Δεν ξέρω αν ισχύει πια αυτό», λέει ο Ράιαν Τζιντζέρας, καθηγητής στο τμήμα Υποθέσεων Εθνικής Ασφάλειας στο Naval Postgraduate School της Καλιφόρνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένας πόλεμος είναι επικείμενος, αλλά ότι η στρατιωτική αντιπαράθεση είναι πλέον πιο πιθανή, επισημαίνει ο ίδιος. 

Οσον αφορά τις εκλογές στην Τουρκία τον Ιούνιο, ο Ερντογάν, το κόμμα του οποίου δεν έχει πλειοψηφική υποστήριξη, στοχεύει να υφαρπάξει κάποιες ψήφους από το εθνικιστικό «Καλό Κόμμα», υπογραμμίζει το δημοσίευμα.

«Αυτή την ευκαιρία μπορεί να του την προσφέρει είτε η Ελλάδα είτε η Συρία», τονίζει ο καθηγητής διεθνούς δικαίου και υφυπουργός Παιδείας, Αγγελος Συρίγος. «Σε νομικούς όρους, υπάρχει η έννοια της πιθανής κακής πρόθεσης. Η Αγκυρα μπορεί να μην έχει στόχο να σκοτώσει κανέναν, αλλά με την ακραία συμπεριφορά της θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε πόλεμο», συμπληρώνει.

«Τον επόμενο χρόνο, με τις εκλογές στην Ελλάδα, μπορεί να έχουμε απλώς μια ″τέλεια καταιγίδα″. Αλλά κάθε άλλο παρά τέλειο θα ήταν αν η ένταση ξεπεράσει ένα ορισμένο επίπεδο. Πρέπει πραγματικά να είμαστε σε εγρήγορση, γιατί τα πράγματα μπορούν να βγουν εκτός ελέγχου πολύ γρήγορα. Οι εκλογές είναι διαβόητες για τη δημιουργία υπερβολικά έντονων συζητήσεων και νέων διαφωνιών [στην Ελλάδα]», λέει από την πλευρά του στο Politico ο απερχόμενος Τούρκος πρέσβης στην Αθήνα, Μπουράκ Οζούργκεριν.

Ο East Med στην εξίσωση

Η σύγκρουση για τον East Med και τα θαλάσσια σύνορα έχει βαθιές ρίζες, γράφει το Politico. Η Αθήνα αιφνιδιάστηκε τον Νοέμβριο του 2019, όταν η Αγκυρα ανακοίνωσε ότι είχε υπογράψει «συμφωνία» με μία από τις δύο αντίπαλες κυβερνήσεις στη Λιβύη - αυτή στην Τρίπολη, όχι στη Βεγγάζη - για την οριοθέτηση νέων θαλάσσιων συνόρων. Η προτεινόμενη γραμμή σε αυτή τη συμφωνία μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας βρίσκεται κοντά στην Κρήτη.

Αυτό το «μνημόνιο» επικυρώθηκε γρήγορα από το τουρκικό κοινοβούλιο, αλλά η κίνηση θεωρήθηκε από την Ελλάδα και την Κύπρο αβάσιμη και παράνομη. Η ΕΕ είπε ότι η συμφωνία παραβιάζει το δίκαιο της θάλασσας και παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ την χαρακτήρισε «μη βοηθητική και προκλητική».

Ο Τούρκος πρέσβης απάντησε ότι η συμφωνία του 2019 δεν θα έπρεπε να είχε προκαλέσει σοκ στους Ελληνες, «οι οποίοι είχαν πιέσει για το δικό τους έργο αγωγού με την Κύπρο και το Ισραήλ, με την ευλογία των ΗΠΑ - μια συμμαχία που ονομάστηκε 3+1», όπως δήλωσε. «Πίστευε κανείς ότι θα καθίσουμε με σταυρωμένα τα χέρια μας και θα δεχτούμε να μας περιορίσουν στη χερσόνησο της Ανατολίας;», διερωτήθηκε.

Ελληνες διπλωμάτες είπαν ότι αυτή η πρωτοβουλία ουσιαστικά ακυρώνει τη συμφωνία του 2019 και, μετά τη συμφωνία της 3ης Οκτωβρίου. Ελλάδα και Αίγυπτος διεμήνυσαν ότι θα αντιταχθούν σε οποιαδήποτε δραστηριότητα σε αμφισβητούμενες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.

Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ξεκαθάρισε ότι η προσωρινή κυβέρνηση στην Τρίπολη, με την οποία συμφώνησε η Τουρκία, δεν μπορεί να υπογράφει νέες συμφωνίες. Για την κυβέρνηση της Τρίπολης, πάντως, η συμφωνία με την Αγκυρα σηματοδοτεί ότι η Τουρκία αναγνωρίζει την κυριαρχία της και τη νομιμότητά της ως αντιπροσωπευτική κυβέρνηση της Λιβύης.

Δεν είναι σαφές εάν η Τουρκία θα ξεκινήσει σύντομα τις εμπορικές γεωτρήσεις στις επίμαχες ζώνες, αλλά η Αθήνα αναμένει μια εξερεύνηση εντός της Λιβυκής ΑΟΖ ως πρώτο βήμα, αναφέρει το άρθρο. «Για την Αγκυρα μακροπρόθεσμα, η συμφωνία εξυπηρετεί τον μεγαλύτερο στόχο της να έχει μια πιο δυναμική παρουσία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο», σύμφωνα με τον Τζιντζέρας. «Αν η πράξη της αποστολής πλοίων γεωτρήσεων αποτελεί στόχο από μόνη της και δείχνει σε κάποιο βαθμό ηγεμονία στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι ένας στόχος που η Τουρκία θα ήθελε να εκπληρώσει», λέει.

Ωρα για συζήτηση

Παρά τις αυξημένες εντάσεις, και οι δύο πλευρές λένε ότι θα ήταν πρόθυμες να στραφούν στον διάλογο για να επιλύσουν τις διαφορές τους και, εάν δεν συμφωνήσουν, θα επιδιώξουν τη διαιτησία στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με το τι είναι προς συζήτηση, συνεχίζει το Politico. Η Ελλάδα δέχεται μόνο τις θαλάσσιες ζώνες ως θέμα για συνομιλίες, ενώ η Τουρκία θέλει να αντιμετωπίσει ένα ευρύτερο φάσμα θεμάτων, όπως η κυριαρχία στα νησιά και η αποστρατικοποίησή τους.

«Η Τουρκία θέλει να μας οδηγήσει σε μια συζήτηση για όλα τα θέματα, όχι μόνο για την οριοθέτηση», είπε ο Συρίγος. «Καμία κυβέρνηση στην Ελλάδα δεν θα μπορούσε ποτέ να το δεχτεί αυτό, θα έπεφτε την επόμενη μέρα», σχολίασε.

Και οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι η πρόσφατη θαλάσσια συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου δείχνει ότι μια διευθέτηση είναι δυνατή.

Εν τω μεταξύ, και σε ένδειξη του τρόπου με τον οποίο η θαλάσσια διαμάχη θα μπορούσε να επιβαρύνει την εκλογική πολιτική, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο ΣΥΡΙΖΑ, πρότεινε η Ελλάδα να προχωρήσει αμέσως στην επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια νότια και ανατολικά της Κρήτης προληπτικά και στη συνέχεια να ξεκινήσουν συνομιλίες οριοθέτησης με όλους τους παράκτιους γείτονες στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης και της Τουρκίας.

Αξιωματούχοι του υπουργείου Εξωτερικών δήλωσαν ότι μια τέτοια κίνηση ενδέχεται να είναι επικείμενη, καθώς το απαραίτητο τεχνικό έργο που απαιτείται θα μπορούσε να είναι έτοιμο εντός εβδομάδων.

Η Τουρκία έχει απειλήσει την Ελλάδα με στρατιωτική δράση σε περίπτωση που ασκήσει τα δικαιώματά της σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ (UNCLOS) και επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο, επειδή μεγάλο μέρος των ακτών της θα στερούνταν της πρόσβασης στη θάλασσα, καταλήγει η ανάλυση.

Πηγή: Politico

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕΜητσοτάκης: Ανοιχτό το παράθυρο του διαλόγου με την Τουρκία, κλειστή η πόρτα στις απειλές τηςΗ Τουρκία έχει εισέλθει στην “Επικίνδυνη Ζώνη” με τον ΕλληνισμόΗ ανάγκη περίσκεψης στην προσέγγιση αμυντικών θεμάτων