«Reis». Η ταινία για τη ζωή του Ερντογάν βγήκε στις αίθουσες και είναι ό,τι περιμέναμε. Μια προπαγανδιστική αγιογραφία

13:26 6/3/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Το «Reis» (Αρχηγός) είναι η πιο πολυσυζητημένη ταινία των ημερών. Όχι όμως στο Ηοllywood ή στη Ευρώπη, αλλά στην Τουρκία. Είναι η ταινία – ή/και κινηματογραφική αγιογραφία- που εξιστορεί τη ζωή του προέδρου της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

8εκατ. δολάρια και 3.000 ηθοποιοί

Όπως θα περίμενε κάποιος, το φιλμ βρίθει προπαγανδιστικών μηνυμάτων, πάντα με μια κεντρική ιδέα από την οποία ποτέ δεν παρεκκλίνει : Ο καλός, θρησκευόμενος, λαός της Ανατολίας νίκησε το βάναυσο, φαύλο, κοσμικό κατεστημένο της Τουρκίας,

χάριν του Ερντογάν, τον τολμηρό, γενναίο, ανυπότακτου «Αρχηγό», όπως εύστοχα. Βέβαια σκηνοθέτης και λοποί συντελεστές αρνούνται τις κατηγορίες και κάποιοι ορκίζονται πως ο Πρόεδρος δεν γνώριζε τίποτε για την ταινία, που έκανε επίσημη πρεμιέρα τις προηγούμενες ημέρες. Μάλιστα ΜΜΕ στην Τουρκία αναφέρουν πως όταν το έμαθε έμεινε έκπληκτος που ενδιαφέρθηκαν να κάνουν μια βιογραφική ταινία για εκείνον.

Βέβαια όταν μιλάμε για τον ένοικο του «λευκού παλατιού» της Άγκυρας τίποτα δεν είναι τυχαίο αφού και ο ίδιος δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Η ταινία, που κατά πολλούς έγινε κατά παραγγελία -ή σε κάθε περίπτωση υπό τη στενή επίβλεψη του Ερντογάν- βγήκε στους κινηματογράφους εν μέσω της κρίσιμης προεκλογικής εκστρατείας του Ερντογάν που θέλει να πείσει στους Τούρκους εντός και εκτός της χώρας να πουν «ναι» στην ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του ως Προέδρου.

Η ταινία είναι ένα ακόμη ισχυρό προπαγανδιστικό εργαλείο στα χέρια του Ερντογάν που χρησιμοποιεί κυριολεκτικά κάθε μέσο για να κερδίσει το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου. Και τα αποσπάσματα που κυκλοφόρησαν πριν από την επίσημη πρεμιέρα της 3ης Μαρτίου φαίνεται πως ακόμη και άθελά τους το επιβεβαιώνουν.

H ταινία είναι μια παραγωγή της Kafkasor Film Academy μια νέα εταιρεία που δεν έχει μέχρι σήμερα ούτε ένα φιλμ στο ενεργητικό της. Ο σκηνοθέτης Hüdaverdi Yavuz επέλεξε να κάνει γυρίσματα στην Τουρκία και την Κύπρο ενώ ο συνολικός αριθμός ηθοποιών και κομπάρσων έφθασε τους 3.000. Το δε συνολικό κόστος ανήλθε στα 8εκατ δολάρια, ποσό μάλλον αστρονομικό για τα δεδομένα παραγωγής ταινιών στην Τουρκία.

Και επειδή κανείς δεν ξεμπερδεύει έτσι εύκολα με τον Ερντογάν, η εταιρεία παραγωγής έχει ήδη δηλώσει την πρόθεσή της να ακολουθήσουν τα Reis 2 και 3.

Οι σκηνές που ξεχωρίζουν (όχι απαραιτήτως ως οι καλύτερες)

Η πλοκή ξεκινά από τα παιδικά χρονιά του Ερντογάν και φτάνει μέχρι την ανάδυση του στην κορυφή της εξουσίας αλλά στην πραγματικότητα η ταινία δεν αφορά μόνο τον Ερντογάν αλλά την ίδια την Τουρκική Δημοκρατία. Και φυσικά περνά μηνύματα για το πως βλέπει ο πρόεδρος της Τουρκίας το μέλλον της χώρας αλλά και του ίδιου.

Μια από τις σκηνές της ταινίας πραγματεύεται με άκρως συναισθηματικό αλλά και αρκετά επιφανειακό τρόπο μια από τις πιο αμφιλεγόμενες απαγορεύσεις κατά την περίοδο εκμοντερνισμού της χώρας. Την απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ, το 1932, να απαγορεύσει την αραβική γλώσσα ακόμη και στο κάλεσμα του Ιμάμη προς τους πιστούς για προσευχή. Τονίζοντας το αντιλαϊκό αίσθημα της εποχής για την τουρκική γλώσσα, εμφανίζει έναν Ιμάμη που αποφασίζει να αψηφίσει την απαγόρευση και να απευθύνει το κάλεσμα στα αραβικά. Τότε ένα στρατιώτης τον διατάζει να σταματήσει και τον χτυπά με το κοντάκι του όπλου. Την ίδια στιγμή ο νεαρός εγγονός του Ιμάμη αναλαμβάνει να συνεχίσει το κάλεσμα στα αραβικά αψηφώντας τους στρατιώτες. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια αμφισβήτηση της κεμαλικής περιόδου, των προσπαθειών εκκοσμίκευσης της χώρας και του οράματος του να στραφεί η Τουρκία προς τη Δύση και όχι προς την Ανατολή. Φυσικά κάτι τέτοιο προϋπόθετε χαλαρότερους δεσμούς με το συντηρητικό Ισλάμ

Μια ακόμη δραματική σκηνή με τα δικά τις πολύ στοχευμένα μηνύματα είναι αυτή που εκτυλίσσεται το 1981 κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής χούντας. Ο εγγονός του Ιμάμη είναι πια ένας πιστός ισλαμιστής. Ένα φορτηγό γεμάτο φαντάρους διασχίζει τη φτωχική του γειτονιά. Κατεβαίνουν και σπάνε τη πόρτα του σπιτιού του. Τον συλλαμβάνουν ενώ προσεύχεται και μπροστά στα μάτια των ηλικιωμένων γονιών του που προσπαθούν να σταματήσουν τους φαντάρους οι οποίοι τους σπρώχνουν βίαια. Η σκηνή μάλιστα, όπως έχει σχολιαστεί, θυμίζει ανάλογες σκηνές σε ταινίες που πραγματεύονται το Ολοκαύτωμα και τον τρόπο που συμπεριφέρονταν ναζί στρατιώτες σε Εβραίους. Στην πραγματικότητα βέβαια η ταινία θίγει το θέμα του διαχωρισμού θρησκείας και κράτους. Ο Ερντογάν βέβαια, που από δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης ακόμη αποκαλούσε εαυτόν Ιμάμη τη Πόλης, έχει συχνά κατηγορηθεί πως είναι κατά του διαχωρισμού. Επίσης έχει συχνά υποστηρίξει πως το κράτος θα πρέπει να επιβάλει κανόνες συμπεριφοράς στους πολίτες -εισβάλλοντας ακόμη και στη σφαίρα της ιδιωτικής τους ζωής- που αρμόζουν περισσότερο στους «καλούς μουσουλμάνους».

Μια τρίτη σκηνή είναι αυτή με το νεαρό αγόρι που παρακολουθεί με θλίψη την εισβολή των στρατιωτών στο σπίτι του πιστού. Φαίνεται όμως πεπεισμένος πως αυτές οι σκοτεινές μέρες, όπως φαντάζουν στα μάτια του, θα περάσουν. Τότε ακούγεται η φωνή του Ερντογάν να απαγγέλλει μια γραμμή από ένα διάσημο ποίημα: «Θεέ μου, μην αφήσεις το Έθνος χωρίς έναν ήρωα». Φυσικά το αγόρι αυτό είναι ο Ερντογάν και φυσικά εξελίχθηκε- όπως αφηγείται και η ταινία- σε αυτόν ακριβώς τον ήρωα που είχε ανάγκη το έθνος. Και αυτό είναι το τρίτο μήνυμα του (Αρχηγού) Ερντογάν προς τους θεατές.

Πηγές: Al Monitor , DW, Reuters

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.