To «ισχυρό» φύλο νοσεί

08:12 18/6/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Av και γενικά χαρακτηρίζουμε τους άνδρες ως «ισχυρό» φύλο επειδή υπερτερούν σε σωματική δύναμη από τις γυναίκες και θεωρούμε ότι τα κοινωνικά στερεότυπα τους ευνοούν, η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική.

Aπό τα γεννοφάσκια τους οι άντρες, βιολογικά, βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, καταρχάς στο προσδόκιμο ζωής. Ένα αγόρι, που γεννιέται σήμερα,θα ζήσει τουλάχιστον πέντε χρόνια λιγότερο από ένα κορίτσι που γεννιέται την ίδια στιγμή, σε διπλανό δωμάτιο. Θα έχει τετραπλάσιες πιθανότητες να ανήκει στο φάσμα του αυτισμού και τριπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξει νευρολογικές και γνωσιακές

διαταραχές, όπως η ΔΕΠΥ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας), το χαμηλό IQ και η επιληψία, καθώς επίσης και οι εξαρτήσεις κάθε είδους, νικοτίνη, τζόγος, διαδίκτυο, αλκοόλ και λοιπές ψυχοδραστικές ουσίες.

Πέρα από την εγκεφαλική ευαλωτότητα, το αγόρι θα έχει πάνω από 30% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει από καρδιακή προσβολή από ό,τι το κορίτσι και τουλάχιστον40% περισσότερες πιθανότητες να πάθει διαβήτη, να πεθάνει σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα ή να βάλει τέλος στη ζωή του.

Σημειωτέο ότι οι άνδρες, ενώ γενικά κάνουν λιγότερες απόπειρες αυτοκτονίας από τις γυναίκες, εντούτοις όταν προβούν σε αυτοκτονική συμπεριφορά, αυτή είναι συνήθως αποτελεσματική. Έτσι ενώ οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες βιολογικά για εκδήλωση κατάθλιψης, εντούτοις αυτοκτονούν σπανιότερα από τους άνδρες.

Αν και δεν υπάρχει ένα είδος ”ανδρικής κατάθλιψης”, ωστόσο είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το γυναίκειο και ανδρικό πρόσωπο της κλινικής κατάθλιψης δε συμπίπτουν. Συνήθως, οι καταθλιπτικές γυναίκες φαίνονται λυπημένες καιπεριγράφουν αισθήματα θλίψης ή αναξιότητας, ενώ οι άνδρες στην αντίστοιχη περίπτωση, είναι ευερέθιστοι, εκνευρισμένοι, θυμωμένοι, επιθετικοί, χάνουν τον έλεγχο και συχνά προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κατάθλιψή τους καταφεύγοντας στη χρήση ανθυγιεινών και δυνητικά επιβλαβών μεθόδων όπως τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ, επιδεινώντας τα προβλήματα ψυχικής υγείας και αυξάνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης και άλλων παθολογικών καταστάσεων. 

Αναμφισβήτητα, άνδρες και γυναίκες έχουν βιολογικές διαφορές, οι οποίες επηρεάζουν την ψυχική τους υγεία. Για παράδειγμα, ενώ η συχνότητα της σχιζοφρένειας μεταξύ των δυο φύλων δε διαφέρει ουσιαστικά, εντούτοις οι άνδρες εκδηλώνουν πρώιμα έντονα συμπτώματα, από την ηλικία των 16-17 ετών, ενώ οι γυναίκες μια δεκαετία αργότερα. Έτσι, σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι άνδρες με σχιζοφρένεια συνήθως περιθωριοποιούνται πριν προλάβουν να μπουν ολοκληρωμένα στην ενήλικη ζωή.

Περίπου 1 στους 8 άνδρες ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, αντιμετωπίζει ένα κοινό πρόβλημα ψυχικής υγείας όπως αγχωτικές διαταραχές ή διαταραχές συναισθήματος, με συνέπεια να επηρεάζεται ο τρόπος με τον οποίο ένας άνδρας αισθάνεται, σκέφτεται, λειτουργεί στις καθημερινές δραστηριότητες, συμπεριφέρεται και αλληλεπιδρά με άλλους συνανθρώπους.

Επιπλέον, ανεπίσημες παθολογίες κερδίζουν έδαφος στον ανδρικό πληθυσμό και συχνά περνούν απαρατήρητες επειδή «ομαλοποιούνται», όπως η βιγορεξία που χαρακτηρίζεται από εμμονή με το μυώδες σώμα και από δυσλειτουργικές συμπεριφορές για την απόκτηση του όπως υποβολή σε εξαντλητικές προπονήσεις και επιλεκτικές δίαιτες και χρήση αναβολικών που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες.

Παρόλο που τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούν σε αυτά είναι συχνά πολύ διαφορετικός. Σύμφωνα με εμπεριστατωμένες ευρωπαϊκές μελέτες, οι άνδρες συχνά δυσκολεύονται να παραδεχτούν ή να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα των προβλημάτων ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη διάθεση και στα επίπεδα ενέργειας, την ευερεθιστότητα, τις δυσκολίες στη συγκέντρωση και στον ύπνο, την παραμέληση της προσωπικής υγιεινής και των κοινωνικών δραστηριοτήτων.

Επιπλέον,δεν αναζητήσουν ή καθυστερούν να απευθυνθούν σε ειδικό για οποιαδήποτε θέμα σωματικής και κυρίως ψυχικής υγείας. Όταν τα προβλήματα αυτά δεν αντιμετωπίζονται, επιδεινώνονται και μπορούν να αποβούν επιζήμια για τους πάσχοντες. Αυτό αναδεικνύεται από τις πρόσφατες έρευνες που επισημαίνουν για παράδειγμα ότι στην Ευρώπη, 3 στις 4 αυτοκτονίες πραγματοποιούνται από άνδρες. Παράγοντες όπως η ανεργία, η κοινωνική απομόνωση, οι διαταραχές της διάθεσης και η κατάχρηση ουσιών θέτουν τα άτομα σε υψηλότερο κίνδυνο για αυτοκτονία που είναι πλέον η 6η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ανδρών κάτω των 45 ετών.

Αυτά τα στοιχεία αναδεικνύουν τη σημασία της καταπολέμησης του στίγματος που περιβάλλει την ψυχική υγεία των ανδρών, βοηθώντας τους άνδρες να μιλήσουν για τα προβλήματά τους και να αναζητήσουν έγκαιρα θεραπεία. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο πιο αποτελεσματική μπορεί να είναι.

Δεν είναι μυστικό ότι υπάρχει πολιτιστικό στίγμα που περιβάλλει την ψυχική υγεία και πολλά στερεότυπα γύρω από τις ψυχιατρικές διαταραχές και τον ανδρισμό που μπορεί να αποτρέψουν τα αγόρια και τους άνδρες από το να αναζητήσουν βοήθεια, φοβούμενοι ότι θα θεωρηθούν “αδύναμοι” και “ελαττωματικοί”.

Σύμφωνα με μια εμπεριστατωμένη ευρωπαϊκή μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, πάνω από το 60% του ανδρικού πληθυσμού εξακολουθεί να ντρέπεται και αισθάνεται αμήχανα ή άβολα να συζητήσει ανοιχτά γιατις ψυχικές δυσκολίες, τα προβλήματά και τα συναισθήματα που βιώνει ακόμα και με οικείους ή στενούς φίλους.

Αντίστοιχη έρευνα της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Κρήτης σε πόλεις και χωριά της Μεγαλονήσου, διαπίστωσε πρόσφατα ότι οι νέοι άνδρες που αντιμετωπίζουν κάποια σοβαρή ψυχική διαταραχή, είναι αυτοί που αρνούνται να δεχθούν βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας και αντιστέκονται σθεναρά στη ψυχοθεραπεία, ένα σημαντικό εργαλείο βοήθειας για όσους πάσχουν από ψυχικές διαταραχές ή αντιμετωπίζουν ψυχικές δυσκολίες.

Είτε αυτό οφείλεται στην πίεση να «φέρονται σαν άντρες», στην επιθυμία τους να φαίνονται δυνατοί ή απλώς στην αδυναμία εύρεσης των λέξεων για να περιγράψουν το πώς νιώθουν, δυστυχώς ακόμα και σήμερα πολλοί άνδρες, υποφέρουν σιωπηλά και αυτό πραγματικά τους σκοτώνει!

Δεν αναζητούν βοήθεια από κάποιον ειδικό, ακόμα κι όταν η ψυχική τους υγεία δοκιμάζεται πολύ.

Ευτυχώς, υπάρχουν σημαντικές εξαιρέσεις που συγκινούν όπως ηπρόσφατη εκ βαθέων εξομολόγηση του Ντέμη Νικολαΐδη που μίλησε ανοιχτά για τη διαδρομή του. Οχι αυτή που όλοι γνωρίζουμε,την άλλη, την εσωτερική:«Πιο μετά όμως έχασα το νόημα. Πήρα κιλά, άρχισα να πίνω περισσότερο. Πέρασα μια περίοδο που έψαχνα να βρω νόημα για τη ζωή. Χρειάστηκα βοήθεια. Πήγα σε ψυχοθεραπευτή» (δείτε το βίντεο από το 3′.15”, https://www.youtube.com/watch?v=shoOTOSU1m4).

Γενναιόψυχες δηλώσεις που μπορούν να εμπνεύσουν, όπως αυτή του ποδοσφαιριστή Ντέμη Νικολαΐδη και του μπασκεμπολίστα Δημήτρη Παπανικολάου ο οποίος αποκάλυψε ότι έχει Ασπεργκερ(δηλαδή υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό) και εθνικές εκστρατείες χρειαζόμαστε για να διαλύσουμε το στίγμα, τους σεξιστικούς μύθους και τα στερεότυπα του τύπου:

«Η ψυχοθεραπεία επινοήθηκε από τους άνδρες για τις γυναίκες», 

«Εγώ δεν έχω ανάγκη να πάω σε ψυχοθεραπευτή. Τα λύνω μόνος μου»

«Εγώ τα λέω στους φιλους μου».

Οι άντρες σήμερα, εκτός από μια πλειάδα σωματικών και ψυχικών προκλήσεων, έρχεται αντιμέτωπος

σε καθημερινή βάση και με μια σειρά τέτοιων εσφαλμένων αντιλήψεων που τους εμποδίζουν να ζητήσουν και να λάβουν υποστήριξη για την ψυχική τους υγεία και αυτές τις εσφαλμένες αντιλήψεις πρέπει να πολεμήσουμε.

Μπαμπάς, αδερφός, φίλος, σύντροφος, όποιος κι αν είναι ο άνδρας της ζωής σας, μιλήστε του για την ψυχική υγεία, εξηγώντας ότι η έγκαιρη αναζήτηση βοήθειας είναι σημάδι δύναμηςκαι όχι αδυναμίας.

***

Λάβετε μέρος στηνφετινή Εβδομάδας Υγείας των Ανδρών που τελειώνει την Κυριακή 18 Ιουνίου (Γιορτή του Πάτερα) και βοηθήστε στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη ψυχική υγεία των ανδρών, μοιράζοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το παρòν άρθρο.

*Ο Αντώνιος Κ. Ντακανάλης (Antonios Dakanalis), καθηγητής και επικεφαλής ερευνητής Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο «Μπικόκα» του Μιλάνου, το 2023 κατατάχθηκε για άλλη μία φορά ανάμεσα στους 50 καλύτερους επιστήμονες παγκοσμίως στον τομέα της ψυχικής υγείας. Είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ψυχικής Υγείας και διευθύνει το Διεπιστημονικό Ερευνητικό Κέντρο Νευροεπιστημών, Κλινικής Ψυχολογίας & Ψυχιατρικής και το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο Αριστείας για διατροφικές διαταραχές. Έχει πλούσιο διδακτικό, κλινικό και επιστημονικό έργο, για το οποίο έχει τιμηθεί με περισσότερσα από 45 διεθνή βραβεία. Ζει στο Μιλάνο και στην Αθήνα, συμμετέχει σε ανθρωπιστικές αποστολές στην Αφρική και είναι εμπνευστής πανεθνικών εκστρατειών για την αποστιγματοποίηση της ψυχικής νόσου.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Τι δηλώνει ο Αλ Πατσίνο που γίνεται για τέταρτη φορά μπαμπάς στα 83 τουΗ άδεια πατρότητας 14 ημερών είναι γεγονός – Ποιοι μπαμπάδες τη δικαιούνταιAνατροπή: Απέρριψε το δικαστήριο το αίτημα του Μπ. Αναγνωστόπουλου για παραίτηση από την έφεση