Αφρική, ο άγνωστος x στην πανδημία - Ζοφερή πρόβλεψη για έως 190.000 νεκρούς

08:20 9/5/2020 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η Αφρική αριθμεί περί το 1,2 δισ. ανθρώπους. Πληθυσμό δηλαδή πολλαπλάσιο από αυτόν της Βορείου και Νοτίου Αμερικής και μιάμιση φορά υψηλότερο από αυτόν της Ευρώπης.

Κι όμως. Εάν δει κανείς τα στατιστικά για τον αριθμό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην ήπειρο όσο και των θυμάτων, θα παρατηρήσει πως οι αριθμοί είναι εξαιρετικά χαμηλοί. Σε 1,2 δισ ανθρώπους έχουν εντοπιστεί μόλις 55.364 ασθενείς και έχουν καταγραφεί 2.083 θάνατοι (βάσει των στοιχείων του WorldMeters για 8/5/2020). Οι χώρες με τα περισσότερα κρούσματα και θύματα είναι η Νότιος Αφρική, η

Αίγυπτος, το Μαρόκο και η Αλγερία αλλά ακόμη και έτσι οι αριθμοί είναι χαμηλοί (5.832 έως 8.232 τα κρούσματα και 161 έως 483 οι νεκροί) ενώ σε αυτές τις χώρες εκτιμάται πως διεξάγονται περισσότερα τεστ.

Η πραγματικότητα βέβαια, είναι πολύ διαφορετική και διαφεύγει των αρμόδιων αρχών των φτωχών χωρών της ηπείρου που αδυνατούν να εντοπίσουν άμεσα τα κρούσματα, να ιχνηλατήσουν τις επαφές, να διεξάγουν επαρκείς διαγνωστικούς ελέγχους ή να παράσχουν στους ανθρώπους που νοσούν την κατάλληλη περίθαλψη. Η δε ενημέρωση των πολιτών είναι ελλιπής ενώ ακόμη και εάν υπήρχε για έναν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού θα ήταν αδύνατο να τηρήσει τους κανόνες υγιεινής (καθαρό τρεχούμενο νερό και σαπούνι, μάσκα, απολύμανση επιφανειών κ.λπ.). Και φυσικά όλα αυτά δεν συμβαίνουν τώρα με την πανδημία κορονοϊού. Η πανδημία όμως κάνει τα πάντα, σε αυτή την ξεχασμένη και πανέμορφη ήπειρο, ακόμη πιο δύσκολα.

Μια φωτιά που θα σιγοκαίει. Εκτιμήσεις για έως και 190.000 νεκρούς

Για τη περίπτωσης της Αφρικής μπορούν να γίνουν μόνο εκτιμήσεις. Υποθέσεις. Και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά πως η επιδημία στην ήπειρο μπορεί να μετατραπεί σε μια φωτιά που θα σιγοκαίει για χρόνια, χωρίς να βγάζει καπνό και να μας προειδοποιεί. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Οι εκτιμήσεις του Οργανισμού κάνουν λόγο για έναν πιθανό αριθμό νεκρών μέσα σε 12 μήνες που ίσως κυμανθεί από 83.000 έως 190.000. Υπενθυμίζεται πως παγκοσμίως μέχρι σήμερα (δηλαδή σε διάστημα 4,5 μηνών από την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος) έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 270.000 άνθρωποι.

Επίσης αν και τον περασμένο μήνα ο Π.Ο.Υ είχε εκτιμήσει πως ο αριθμός των κρουσμάτων μέσα σε έξι μήνες μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 10 εκατ. στην Αφρική (παγκοσμίως σήμερα έχουμε 4 εκατ. επιβεβαιωμένα κρούσματα) η νέα μελέτη πουδημοσίευσεσυνθέτει μια ακόμη πιο ζοφερή εικόνα.

Συγκεκριμένα στην έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 7 Μαϊου, εκτιμάται ότι ο αριθμός των ανθρώπων που μπορεί να κολλήσουν τον ιό πάντα, κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, μπορεί να να κυμανθεί ακόμη και μεταξύ 29 έως 44 εκατ. εάν αποτύχουν τα μέτρα περιορισμού.

Κάτι τέτοιο θα ισοπέδωνε κάθε προσπάθεια μεγάλου μέρους των συστημάτων υγείας χωρών της Αφρικής να ανταποκριθούν αφού εκτιμάται πως 3,6 έως 5,5 εκατ. ασθενείς μπορεί να χρειαστούν νοσηλεία εκ των οποίων 82.000 έως 167.000 θα χρειαστούν οξυγόνο και 52.000 έως 107.000 θα χρειαστούν αναπνευστική υποστήριξη.

Σημειώνεται πως σε πολλές χώρες υπάρχουν μόνο 9 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ανά 1.000.000 πολίτες.

Βέβαια, όπως επίσης επισημαίνεται, η πρόσβαση σε δομές υγείας είναι συχνά αδύνατη, κάτι που σημαίνει πως άνθρωποι μπορεί να πεθαίνουν χωρίς να καταφέρουν να ζητήσουν ποτέ βοήθεια σε ένα νοσοκομείο.

«Αν και ο Covid-19 πιθανότατα δεν θα εξαπλωθεί τόσο εκθετικά στην Αφρική όσο σε άλλα μέρη του κόσμου, [σ.σ. η επιδημία] θα σιγοκαίει σε εστίες μετάδοσης του ιού», σχολίασε ο διευθυντής του Π.Ο.Υ αρμόδιος για την περιοχή της Αφρικής, δρ. Ματσιντίσο Μοέτι. Όπως πρόσθεσε, ο κορονοϊός μπορεί να συνεχίσει να απειλεί τις ζωές των ανθρώπων τα επόμενα χρόνια, εκτός αν οι κυβερνήσεις της ηπείρου υιοθετήσουν μια αυστηρή προληπτική προσέγγιση. «Πρέπει να κάνουμε τεστ, να εντοπίζουμε κρούσματα, να τα απομονώνομε και να τα θεραπεύουμε».

Η σχετική έρευνα, εστιάζει σε 47 χώρες της Αφρικής με συνολικό πληθυσμό 1 δισ. ανθρώπων.

Όπως εξήγησε ο Μοέτι, η γενική εικόνα που υπάρχει είναι πως σε κάποιες χώρες υπάρχει διασπορά στην κοινότητα ενώ εκτιμάται πως η επιδημία θα κορυφωθεί μέσα στις επόμενες έξι εβδομάδες εάν δεν ληφθούν μέτρα.

Σημειώνεται βέβαια, πως οι περισσότερες χώρες έχουν επιβάλλει lockdowns και κάποιες, έως έναν βαθμό, κατάφεραν να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού.

«Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι οι αφρικανικές κυβερνήσεις κάνουν πολλά», σχολίασε ο Στέφαν Καρίνγκι, διευθυντής της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Αφρική στην Αντίς Αμπέμπα. «Οι προβλέψεις ήταν ότι θα βρισκόμασταν τώρα σε μια κατάσταση που θα θύμιζε πόλεμο, αλλά λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί από κυβερνήσεις και κοινότητες, οι ρυθμοί μετάδοσης είναι χαμηλότεροι».

Αδυναμία απόκτησης διαγνωστικών τεστ, υποκαταγραφή και εσκεμμένη απόκρυψη

Βέβαια, στην Αφρική πραγματοποιείται μικρός αριθμός διαγνωστικών τεστ και είναι φυσικό να υπάρχουν φόβοι πως τα επίσημα στοιχεία δεν αποτυπώνουν και την πραγματική εικόνα. Και φυσικά η μη υποβολή σε διαγωνιστικά τεστ επηρεάζει τόσο τον αριθμό τωνκρουσμάτων όσο και των θανάτων.

Ήδη η Σομαλία αναγκάστηκε να αναθεωρήσει εκ βάθρων τα επίσημα στατιστικά στοιχεία αφού κατέστη σαφές ότι οι θάνατοι εκατοντάδων ανθρώπων από τον ιό δεν είχαν καταγραφεί δεν είχαν αποδοθεί στην πανδημία.

Επίσης οι αρχές της Νιγηρίας αρνήθηκαν αρχικά ότι μια μεγάλη επιδημία στην πόλη Κάνο οφειλόταν στην εξάπλωση του κορονοϊού.

Η Τανζανία, όπως αναφέρει ο Guardian, εκτιμάται πως οι αρχές αποκρύπτουν την πραγματική σοβαρότητα της κατάστασης λόγω της εξάπλωσης του ιού για να προστατέψουν τον πρόεδρο της χώρας Τζον Μαγκουφούλι ο οποίος αρνήθηκε να απαγορεύσει τις πολυπληθείς συγκεντρώσεις και της θρησκευτικές τελετές παρουσία πιστών. Σημειώνεται πως η χώρα έχει αναφέρει 480 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 18 θανάτους αλλά μόνο σποραδικά ενημερώνει για την πορεία της εξάπλωσης του ιού ενώ Μακουφούλι υποστηρίζει πως τα τεστ που εισήγαγε η χώρα ήταν ελαττωματικά αφού έδειξαν πως ήταν θετικά στον ιό, μια παπάγια και μια κατσίκα.

Η απάντηση ήρθε από τον επικεφαλής των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής, ο οποίος δήλωσε ότι τα τεστ δεν είναι ελαττωματικά αλλά και ότι ότι τα αφρικανικά κράτη δεν διεξάγουν αρκετές εξετάσεις.

«Αν εξετάζουμε, βρίσκουμε...δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Είναι ένας πολύ επικίνδυνος και ύπουλος ιός. Οι χαμηλοί αριθμοί δεν πρέπει να μας εξαπατούν», δήλωσε ο Νκενγκασόνγκ σε δημοσιογράφους.

Η διεξαγωγή τεστ σε πολλές αφρικανικές χώρες περιορίζεται λόγω δυσκολιών στην απόκτησή τους, τα οποία αποτελούν αντικείμενο σκληρού διεθνούς ανταγωνισμού.

Άλλες όπως η Νιγηρία, αδυνατούν να προχωρήσουν σε εκτεταμένους ελέγχους επειδή δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα αντιδραστήρια.

Αξιωματούχοι τον τομέα της υγείας ζητούν να υπάρξει διεθνής συντονισμός σχετικά με την προμήθεια διαγνωστικών κιτ και τη διανομή δοκιμαστικών συσκευών ώστε να μην αποκλείονται οι πιο αδύναμες χώρες.

Lockdowns και διλήμματα: λιμός ή λοιμός

Στην Γκάνα η απότομη αύξηση των κρουσμάτων κατά 42,5% τις τελευταίες ημέρες προκάλεσε ανησυχία. «Είναι μια υπενθύμιση ότι δεν διεξάγονται αρκετά τεστ στην Αφρική επειδή οι κυβερνήσεις περιορίζονται από την έλλειψη ικανότητας διεξαγωγής αυτών» κυρίως λόγω έλλειψης επαρκούς εξοπλισμού καθώς ο παγκόσμιος ανταγωνισμός έχει μειώσει την προσφορά, επισημαίνει η Κέιτ Ντούλεϊ περιφερειακή διευθύντρια της Δυτικής Αφρικής στο Ινστιτούτο Tόνι Μπλερ, στο Λονδίνο.

Στη Νότια Αφρική πάλι υπάρχει σημαντική εξάπλωση του ιού στην κοινότητα (είναι η πρώτη χώρα σε αριθμό κρουσμάτων στην ήπειρο) αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι η πανδημία θα κορυφωθεί μεταξύ Ιουλίου και αρχές Σεπτεμβρίου. Η προσπάθεια περιορισμού της νόσου στη χώρα θεωρείται ως μία από τις πιο επιτυχημένες. Ο καθηγητής Σαλίμ Αμπντουλ Καρίμ, επικεφαλής σύμβουλος της κυβέρνησης της Νοτίου Αφρικής, δήλωσε ότι η χώρα βρισκόταν σε παρόμοια πορεία με το Ηνωμένο Βασίλειο επί τρεις εβδομάδες αλλά η κατάσταση άλλαξε.

Όπως εξηγεί χιλιάδες εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας επιστρατεύτηκαν για την αναζήτηση κρουσμάτων μέσα στις κοινότητες. Στόχος φυσικά ήταν «να σταματήσουμε την παλίρροια πριν φτάσουν τα περιστατικά στα νοσοκομεία». Η Νότια Αφρική έκτοτε έχει χαλαρώσει κάποια από τα μέτρα περιορισμού

Η Ρουάντα, ο Μαυρίκιος και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό έχουν επίσης άρει ορισμένους από τους περιορισμούς.

Εξάλλου σε αρκετές περιπτώσεις ίσως η επιλογή να είναι απλά ανάμεσα σε δύο κακά όταν σε κάποιες χώρες υπάρχουν αναφορές για ανθρώπους που κυριολεκτικά δεν έχουν να φάνε. Λιμός ή λοιμός.

Πηγές: Π.Ο.Υ, Africa CDC, Al Jazeera, The Guardian, WorldMeters