Αλήθεια, που βλέπει κανείς αυτήν την περίφημη προσβασιμότητα;

08:47 15/11/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

«Ένας ανθρωπιστής είναι πάντα ένας υποκριτής.»Τζορτζ Όργουελ

Κατά τη διάρκεια της καταστροφής στην Αλεξανδρούπολη και σε άλλα μέρη της χώρας από πυρκαγιές ένας 40χρόνος άνδρας σε αμαξίδιο παρασύρθηκε από αυτοκίνητο και έχασε τη ζωή του. Σε ομάδες ατόμων με αναπηρία έγραφαν πως υπαίτιος δεν ήταν μόνο ο οδηγός και πως τα άτομα με αναπηρία κινδυνεύουν καθημερινά, όταν κυκλοφορούν στους δρόμους της χώρας όπου δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τις ανάγκες τους. Εγώ σκεφτόμουν την αγαπημένη μου φίλη,

που ήταν στην εξοχή με τον ενήλικο γιο της που έχει βαρύ αυτισμό. Αν έπιανε φωτιά η περιοχή που βρίσκονταν, πώς θα μπορούσε να κάνει εκκένωση; Κάτι που για εμάς είναι αυτονόητο, δεν είναι για όλους.

Όσες φορές διαβάζω εξαγγελίες ή τοποθετήσεις πολιτικών ή άλλων ανθρώπων που δηλώνουν ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν σήμερα υποστήριξη και βοήθεια, σκέφτομαι το εξής. Ή ψεύδονται ηθελημένα ή δεν έχουν καμία επαφή με ανθρώπους με αναπηρία και με τη χώρα μας. Αν κάποιος έχει αντίρρηση, του προτείνω να καθίσει σε ένα αμαξίδιο και να προσπαθήσει να κάνει το οτιδήποτε απλό και αυτονόητο για τους περισσότερους από εμάς. Να πάει να εργαστεί, να παρκάρει, να κάνει μια βόλτα στα μαγαζιά, να πάει κινηματογράφο, να πάει για μπάνιο στη θάλασσα ή να προσπαθήσει να κάνει ντους σε μια ντουζιέρα ξενοδοχείου ή να πάει σε κάποια κοινόχρηστη τουαλέτα. Αντίστοιχα, μπορεί να δοκιμάσει να σπρώξει ένα αμαξίδιο. Αν τα καταφέρει αυτά με άνεση, τότε ζητώ ταπεινά συγγνώμη και ζούμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα με αυτήν την περίφημη προσβασιμότητα και εγώ δεν το έχω αντιληφθεί.

Μήπως, όμως,  παπαγαλίζουμε έννοιες προοδευτικές, όπως «ένταξη», «προσβασιμότητα», «δικαιώματα»,  «συμπερίληψη» χωρίς σημαντικό αντίκρισμα στον τρόπο ζωή μας;  Οι οικογένειες που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα καλούνται συνήθως μόνες να αντιμετωπίσουν φοβερά εμπόδια, προκαταλήψεις, κλειστές πόρτες στην καθημερινότητά τους. Είναι τυχεροί αν βρουν καλούς ειδικούς και ανθρώπους που θα υποστηρίξουν με τον οποιοδήποτε τρόπο. Και να μην ξεχνάμε φυσικά ότι οι καλοί ειδικοί κοστίζουν, όπως και τα καλά αμαξίδια, όπως και καθετί σε αυτή τη ζωή. 

Και ναι, αν υπάρξει κάποιο μέτρο υπέρ των ατόμων με αναπηρία είναι καλό να μαθευτεί. Αλλά είναι σημαντικό να κατανοούμε ότι είναι ένα μέτρο, που ουσιαστικά αλλάζει λίγο τις ζωές αυτών των ανθρώπων και πολλές φορές όχι όλων. Δηλαδή, ναι, είναι ένα μικρό βήμα, αλλά το να λέμε ότι έχουμε προσβάσιμη κοινωνία και ένταξη στην Ελλάδα είναι σαν να λέμε ότι ζούμε στη Γη, ενώ ζούμε στον Άρη. 

Θα παραθέσω ένα πρόσφατο παράδειγμα.Μία 46χρονη γυναίκα με κινητική αναπηρία και πτυχίο Ψυχολογίας από ελληνικό πανεπιστήμιο πέρασε σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα ανθρωπιστικών σπουδών στη χώρα μας. Είχε δει το πρόγραμμα σπουδών και θεωρούσε ότι μπορούσε να ανταπεξέλθει. Το πρόγραμμα, όμως, άλλαξε ξαφνικά και θα έπρεπε να παρακολουθεί τετράωρα μαθήματα, κάτι που δεν είναι δυνατόν λόγω του κινδύνου κατάκλισης. Για όποιον δεν γνωρίζει, κατάκλιση είναι η νέκρωση του δέρματος, όταν ακουμπάει για πάρα πολλές ώρες στο ίδιο σημείο. Είναι αυτό που συμβαίνει συνήθως σε κατάκοιτους ηλικιωμένους. Η κατάκλιση πολλές φορές χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση.

Η γυναίκα αυτή με χαρτί από νοσοκομείο εισηγήθηκε σε τριμελή επιτροπή για να βρεθεί κάποια λύση για το ζήτημά της. Για παράδειγμα, μπορούσε κάποιες ώρες να συνδέεται διαδικτυακά με το μάθημα. Η απάντηση ήταν ότι αυτό θα ήταν αδικία για τους υπόλοιπους φοιτητές! Λες και η ίδια δεν έχει βιώσει την αδικία αμέτρητες φορές στη ζωή της.

 «Κατανοούμε ότι αυτή τη στιγμή νιώθετε κάποιου είδους ματαίωση αλλά θα ήταν καλό να απευθυνθείτε σε αλλά προγράμματα με λιγότερες απαιτήσεις που δεν θα επιτείνουν αυτό το συναίσθημα»,  ήταν η απάντηση από ανθρώπους σε αντικείμενο σπουδών που υποτίθεται ότι υπηρετεί τον άνθρωπο. Είναι πολύ πιθανό να είναι νομικά καλυμμένο ένα πανεπιστήμιο για μια τέτοια μεταχείριση, γι’ αυτό και το παρόν κείμενο δεν είναι μια δημόσια καταγγελία, αλλά απλώς ένας προβληματισμός για την υποκρισία μας.

Τι ελπίδα υπάρχει για την κοινωνία, όταν τα πανεπιστήμια, που μελετούν τον άνθρωπο και την κοινωνία, δεν είναι φωτεινά παραδείγματα των αλλαγών που προσβεύουν; Αν σε αυτή τη γυναίκα δεν άξιζε λίγη ευελιξία, τότε να μη μιλάμε για ίσες ευκαιρίες, για ένταξη, για συμπερίληψη. Δεν υπάρχει ένταξη ατόμων με διαφορετικότητα, όταν δεν είμαστε ανοιχτοί και ευέλικτοι και έτοιμοι να βρίσκουμε λύσεις και να δίνουμε ευκαιρίες. Και όπως έχω γράψει κι άλλη φορά, όλοι έχουμε διαφορετικότητες. Κάποιες χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη και σεβασμό. Και όλοι μπορεί κάποτε να χρειαστούμε μεταχείριση με σεβασμό σε μια δυσκολία μας.