Άλλοι άνθρωποι σ' άλλους τόπους

17:22 23/9/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Είναι μια επιστροφή σε ευτυχισμένες μέρες. Κοιτάζοντας φωτογραφίες από ταξίδια που ξεμακραίνουν πια στο χρόνο, σκέφτομαι τον εαυτό μου λίγο προτού αναχωρήσει για εκείνα τα μέρη. Έφευγα πάντοτε για να ικανοποιήσω ένα είδος περιέργειας, μια ιδέα αφηρημένη που ωστόσο έμοιαζε κάθε φορά αρκετή. Δεν ήθελα να συγκρίνω χώρες: φοβόμουν πως αν το έκανα θα έχανα την ευκαιρία να εκπλαγώ. Η σύγκριση είναι ένα φίλτρο που θολώνει το βλέμμα κι εγώ απλώς επιθυμούσα να γράψω και να φωτογραφίσω όσο πιο καθαρά γινόταν.

Προτιμούσα να ταξιδεύω μόνος μου. Οι μέρες των περιπλανήσεων με καθιστούσαν ευάλωτο και

φοβόμουν ότι η διαρκής συναναστροφή θα φίμωνε μια εσωτερική φωνή που μόνο στα ταξίδια τολμούσε να μιλήσει. Κουβαλούσα πάντοτε στην τσάντα μου ένα σημειωματάριο με μαλακό εξώφυλλο και μια φωτογραφική μηχανή. Στα πρώτα χρόνια, το γράψιμο κέρδιζε κατά κράτος τη φωτογραφία: οι εικόνες που αποτυπώνονταν αρχικά στα φιλμ κι αργότερα στις κάρτες μνήμης ήταν απλώς ένα οπτικό σημειωματάριο. Η χρησιμότητά τους ήταν να υπενθυμίζουν λεπτομέρειες που οι λέξεις ξεχνούσαν ν' αποτυπώσουν.

Με τον καιρό, η φωτογραφία αυτονομήθηκε και μόνο όταν απελευθερώθηκε αρκετά απ' το γράψιμο μπόρεσε να ξεκινήσει μια έντιμη διαλεκτική ανάμεσά τους. Εξακολουθούσα να γράφω ταξιδιωτικά κείμενα και να φωτογραφίζω, αλλά τώρα άρχιζε μια ενδιαφέρουσα αντιπαράθεση: το γράψιμο, το οποίο όριζε σαφέστερα το χώρο και το χρόνο, έπρεπε να συνδιαλλαγεί με τη φωτογραφία, που ήταν η αποθέωση του στιγμιαίου. Ήξερα ότι το ένα δε θα μπορούσε ποτέ να ενσωματώσει το άλλο, όμως η προσπάθεια των δύο αυτών μέσων κατέληγε σε κάτι βαθύτερο: η εμπειρία έμοιαζε ν' αποκτά πιο ολοκληρωμένη συνείδηση και να γίνεται μια ερμηνεία της πραγματικότητας.

Στα πρώτα χρόνια, το γράψιμο κέρδιζε κατά κράτος τη φωτογραφία: οι εικόνες που αποτυπώνονταν αρχικά στα φιλμ κι αργότερα στις κάρτες μνήμης ήταν απλώς ένα οπτικό σημειωματάριο.

Τα κείμενα κι οι εικόνες μπλέκονταν σαν λέξεις γραμμένες πάνω σε φιλμ. Όταν η επέλαση της καθημερινότητας επικάλυπτε την αγνότητα του ταξιδιού, μπορούσα ν' ανακαλέσω το τι σήμαινε να βρίσκεται κανείς αλλού μονάχα μέσα από ταξιδιωτικά ημερολόγια και φωτογραφίες. Μόνο έτσι έβλεπα μπροστά μου το μικρό κορίτσι στα Νησιά Φερόε να περπατάει μέσα στη θάλασσα φορώντας κίτρινες γαλότσες∙ μόνο έτσι παρακολουθούσα εκείνη την παρτίδα σκάκι που έπαιζαν δυο άντρες στα ιαματικά λουτρά της Βουδαπέστης∙ μόνο έτσι παρατηρούσα εκείνη τη γυναίκα να τινάζει ελαφρά τα μαλλιά της απέναντι στον ήλιο του Βερολίνου. Όλο αυτό το πλήθος από ανθρώπους των ταξιδιών επέστρεφε στις αναμνήσεις μου κι αντιστεκόταν στους καιρούς. Στο τέλος, δεν ήταν ότι μάθαινα κάτι για τον εαυτό μου. Ήταν απλώς ότι ο χρόνος ζύμωνε ενδόμυχα τα περιστατικά, τα έπλαθε και παρέδιδε σύντομες απαντήσεις για το πώς ζούσαν άλλοι άνθρωποι σ' άλλους τόπους.

Αυτός ο διάλογος ανάμεσα στη φωτογραφία και τη λογοτεχνία βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Η διαρκής όξυνση της περιέργειας οδηγεί σε νέες ιστορίες και καινούργια μοτίβα. Άλλοτε είναι το κείμενο που ωθεί στην αναζήτηση της εικόνας κι άλλοτε είναι μια φωτογραφία που διψάει για λέξεις. Ανάλογα με τις σειρήνες των καιρών μεταβάλλεται φυσικά το αφήγημα αλλά και η θεματική. Όσο πιο δύσκολη είναι μια εποχή τόσο μοιάζουν να συρρικνώνονται οι άνθρωποι, ενώ αντίθετα, όταν ξεπροβάλλουν λαμπρές ημέρες οι άνθρωποι φαίνονται να καταλαμβάνουν εκ νέου το χώρο που τους αρμόζει. Αυτές οι εναλλαγές στο εκτόπισμα των ατόμων διηγούνται το ταξίδι της ανθρωπότητας μέσα στο χρόνο. Η λογοτεχνία κι η φωτογραφία έχουν χρέος ν' αποτυπώσουν αυτή την περιπλάνηση και να την αποτιμήσουν. Όσο κι αν μεταβάλλεται η διήγηση της Ιστορίας, μοναδικό της σημείο αναφοράς παραμένει ο άνθρωπος.

Escaping Patterns - Berlin

I dreamed of Football - Hamburg

Icarus in a white dress - Berlin

Kings in Water - Budapest

Public I, Political Eye - Berlin

The Dormitory - Berlin

The Future of Freedom - Berlin

*Η βερολινέζικη Post Collective διαθέτει φωτογραφίες του Γιώργου Παυλόπουλου ως art prints υψηλής ποιότητας.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.