Άνθρωποι στους δρόμους της κρίσης

20:27 23/12/2014 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ενώ στην Ελλάδα, τα βλέμματα όλων έχουν επικεντρωθεί στην αίθουσα του κοινοβουλίου για την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, στην Ιρλανδία το ενδιαφέρον του κόσμου έχει ένα άλλο επίκεντρο, που βρίσκεται στον εξωτερικό του χώρο. Ωστόσο, τα δύο θέματα θέματα, τα συνδέει η πολιτική της λιτότητας. Ο θάνατος ενός αστέγου από το κρύο, πριν από λίγες μέρες, μπροστά στο ιρλανδικό κοινοβούλιο, έγινε πρώτο θέμα στα μέσα ενημέρωσης και αναδείχθηκε σε σύμβολο κρατικής αναλγησίας και εθνικής ντροπής. Η ιρλανδική κυβέρνηση, θορυβημένη από

τις διαμαρτυρίες και τη δυσαρέσκεια των πολιτών, προσπαθεί να ανακοινώσει μέτρα για την αντιμετώπιση της φτώχιας. Στη χώρα μας οι άστεγοι μπορεί να μην βρίσκονται μπροστά στη Βουλή, για να μη χαλάνε τη γιορτινή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων, αλλά περιφέρονται λίγο παρακάτω σε στοές και δρομάκια. Ορισμένοι βουλευτές στην Ελλάδα ενδιαφέρονται να κρατήσουν τη δική τους θέση εργασίας εντός κοινοβουλίου, παρά τα όσα συμβαίνουν εκτός.

Ήδη από το Μάρτιο του 2014 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε ψήφισμά του αναφέρεται στο ρόλο, τις εργασίες και τις επιπτώσεις της πολιτικής λιτότητας της τρόικας για τις χώρες της ζώνης του ευρώ που έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα προσαρμογής, όπως η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Πορτογαλία. Στο ψήφισμα αναφέρεται ότι ο αριθμός των αστέγων διογκώνεται και ο αποκλεισμός από την κατοικία διευρύνεται, γεγονός που συνιστά παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Στην Ελλάδα μέσα σε λίγα χρόνια αυξήθηκε θεαματικά ο αριθμός εκείνων που έχασαν το σπίτι τους. Άνθρωποι με αξιοπρεπές εισόδημα από τη δουλειά τους βρέθηκαν εξαιτίας της ύφεσης και της ανεργίας να χάνουν το σπίτι τους και να ζουν στο δρόμο. Η κρίση επέφερε δραματικές μεταβολές στην ελληνική κοινωνία τόσο στο επίπεδο διαβίωσης όσο και στα εισοδήματα. Οι οργανώσεις κοινωνικής φροντίδας που υποστηρίζουν τους άστεγους υποχρηματοδοτούνται και καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να προσφέρουν σε κάποιους ένα κατάλυμα και ένα πιάτο φαγητό. Απουσία κοινωνικής πολιτικής, αν κλείσουν και αυτές, το πρόβλημα θα γίνει εκρηκτικό.

Ο φόβος διαχέεται στην κοινωνία και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ανησυχούν ότι θα βρεθούν στην ίδια θέση, γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν τη δόση του δανείου τους, το νοίκι τους, ή τους δυσβάσταχτους φόρους με τη συνεχή μείωση των εισοδημάτων τους. Τα κόκκινα δάνεια αυξάνουν συνεχώς, ενισχύοντας την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα και δημιουργώντας όλο και περισσότερους υποψήφιους αστέγους. Όσο παρατείνεται η πολιτική της λιτότητας όλο και περισσότερες κατοικίες θα κατασχεθούν από τις τράπεζες ή θα βγουν στο σφυρί.

Η νέα κατηγορία των αστέγων της κρίσης, οι νεοάστεγοι, είναι οι άνθρωποι που έχασαν τη δουλειά τους λίγο πριν από τη σύνταξη ή νεαροί ενήλικες που, ακόμη κι αν έχουν μια απασχόληση, δεν βγάζουν αρκετά χρήματα για να συντηρήσουν ένα σπίτι και κινδυνεύουν να βρεθούν στο δρόμο για ένα διάστημα. Πριν από την κρίση άστεγοι ήταν κυρίως άνθρωποι που αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας ή εξαρτημένοι από παράνομες ουσίες και αλκοόλ. Αυτοί οι άνθρωποι σήμερα βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση και πλαισιώνονται από άλλους. Όπως και οι μετανάστες ή οι πρόσφυγες που δεν έχουν νόμιμα έγγραφα και μένουν σε τρώγλες σε συνθήκες εξαθλίωσης ή στο δρόμο μακριά από το κέντρο της πόλης, προσπαθώντας να αποφύγουν να συλληφθούν από την αστυνομία.

Όσο η ύφεση και η λιτότητα συνεχίζονται, το κοινωνικό κράτος θα συρρικνώνεται, η φτώχεια θα ποινικοποιείται και οι διώξεις και οι φυλακίσεις θα αυξάνονται όχι μόνο για τις μειονότητες αλλά και για όλους εκείνους που θεωρούνται «βάρος». Ο Μπάουμαν είχε αναφερθεί στους παρίες που παράγουν οι ανισότητες, στους νεόπτωχους των κοινωνιών, που «θεωρούνται τελείως άχρηστοι, δηλαδή συνιστούν κάτι που χωρίς αυτό εμείς οι υπόλοιποι θα μπορούσαμε κάλλιστα να ζήσουμε και αποτελούν ένα μαύρο στίγμα σε ένα τοπίο που διαφορετικά θα ήταν χαριτωμένο».

Τα μέτρα που λαμβάνονται στη χώρα μας για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ακραίας φτώχιας, ενώ θα έπρεπε να είναι προνοιακά, αποτελούν κατά βάση αρμοδιότητα του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Οι επιχειρήσεις-σκούπα και η συνεχής αστυνόμευση του κέντρου της πόλης στοχεύει στο να δώσει εικόνα κρατικής αποτελεσματικότητας, καθαρίζοντάς το από τα «ανθρώπινα σκουπίδια». Έτσι, οι άστεγοι συλλαμβάνονται και κρατούνται ή μετακινούνται κάτω από την πίεση της αστυνομίας σε άλλες, συνήθως υποβαθμισμένες, περιοχές, για να γκετοποιηθούν και να αποκλειστούν κοινωνικά. Και όταν κάποιος πεθάνει, η είδηση δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη κοινωνία μας, το πολύ να γίνει μονόστηλο, εκτός και αν ο θάνατος επέλθει μπροστά στο Κοινοβούλιο.