Αρχοντικό Αναργύρου: Εγκρίθηκε η αποκατάσταση του - Το στολίδι των Σπετσών και η ιστορία του

07:16 11/6/2021 - Πηγή: Huffington Post Greece

Το Αρχοντικό Αναργύρου στις Σπέτσες το οποίο δεσπόζει της Ντάπιας, ένα εμβληματικό κτίριο για το νησί, βρίσκεται εδώ και χρόνια σε αχρησία, παρουσιάζοντας σημαντικές ζημίες -κυρίως όσον αφορά στη στατικότητα των δαπέδων- και η αποκατάσταση του αποτελούσε πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας.

Το Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας Αττικής υπερψήφισε στις 9 Ιουνίου την 1η τροποποίηση του προγράμματος εκτελεστέων

έργων της Περι­φέ­ρειας Αττικής, στην οποία περιλαμβάνεται η Αποκατάσταση οικίας Σ. Αναργύρου στις Σπέτσες και μετατροπή της σε πο­λιτιστικό χώρο, έργο προϋπολογισμού 2.500.000 ευρώ, απόφαση που σηματοδοτεί το τέλος της περιπέτειας του ιστορικού κτιρίου.

Η ιστορία του Αρχοντικού

Το αρχοντικό του Αναργύρου έχει ιστορία 100 περίπου χρονών και συνδέθηκε στενά με την πολυκύμαντη ζωή και του ιδιοκτήτη του, επιχειρηματία και ευεργέτη του νησιού.

Άνοιξε τις πόρτες του για να υποδεχθεί εστεμμένους και προσωπικότητες της εποχής. Αφουγκράστηκε ατελείωτες συζητήσεις για έργα μεγάλα. Είδε στα δίσεκτα χρόνια της κατοχής ανθρώπους στερημένους και τους βοήθησε. Στα κατοχικά και τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια, στέγασε τις δημοτικές αρχές και το δημοτικό νοσοκομείο.

Έκτοτε πέρασε χρόνια αγωνίας, καθώς το Ίδρυμα της Αναργυρείου & Κοργιαλενείου Σχολής Σπετσών, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας, αδυνατούσε να το αναστηλώσει.

Μετά την επιστροφή και τη μόνιμη εγκατάσταση στη γενέτειρά του, το 1899, ένα από τα κύρια μελήματα του Σωτ. Ανάργυρου ήταν η κατασκευή οικίας αντάξιας της οικονομικής του επιφάνειας. Το 1902 βρέθηκε το οικόπεδο, στο κέντρο ακριβώς της πόλης, ανάμεσα στα παλιά αρχοντικά της Μπουμπουλίνας και του Μπόταση, σε κυρίαρχη θέση, με θέα καταπληκτική προς τη θάλασσα.

Ο Σωτ. Ανάργυρος ανέθεσε την εκπόνηση των σχεδίων του αρχοντικού στον αρχιτέκτονα Παν. Ζήζηλα. Οι οδηγίες του ήταν σαφείς. Φιλοδοξούσε να χτίσει ένα αρχοντικό που να μοιάζει με αρχαίο αιγυπτιακό ανάκτορο ή ναό.

Την άνοιξη του 1903 όλα ήταν έτοιμα για την ανέγερση. Επιστράτευσε τους καλύτερους τεχνίτες του νησιού και με αυτεπιστασία μέσα σ’ ένα χρόνο όρθωσε το λαμπρότερο οικοδόμημα των Σπετσών την εποχή εκείνη.

Η ανέγερση του διώροφου αρχοντικού με πρωτοφανή για την εποχή εκείνη κινητοποίηση τεχνιτών και αφειδώλευτη χρησιμοποίηση μοντέρνου οικοδομικού υλικού, στοίχισε γύρω στις 100.000 χρυσές δραχμές, ποσό ιδιαίτερα σημαντικό για το 1903.

Σωτήριος Ανάργυρος, ο ευεργέτης των Σπετσών

Ο Σωτήριος Ανάργυρος γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1849. Η δίψα του για επιτυχία τον οδηγεί από νεαρή ηλικία σε περιπλανήσεις με σταθμούς την Κωνσταντινούπολη, τη Ρουμανία, την Αίγυπτο, τη Γαλλία και τέλος την Αγγλία. Εκεί ασχολείται για πρώτη φορά με τα καπνά.

Το 1883, οδηγημένος από το εμπορικό του ένστικτο, μεταναστεύει στη Νέα Υόρκη όπου προσλαμβάνεται στη καπνοβιομηχανία του Τόμσον, την οποία και στο τέλος κληρονομεί μετά την υιοθεσία του από τον μεγαλοβιομήχανο. Με βάση την επιχείρηση αυτή, ο Ανάργυρος κτίζει έναν πραγματικό εμπορικό κολοσσό στο χώρο των καπνών και επεκτείνεται σχεδόν σ’ όλη την αμερικανική αγορά.

Το 1894 επιστρέφει για πρώτη φορά στις Σπέτσες. Ξανάρχεται τον επόμενο χρόνο οπότε γνωρίζει ­και λίγο αργότερα παντρεύεται­ την δεύτερη εξαδέλφη του Ευγενία Θ. Αναργύρου. Το ζεύγος γυρίζει στην Αμερική, για τρία ακόμη χρόνια.

Η νοσταλγία όμως της γυναίκας του για τις Σπέτσες τον αναγκάζουν να πουλήσει τις επιχειρήσεις του στις ΗΠΑ και να εγκατασταθεί στις Σπέτσες. Από την πώληση της καπνοβιομηχανίας του και μόνο εισέπραξε τότε το ιλιγγιώδες ποσό των 650.000 δολαρίων.

Η επιστροφή στο νησί είναι η αρχή της ανάπτυξης των Σπετσών. Η εμπορική του δραστηριότητα συνεχίζεται στην Ελλάδα, οι Σπέτσες όμως αποτελούν το επίκεντρο των ενεργειών του. Το 1904 τελειώνει η ανέγερση του πολυτελούς αρχοντικού του, στο κέντρο της πόλης.

Το 1907 κατασκευάζει, με δικά του έξοδα, το πρώτο υδραγωγείο του νησιού. Το 1913-­14 αγοράζει μεγάλη έκταση την οποία αναδασώνει, δημιουργώντας έτσι και πάλι το πευκοδάσος των Σπετσών που κινδύνευε τότε με αφανισμό εξαιτίας της ανεξέλεγκτης ξύλευσης και καλλιέργειας.

Ανοίγει περιφερειακούς δρόμους στο νησί και κατασκευάζει το ξενοδοχείο «Ποσειδώνιο». Το τελευταίο αυτό έργο του έδωσε μεγάλη τουριστική ώθηση στις Σπέτσες και ανέδειξε το νησί σε παραθεριστικό κέντρο τζετ σετ της εποχής.

Το 1928 οι Σπέτσες γίνονται το μόνιμο αγκυροβόλιο της περιοχής για τον αγγλικό στόλο, με αποτέλεσμα στην πελατεία του ξενοδοχείου να προστεθούν οι αξιωματικοί του αγγλικού ναυτικού δίνοντας του ακόμα μεγαλύτερη αίγλη.

Το 1927 γίνεται η έναρξη της Αναργυρείου και Κοργιαλενείου Σχολής Σπετσών, η οποία ήταν η μεγαλύτερη προσφορά του στο νησί.

Η “Σχολή” όπως είναι γνωστή στις Σπέτσες, υπήρξε ένα από τα καλύτερα πρότυπα κολέγια της χώρας αν όχι των Βαλκανίων. Έμπνευση του Ελευθερίου Βενιζέλου, προσωπικού του φίλου και δημιούργημα του Ανάργυρου, η “Σχολή” διαπαιδαγώγησε πλήθος λογίων, καλλιτεχνών, επιστημόνων και πολιτικών. Λειτούργησε μέχρι το 1983, με μαθητές από όλο τον κόσμο.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...«Αυτοί που εύχονται τον θάνατο μου», «Παγιδευμένοι» και ακόμη 7 νέες ταινίες στα θερινάAthens Open Air Film Festival: Όλες οι ταινίες που θα δούμε στις δωρεάν υπαίθριες προβολέςΜία γαργαλιστική, ερωτική πανδαισία: Η νέα έκθεση του Νίκου Κυριακόπουλου