Αριστερά και πραγματισμός

14:22 6/12/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Σχετικά με την πολύκροτη, ακυρωθείσα πλέον διακρατική συμφωνία πώλησης στρατιωτικού εξοπλισμού – 300.000 βλήματα- μεταξύ Ελλάδας και Σαουδικής Αραβίας εγείρονται δύο ζητήματα, ένα νομικής και ένα ηθικής φύσεως κατά πόσο δηλαδή, είναι νόμιμη αλλά και ηθική.

Η νομιμότητα της επιχειρηθείσης και πλέον ακυρωθείσης συμφωνίας αμφισβητήθηκε και εξακολουθεί να αμφισβητείται από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τη ΝΔ, και αφορά τον τρόπο που επιχειρήθηκε να πραγματοποιηθεί η συμφωνία αν δηλαδή υπήρξε παραβίαση

του νόμου περί μεσαζόντων. Για το αν έχουν νομική βάση οι ισχυρισμοί του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης μένει να αποφανθούν ενδεχομένως οι αρμόδιες επιτροπές της βουλής και γενικότερα τα αρμόδια δικαιοδοτικά όργανα και δεν θα υπεισέλθουμε σε αυτό το ζήτημα.

Εκτός όμως από το νομικό σκέλος της υπόθεσης υπάρχει αδιαμφισβήτητα και το ηθικό. Και εδώ ενδεχομένως έγκειται η μεγαλύτερη ευθύνη της κυβέρνησης. Κατά πόσο, δηλαδή, ήταν ηθικό να αποπειραθεί να πουλήσει στρατιωτικό εξοπλισμό σε ένα κράτος σαν τη Σαουδική Αραβία. Και δεν είναι τυχαίο ότι την ηθική διάσταση της υπόθεσης την ανέδειξαν θέτοντάς την στο προσκήνιο το ΚΚΕ και ένα τμήμα του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή τα κόμματα της αριστεράς.

Με αφορμή την ηθική διάσταση της υπόθεσης επανέρχεται επιτακτικά στο προσκήνιο το ζήτημα για το ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος και η θέση της αριστεράς στο σύγχρονο διεθνές στερέωμα. Αν η αριστερά θα πρέπει να μένει πιστή στις αρχές και στις αξίες της ανεξαρτήτως πραγματικότητας και συνθηκών ή αν πρέπει να ελίσσεται και να προσαρμόζεται στις υπάρχουσες καταστάσεις.

Η απάντηση δεν είναι εύκολη καθώς σε πρώτη ανάγνωση η αριστερά καλείται να επιλέξει ανάμεσα στον δρόμο του ιδεαλισμού και του πραγματισμού. Η αριστερά εξ’ ορισμού τείνει προς τον ιδεαλισμό καθώς διέπεται από μια ιδεοκρατία. Η αριστερά, δηλαδή, είναι η αναφορά προς ένα σύνολο ιδεών. Από την άλλη όμως ειδικά όταν βρεθεί στην εξουσία, όπως στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να παραγνωρίζει τελείως την ιστορική πραγματικότητα και να παραμένει ακλόνητη στις ιδέες της, όπως μετουσιώνονται μέσα από τις αρχές και τις αξίες της ή θα πρέπει να αφουγκράζεται το κοινωνικό γίγνεσθαι και να το ενσωματώνει στις ιδέες της;

Οι απαντήσεις δεν είναι ξεκάθαρες και οι ισορροπίες είναι λεπτές και ρευστές. Αν όμως θεωρήσουμε ότι η πολιτική είναι το κατεξοχήν πεδίο της συνεπειοκρατίας, ότι όλα δηλαδή, κρίνονται, αξιολογούνται και εν τέλει αποτιμώνται εκ του αποτελέσματος τότε σίγουρα κανένα αριστερό κόμμα ή γενικότερα πολιτικός φορέας δεν μπορεί να αγνοεί την ιστορική οντολογία. Εξάλλου μόνο τότε η αριστερά μπορεί να αποκτήσει πραγματική δύναμη και να ελπίζει βάσιμα σε κοινωνικές αλλαγές. Αλλιώς η μονομερής προσκόλληση στις ιδέες της εξοβελίζοντας από το οπτικό πεδίο της τον υλικό κόσμο στον οποίο καλούνται να εφαρμοστούν, την οδηγεί όπως πάμπολλες φορές μας έχει αποκαλύψει το παρελθόν στην πλήρη αποδυνάμωσή της μέσω της απαξίωσής της και κατ’ ακολουθία στο περιθώριο της ιστορίας. Από την άλλη βέβαια πλευρά η αριστερά θα πρέπει να βρίσκεται πάντα σε κατάσταση εγρήγορσης γιατί αλλιώς υπάρχει ο ορατός κίνδυνος στο όνομα μιας ρεαλιστικής πολιτικής και μιας δήθεν στροφής προς τον πραγματισμό να αφομοιωθεί πλήρως από τις κυρίαρχες δομές εξουσίας και να εκπέσει σε ένα φερέφωνο με προοδευτικό προσωπείο.

Επομένως, η αριστερά πρέπει να είναι η σύνθεση μεταξύ ιδεαλισμού και πραγματισμού. Με άλλα λόγια, δηλαδή, πρέπει να αναπτύξει και να βρίσκεται σε μια διαλεκτική σχέση μεταξύ ιδεαλισμού και πραγματισμού.

Στην προκειμένη περίπτωση με την επιχειρηθείσα πώληση όπλων προς την Σαουδική Αραβία θα έπρεπε να σταθμιστούν τα άμεσα και μεσοπρόθεσμα οφέλη που θα αποκόμιζε η Ελλάδα ως κοινωνία από μια τέτοια συμφωνία με το ενδεχόμενο κακό που θα προκαλούσε στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου. Στην πολιτική, ειδικά για μια αριστερή κυβέρνηση, όλα είναι θέματα εκτιμήσεων και ακροβασιών και εύκολες επιλογές και απαντήσεις δεν υπάρχουν.