Χάρης Δούκας: Η Αθήνα μπορεί να γίνει μια πόλη όπου θα ζει κανείς με αξιοπρέπεια

07:20 6/10/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

.

Η Αθήνα στενάζει εδώ και δεκαετίες. Λένε πως για να ξαναγίνει βιώσιμη πόλη πρέπει να κατεδαφιστεί και να φτιαχτεί από την αρχή. Σίγουρα δεν μπορεί να υπάρξει σήμερα η ελληνική εκδοχή ενός Βαρόνου Οσμάν που γκρέμισε το Παρίσι και το ξαναέφτιαξε. Λίγες μέρες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές και όλοι οι υποψήφιοι, όπως γίνεται κάθε φορά, υπόσχονται μια νέα Αθήνα

με ανθρώπινο πρόσωπο. Η HuffPost Greece αποφάσισε να θέσει στο ”μικροσκόπιο” έναν κατά κάποιο τρόπο δικό της άνθρωπο με την προϋπόθεση να μην του χαριστεί. Συνομιλούμε με τον υποψήφιο για τον δήμο Αθηναίων και αρθρογράφο της HuffPost κ. Χάρη Δούκα ο οποίος ηγείται του συνδυασμού «Αθήνα Τώρα», έχοντας τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ.

Ποιος είναι ο Χάρης Δούκας

Ο κ. Χάρης Δούκας, καθηγητήςΕνεργειακής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείοείναι ένας επιστήμονας που συγκαταλέγεται στο 2% των περισσότερο διαδραστικών επιστημόνων όλων των ειδικοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο, με βάση τις αξιολογήσεις του Harvard.

Η ενέργεια και το περιβάλλον αποτελούν βασικά πεδία της δραστηριότητάς του, μάλιστα τα μοντέλα πολιτικής που έχει αναπτύξει, έχουν τύχει σημαντικής αποδοχής από την επιστημονική κοινότητα, έχουν δημοσιευτεί σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά και έχουν χρησιμοποιηθεί σε πλήθος εφαρμογών βιώσιμων πολιτικών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Έχει συνεργαστεί με πολλούς δήμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αναπτύσσοντας σχέδια δράσης και παρεμβάσεις για την ενέργεια και το κλίμα, την ενεργειακή αποδοτικότητα και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την ενσωμάτωση τεχνολογιών πληροφορικής, επικοινωνιών και διαδικτύου.

Τα συστήματα που αναπτύσσει υποστηρίζουν την χάραξη πολιτικών κινητοποίησης της κοινωνίας και την υλοποίηση βιώσιμων δράσεων, που στηρίζουν συμμετοχικά σχήματα και μπορούν να δημιουργήσουν πολιτισμικό, κοινωνικό και οικονομικό πλούτο που να μας αφορά όλους.

- Κύριε Δούκα στο πρόγραμμά σας σωστά τονίζετε ότι η Αθήνα είναι μια πόλη οικουμενική, ωστόσο η εικόνα της είναι ιδιαίτερα προβληματική. Την έχουν χαρακτηρίσει ως ένα υδροκέφαλο τέρας.  Αφήσατε τη θέση σας στο Πολυτεχνείο για να αναμετρηθείτε με άλυτα προβλήματα δεκαετιών και οι πολίτες, που έχουν χορτάσει από υποσχέσεις, εύλογα θα διερωτηθούν για το εάν είστε οραματιστής ή εάν η υποψηφιότητά σας για τον δήμο είναι ο προθάλαμος για να μπείτε στην πολιτική. 

Δεν είμαι επαγγελματίας πολιτικός, ούτε με ενδιαφέρει η κάλπικη αναγνωρισιμότητα. Δεν περιφέρω την υποψηφιότητά μου από ψηφοδέλτιο σε ψηφοδέλτιο, ούτε κατεβαίνω στις εκλογές για να καταγράψω ένα ποσοστό. Στόχος μου είναι να κερδίσω την αυτοδιοικητική μάχη και να υλοποιήσω το όραμά μου, που δεν είναι άλλο από το να βελτιώσω την καθημερινή ζωή των Αθηναίων. Η επιστημονική μου δουλειά ως καθηγητής περιβαλλοντικής και ενεργειακής πολιτικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, αφορά στην εκπόνηση σχεδίων για βιώσιμες πόλεις. Τα μοντέλα αυτά που έχουμε αναπτύξει έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παίρνω την ευθύνη και βάζω την γνώση και την εμπειρία μου μπροστά, για να αλλάξω την Αθήνα Τώρα. Η πόλη που μεγάλωσα και αγαπώ, δεν έχει χρόνο για άλλα 5 χαμένα χρόνια.

Είναι παράλογο στα Σεπόλια και στα Πατήσια να πληρώνουν ακριβότερα δημοτικά τέλη απ′ όσα πληρώνουν στη Γλυφάδα και στο Μαρούσι

- Η Πόλη απορρόφησε όλες τις συνέπειες της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και αυτό είναι εμφανές σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας. Είδαμε για παράδειγμα την εξαφάνιση των παραγωγικών αλλά και εμπορικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων και ταυτόχρονα ζήσαμε την μαζική εισροή τουριστών, την άνοδο του Airbnb και των φαγάδικων. Όμως όλο και περισσότεροι πολίτες εγκαταλείπουν τις γειτονιές τους γιατί το κόστος ζωής, τα ενοίκια, δεν είναι πλέον γι΄αυτούς. Εάν αναλάβετε δήμαρχος Αθηναίων πιστεύετε ότι θα μπορέσετε να αντιστρέψετε αυτή την κατάσταση και πώς; Έχει ένας δήμαρχος στην Ελλάδα την ισχύ που χρειάζεται για κάτι τέτοιο; 

Η πρόσβαση στον ελεύθερο χώρο είναι για εμάς αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα. Η έως τώρα προσέγγιση είναι η δημιουργία ενός απέραντου Mall.

Η Αθήνα δεν μπορεί να είναι μόνο μία πόλη τουριστών, ούτε οι Αθηναίοι πρέπει να αισθάνονται ξένοι στην ίδια τους την πόλη. 

Η μετατροπή του κέντρου της πρωτεύουσας σε τουριστικό λούνα παρκ δημιουργεί προβλήματα ανισότητας, έλλειψης στέγης και αφαιρεί από την πόλη την ταυτότητά της, που χαρακτηρίζεται από τις πολλαπλές μικτές χρήσεις.

Στο συνδυασμό μας «ΑΘΗΝΑ ΤΩΡΑ», σχεδιάζουμε να συνεργαστούμε συστηματικά με τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, ώστε να πετύχουμε τη βέλτιστη δυνατή κατανομή των διαμερισμάτων σε όλη την έκταση της Αθήνας, με χρονικούς περιορισμούς, όπου αυτό χρειαστεί και την αναβάθμιση των οικιστικά υποβαθμισμένων περιοχών. 

Παράλληλα, δέσμευσή μας είναι να κάνουμε πράξη τη «Στέγη για όλους», δίνοντας κίνητρα ανακατασκευής παλιών διαμερισμάτων, τα οποία θα διατεθούν ως κοινωνική κατοικία, με χαμηλό ενοίκιο για την επιστροφή των μόνιμων κατοίκων και των νέων ζευγαριών σε γειτονιές του κέντρου. Επίσης, από την επόμενη κιόλας ημέρα των εκλογών είμαστε έτοιμοι να υλοποιήσουμε ένα συγκεκριμένο σχέδιο αξιοποίησης όλων των ανενεργών κτιρίων του Δήμου, ο αριθμός των οποίων ξεπερνά τα 1400. 

- Θα ήθελα να μου μιλήσετε για την έννοια της γειτονιάς και ειδικά της φτωχογειτονιάς η οποία στο παρελθόν παρ΄όλα τα προβλήματα, μπορούσε και παρήγαγε πολιτισμό, λαϊκό πολιτισμό. Σήμερα οι γειτονιές είναι παραμελημένες και υποβαθμισμένες με ό,τι συνεπάγεται για τους κατοίκους της και τα παιδιά που μεγαλώνουν εκεί. Πιστεύετε ότι μπορεί η Αθήνα να μετασχηματιστεί χωρίς να δοθεί έμφαση στις γειτονιές; Ποιος είναι ο σχεδιασμό σας; 

Είναι δυστοπικό εν έτει 2023 παιδιά να κάνουν μάθημα σε κοντέινερ και μαθητές να τραυματίζονται από πτώση σοβάδων σε ακατάλληλα σχολικά κτήρια. 

Είναι ανεπίτρεπτο ένας πολίτης να μη νιώθει ασφαλής, κυκλοφορώντας τη νύχτα στους δρόμους γύρω από το σπίτι του.

Δέσμευσή μας είναι να κάνουμε πράξη τη «Στέγη για όλους», δίνοντας κίνητρα ανακατασκευής παλιών διαμερισμάτων, τα οποία θα διατεθούν ως κοινωνική κατοικία, με χαμηλό ενοίκιο για την επιστροφή των μόνιμων κατοίκων και των νέων ζευγαριών σε γειτονιές του κέντρου.

Είναι παράλογο στα Σεπόλια και στα Πατήσια να πληρώνουν ακριβότερα δημοτικά τέλη απ′ όσα πληρώνουν στη Γλυφάδα και στο Μαρούσι και η ζωή σ′ αυτές τις περιοχές να είναι πάρα πολύ δύσκολη. Υπάρχουν πολλές υποβαθμισμένες γειτονιές. Η Αθήνα χρειάζεται αλλαγή κατεύθυνσης.

Εμείς σχεδιάζουμε μαζί με τους πολίτες τις γειτονιές και οι παρεμβάσεις αυτές θα αγκαλιάσουν όλη την Αθήνα. Δεν μας αρέσουν τα “μέτρα βιτρίνας” που υιοθετούνται χωρίς να υπάρχει κοινό όραμα. 

Όπως αναφέρουμε ρητά στο πρόγραμμά μας, προχωράμε άμεσα στη συνεργασία Δημοτικής και Ελληνικής Αστυνομίας και ενισχύουμε  τη δημοτική αστυνομία με επιπλέον προσωπικό για να αυξηθούν οι περιπολίες στο κέντρο αλλά και στις πιο απομακρυσμένες γειτονιές της Αθήνας. 

Ασφάλεια όμως, δεν είναι μόνο η αστυνόμευση. Θα φωτίσουμε και θα καθαρίσουμε τις πλατείες, έτσι ώστε να μειώνονται οι συνθήκες που ευνοούν την παραβατικότητα, και θα οργανώσουμε πολλές περισσότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις και φεστιβάλ στις γειτονιές της πόλης, έτσι ώστε να αποκτήσουν και πάλι τη ζωντάνια τους. 

Να μην ξαναζήσουμε το Βατερλώ των “μεγάλων περιπάτων”. Η Αθήνα έχει ήδη πληρώσει διαχρονικά πολύ ακριβά “μαθητευόμενους” δημάρχους και επαγγελματίες πολιτικούς χωρίς γνωστικό υπόβαθρο. . .

- Επειδή αναφέρθηκα νωρίτερα στο Παρίσι και στους δρόμους του, θα γνωρίζετε ότι στα πεζοδρόμια του Παρισιού γεννιέται το αρχέτυπο του flâneur (φλανέρ) του πλάνη, εκείνου που περιπλανιέται στην πόλη και παρατηρεί. Νομίζω ότι τα πεζοδρόμια ορίζουν την ποιότητα ζωής του πολίτη που και εκείνος με τη σειρά του ορίζει το πρόσωπο της πόλης. Δεν χρειάζεται να περιγράψω τι ισχύει στην Αθήνα... Στ΄αλήθεια τι μπορείτε να κάνετε γι΄αυτό. Μόνο σας παρακαλώ μην μας πείτε για μεγάλους περιπάτους..

Εάν εκλεγώ θα φροντίσω ώστε να μην ξαναζήσουμε το Βατερλώ των “μεγάλων περιπάτων”. Η Αθήνα έχει ήδη πληρώσει διαχρονικά πολύ ακριβά “μαθητευόμενους” δημάρχους και επαγγελματίες πολιτικούς χωρίς γνωστικό υπόβαθρο. Στο δικό πρόγραμμα περιλαμβάνονται μόνο καλά μελετημένες δράσεις για τη βελτίωση της καθημερινότητας στις δύσκολες γειτονιές της Αθήνας.

Ένας εμβληματικός μας στόχος είναι να εξασφαλίσουμε πεζοδρόμια προσβάσιμα για όλους. Γι’ αυτό αυξάνουμε δραστικά τον προϋπολογισμό για την κατασκευή – ανακατασκευή των πεζοδρομίων έτσι ώστε αυτά να γίνουν, επιτέλους, φιλικά προς γονείς με καρότσια, άτομα με αναπηρικά αμαξίδια και ηλικιωμένους. Αντί για μόλις 24 εκ. ευρώ που δαπάνησε χωρίς σχέδιο η απερχόμενη δημοτική αρχή, εμείς δεσμευόμαστε για επένδυση τουλάχιστον 60 εκ. ευρώ την πενταετία 2024 – 2028. Ενθαρρύνουμε και διευκολύνουμε το περπάτημα εφαρμόζοντας συστηματικά τον νόμο για τα τραπεζοκαθίσματα, τα οποία πρέπει να επιστρέψουν στα προπανδημίας επίπεδα και προχωρούμε σε αυστηρούς ελέγχους ώστε να μην γίνεται παράνομη χρήση των πεζοδρόμων και των πεζοδρομίων για στάθμευση.

Στόχος μας είναι μέσα στην πενταετία να μειώσουμε κατά 50% την κίνηση στο κέντρο της Αθήνας

- Για το διαχρονικά άλυτο πρόβλημα του μόνιμου μποτιλιαρίσματος τι σκοπεύετε να κάνετε; 

Ο κ. Μπακογιάννης ήταν ο Δήμαρχος που όχι μόνο δεν απομάκρυνε τα αυτοκίνητα από το κέντρο της Αθήνας, όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά το 2019, αλλά αντίθετα επιδείνωσε το κυκλοφοριακό πρόβλημα. Δεν είναι μόνο τα 4 χρόνια ταλαιπωρίας στην Πανεπιστημίου και τους γύρω δρόμους, λόγω των έργων του «Μεγάλου περιπάτου». Μπορεί να μας πει γιατί έκλεισε τη Βασιλίσσης Όλγας, χωρίζοντας το κέντρο της Αθήνας στα δύο;

Εμείς θα ενισχύσουμε τη δημοτική συγκοινωνία με ηλεκτρικά/υβριδικά οχήματα και θα συνδέσουμε τις γραμμές των τοπικών λεωφορείων με τις γραμμές του μετρό.  Σχεδιάζουμε επίσης δίκτυο ασφαλών και όχι «τυφλών» ποδηλατοδρόμων, σε συνεργασία με όμορους Δήμους. Για εμάς το ποδήλατο δεν είναι απλώς ψυχαγωγία, είναι μέσο μεταφοράς. Θα δώσουμε ταυτόχρονα κίνητρα για τη μείωση της χρήσης των ΙΧ στο κέντρο της πόλης, υιοθετώντας βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζουν ήδη πόλεις του εξωτερικού. 

Θα προχωρήσουμε, τέλος, σε συνεργασία με την Τροχαία, στην επικαιροποίηση της ρύθμισης των περισσότερων από 500 σηματοδοτούμενων κόμβων της Αθήνας, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές κυκλοφοριακές ανάγκες.

Στόχος μας είναι μέσα στην πενταετία να μειώσουμε κατά 50% την κίνηση στο κέντρο της Αθήνας. 

-Ζήσαμε ακόμη ένα αβίωτο καλοκαίρι με θερμοκρασίες εκτός πραγματικότητας, και ένα φθινόπωρο όπου έντρομοι είδαμε ανθρώπους να τους παρασέρνει το νερό μπροστά στον Ευαγγελισμό. Η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε είναι κακή. Η Αθήνα είναι πλέον μια αβίωτη πόλη, η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων συνεχής . Είστε ειδικός σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης πιστεύετε ότι η κατάσταση που ζούμε είναι αναστρέψιμη και πώς; 

Είναι χαρακτηριστικό πως το 2019 ο κ. Μπακογιάννης υποσχέθηκε 75.000 νέα δέντρα στην Αθήνα και τελικά έβαλε λιγότερα από 4.000. Εμείς, στο συνδυασμό «Αθήνα ΤΩΡΑ» θέτουμε ως ρεαλιστικό στόχο τη φύτευση τουλάχιστον 25.000 νέων δέντρων την επόμενη 5ετία. Δημιουργούμε συμπαγείς χώρους πρασίνου και βάζουμε «ζωντανό» χώμα που θα λειτουργεί ως φυσικό σφουγγάρι σε περίπτωση νεροποντής. Χρησιμοποιούμε ψυχρά υλικά σε οδοστρώσεις για μείωση της αισθητής θερμοκρασίας τις μέρες καύσωνα κατά 3-5 βαθμούς Κελσίου. 

Επίσης παρουσιάσαμε 7 προτάσεις για την αντιπλημμυρική  θωράκιση της Αθήνας. Τονίσαμε πως πρέπει να καθαριστούν όλα τα φρεάτια, να βελτιωθούν τα δίκτυα ομβρίων υδάτων και να κατασκευαστούν νέα, να δημιουργηθούν τεχνικά έργα ανάσχεσης και να χρησιμοποιηθούν υλικά και τεχνολογίες, όπως για παράδειγμα οι «κήποι βροχής», που μειώνουν αισθητά τις συνέπειες των πλημμυρικών φαινομένων, καθώς και έργα ορεινής υδρονομίας στα βουνά της Αττικής και τους λόφους της Αθήνας. 

Οι πρόσφατες φυσικές καταστροφές απέδειξαν με τραγικό τρόπο ότι οι παλιές δομές πρόβλεψης-σχεδιασμού-εφαρμογής είναι πλέον ξεπερασμένες.

Γι΄ αυτό έθεσα και το ζήτημα της αναγκαίας θεσμικής παρέμβασης με στόχο την ενίσχυση της αυτονομίας και των αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στην παρέμβασή μου ζήτησα αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων,  ώστε ο δήμος να μπορεί να παρεμβαίνει άμεσα και αποτελεσματικά, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια, συγκρότηση ενός νέου θεσμικού πλαισίου που να μεταβιβάζει αρμοδιότητες και εξουσιοδοτήσεις από την Περιφέρεια στον Δήμο, ο οποίος θα λειτουργεί ως μητροπολιτικός στους τομείς σχεδιασμού και υλοποίησης  δράσεων, αλλά και εκπόνηση ενός εθνικού Σχεδίου για την ανασυγκρότηση της πρωτεύουσας, με τη διάθεση των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων. Η Αθήνα δεν μπορεί να παραμείνει ανοχύρωτη πόλη. 

Σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ενεργειακές κοινότητες, με στόχο να δώσουμε φθηνή ηλεκτρική ενέργεια σε 50 χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά,

- Εχετε τονίσει ότι η ενεργειακή - πράσινη μετάβαση είναι το κρίσιμο ζήτημα της Αθήνας την επόμενη δεκαετία, με ποιο τρόπο μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Υπάρχουν τα χρήματα για να γίνει κάτι τέτοιο ή θα την πληρώσει ο κόσμος πάλι. Ας μην ξεχνάμε ότι ο όρος greenwashing είναι πλέον γνωστός στους πολίτες και υπάρχουν αντιδράσεις.

Το δικό μας σύνθημα είναι: «Το πράσινο είναι ζωή, δεν είναι εργολαβία» 

Μια καινοτόμα δράση που έχουμε συμπεριλάβει στο πρόγραμμά μας αφορά στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Συγκεκριμένα, σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ενεργειακές κοινότητες, με στόχο να δώσουμε φθηνή ηλεκτρική ενέργεια σε 50 χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και να μειώσουμε το κόστος ενέργειας από τις λειτουργικές δαπάνες του Δήμου. 

Θα συγκροτήσουμε επίσης ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης, καθώς ο κ. Μπακογιάννης παρέλαβε την ανακύκλωση στο 4,2% το 2018 και την παραδίδει το 2023 στο 3,4%. Όσον αφορά στα βιοαπόβλητα το ποσοστό διαλογής βρίσκεται σήμερα στο 5%, όταν ο στόχος του Τοπικού Σχεδίου ήταν το 22%. 

Εμείς επεκτείνουμε τον καφέ κάδο ανακύκλωσης οργανικών υπολειμμάτων σε όλη την Αθήνα και γλιτώνουμε 50.000 τόνους απορριμμάτων. Έτσι, ο Δήμος κερδίζει και 2,5 εκ. ευρώ τον χρόνο από τα έξοδα ταφής απορριμμάτων.
Εφαρμόζουμε προγράμματα ανακύκλωσης τεσσάρων ροών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) και καφέ κάδου για τρόφιμα σε όλα τα σχολεία, δημοτικά κτίρια και αθλητικές εγκαταστάσεις.
Προχωράμε και σε πιλοτικά προγράμματα ανακύκλωσης τεσσάρων ροών στα σπίτια, με την δωρεάν παροχή αντίστοιχων κάδων. 

Η πόλη μας δεν θα κατευθύνεται από χορηγούς και εργολάβους. Πρέπει να στηριχθεί στους ανθρώπους της, τους επιστήμονες της και να χαράξει τον δικό της δρόμο. Έτσι θα γίνει μια πόλη όπου θα ζει κανείς με αξιοπρέπεια.