Δεκαπενταύγουστος: Είναι σωστή η ευχή «Καλή Παναγιά»

19:14 14/8/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

.

Πολλές φορές υπάρχει η συνήθεια να γεμίζουμε το καθημερινό μας λεξιλόγιο με λέξεις και φράσεις χωρίς να υπολογίζουμε τη σημασιολογική και τη νοηματολογική πλευρά τους.

Έτσι στην καθημερινότητά μας λέμε λέξεις και φράσεις που συνήθως δεν υπολογίζουμε την αντίθετή τους σημασία, αρκεί να εντυπωσιάσουμε και να ευχαριστήσουμε τον συνάνθρωπό μας.

Τα τελευταία χρόνια λέγεται πολύ συχνά η ευχή «Καλή Παναγιά». Είναι σωστή η ευχή «Καλή Παναγιά».

Η ανάρτηση της Πηνελόπη Καμπάκη ομότιμης Καθηγήτριας Γλωσσολογίας, Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας 

Επειδή βλέπω ότι πολύς κόσμος, και από

τους φίλους μου, έχει εμμονές με το #ΤΙ του αρέσει να λέει και να ακούει γλωσσικά κι αν κάποι@ δεν πει αυτό που περιμένουν διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους αποκαλώντας τους άλλους αγράμματους συλλήβδην, πράγμα εν πολλοίς άδικο, μη πω καμία βαρύτερη λέξη και προσβληθούν κάποιοι/ες, ας ξαναμαναεπανακαταθέσω την άποψή μου για την ευχή «#Καλή_Παναγιά».Περσι, και πρόπερσι, αλλά και π.Κ., έγραφα:«Ξημερωνει της Παναγίας και θα αρχίσουν πάλι οι γκρίνιες για την ευχή «Καλή Παναγιά», ξανανεβάζω μια παλιότερη ανάρτησή μου για τις ευχές με το «καλό, καλή», όπως «Καλό παράδεισο, καλή συνέχεια, καλή επιτυχία», κτλΚαταρχήν δεν υπάρχει πλεονασμός στις ευχές που έχουν το καλό/καλή/καλά στην αρχή τους και που, εκ πρώτης όψεως, μοιάζουν ταυτολογικές ή υπερβολικές. Αλλά και πλεονασμό να το θεωρήσουμε, πού το κακό; Ο πλεονασμός είναι πολύ συνήθης στην γλώσσα αρχαιόθεν. Αίφνης πλεονασμός υπάρχει και στην λέξη λυκόφως αφού η λέξη δεν προέρχεται από τον λύκο, όπως μάς δίνεται η εντύπωση, αλλά από κάποια λέξη λύκη που σήμαινε ”πρωινό φως”, ομόρριζη με το το λατινικό lux = φως! Για να επανέλθω στο θέμα, στην ευχή μας έχουμε δύο συνθετικά που σημαίνουν... φως! Είτε, λοπόν, λέμε «καλή επιτυχία», είτε «καλή λευτεριά», δεν εννοούμε πως θα μπορούσε κάποια επιτυχία να ήταν κακή, δηλαδή… αποτυχημένη, ή ότι μια γέννα θα μπορούσε, πόσο δε μάλλον ότι θα θέλαμε, να μην ήταν ανακουφιστική. Το «καλός», στις περιπτώσεις αυτές, σημαίνει «με το καλό να έρθει», «με το καλό να φτάσει» [η επιτυχία, η ημέρα της γέννας κ.ο.κ.]», «μακάρι να πάνε όλα κατ’ ευχήν», «γεροί να ’μαστε», «άμποτε».Θα το καταλάβει ακόμη πιο εύκολα κάποιος με το εξής παράδειγμα: «Καλή πατρίδα, σύντροφε», ήτοι: «Με το καλό να επιστρέψεις [ή να επιστρέψουμε] στην πατρίδα μας [στην Ελλάδα], σύντροφε». Τα ίδια και με το (ακόμη πολύ παλιό: ο Παπαδιαμάντης το αντιγράφει κοντά ενάμιση αιώνα πίσω) «Καλό Παράδεισο», κουβέντα όμως που είναι στ’ αλήθεια παμπάλαια: ο θάνατος νοείται σαν η αρχή ενός ταξιδιού προς τον άλλο κόσμο, και οι ζωντανοί εύχονταν πάντα να ήταν εύδρομο το ταξίδι αυτό, και ο προορισμός του ο καλύτερος δυνατός: ο Παράδεισος.Κατ’ αυτά, και το «Καλή Παναγιά» δεν έχει να κάνει με το καλός-κακός, ή με την καλή ή την… κακιά Παναγία. Δεν σημαίνει καν την ίδια την Παρθένο Μαρία — αλλά τη γιορτή της, την εορτή της Κοιμήσεως: «της Παναγιάς». Σημαίνει απλούστατα, «Με το καλό να φτάσει η μέρα του Δεκαπενταύγουστου, η γιορτή της Παναγίας, το πανηγύρι, το κατακαλόκαιρο».Είναι μια απλή, κατανοητότατη, επίσης πολύ παλιά ευχή, που, πιθανόν, δεν την έλεγαν στο δικό μας τόπο αλλά σε κάμποσους άλλους #κυρίως_νησιωτικούς_τόπους!Μη διστάζετε λοιπόν να την πείτε, αν σας βγαίνει!Άλλωστε η γλώσσα είναι δημιουργική όπως και οι ομιλητές, πλην ελαχίστων δυσκοιλίων κολλημένων που δεν εννοούν να δεχτούν νεωτερισμούς αλλά και τη διαφορετικότητα σε σε τίποτε, πόσο μάλλον(sic) στη γλώσσα και σε επίπεδο γεωγραφικών διαλέκτων.Καλή Παναγιά, λοιπόν, καλή επιτυχία στην ανεύρεση φοιτητικής κατοικίας, καλή επιτυχία σε όλα, καλή πατρίδα στους ξενιτεμένους, καλή όρεξη, καλό μεσημέρι, καλή διαμονή… καλή συνέχεια…»#Α_Και_πού_είστε;#Μην_προσπαθήσετε_να_εξηγήσετε_τη_γλώσσα_μέσω_κλασικών_μεθόδων_και_κανόνων_από_άλλες_επιστήμες! #Δεν_γίνεται!Το κυριως κομμάτι προσαρμοσμένο από τον Κυριάκο Αθανασιάδη, Athens Voice, με δικές μου προσθήκες.

Related...Παναγία Σουμελά: Στο Φανάρι η γραπτή άδεια για την τέλεση λειτουργίας τον ΔεκαπενταύγουστοΗ Τουρκία έδωσε προσφορική άδεια για λειτουργία στην Παναγία Σουμελά τον ΔεκαπενταύγουστοΠέθανε ο συνθέτης του «Δεκαπενταύγουστου», Ακης Δαούτης στα 61 του χρόνια