Διεθνή κεφάλαια για τα ελληνικά startups

14:36 15/2/2016 - Πηγή: Huffington Post Greece

Μέσα στη βαθιά κρίση, κάποιες ελληνικές επιχειρήσεις πήγαν καλά. Ο τουρισμός γενικά μεγάλωσε, όπως και τμήματα του κλάδου τροφίμων και ποτών. Σε άλλους κλάδους, μερικές εταιρίες πέτυχαν, ιδίως αυτές που είχαν από πριν παρουσία σε ξένες αγορές. Προς έκπληξη πολλών, πήγαν καλά και οι νέες επιχειρήσεις τεχνολογίας (startups).

Το οικοσύστημα τους είναι μικρό, αλλά μεγαλώνει. Μερικές (λίγες) έχουν ήδη πωληθεί σε καλές αποτιμήσεις. Υπάρχουν δεκάδες με καλές προοπτικές, και ο αριθμός αυξάνεται γρήγορα. Μια από τις αιτίες για αυτή την άνθηση είναι ότι υπήρξαν διαθέσιμα χρήματα για επενδύσεις σε

startups, με τη μορφή τεσσάρων Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών (venture capital funds) που ιδρύθηκαν το 2012 στο πλαίσιο του προγράμματος JEREMIE.

Αυτά τα Κεφάλαια έχουν επενδυθεί σχεδόν στο σύνολο τους. Πρέπει λοιπόν να σχηματιστούν νέα, για να μην παγώσει το οικοσύστημα και να μην μεταναστεύσουν οι πιο φιλόδοξοι νέοι επιχειρηματίες. Σε λίγους μήνες, οι συνεργάτες μου κι εγώ θα παρουσιάσουμε σε διεθνείς επενδυτές προτάσεις για νέα Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών. Ξέρουμε ότι θα μας ρωτήσουν: "Γιατί να επενδύσουμε σε τεχνολογία στην Ελλάδα, σε αυτή τη δύσκολη εποχή και περιοχή;" Να η απάντηση:

Σε κάθε αναπτυγμένη οικονομία, ακόμα κι αν έχει μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήματα, υπάρχουν πολύτιμοι πόροι για να χτίσεις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα, ο πιο πολύτιμος πόρος είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο. Λιμνάζει μέσα στην κρίση, καθώς έχουν σταματήσει πολλές δραστηριότητες. Οι μορφωμένοι νέοι της μεσαίας τάξης έχουν χάσει τις προοπτικές για καριέρα σε μεγάλες εταιρίες και σε τράπεζες, σε σχολεία και πανεπιστήμια, στη δημόσια διοίκηση, ή στα παραφουσκωμένα ελεύθερα επαγγέλματα του γιατρού, του δικηγόρου, του πολιτικού μηχανικού.

Οι μορφωμένοι νέοι της μεσαίας τάξης έχουν χάσει τις προοπτικές για καριέρα σε μεγάλες εταιρίες και σε τράπεζες, σε σχολεία και πανεπιστήμια, στη δημόσια διοίκηση, ή στα παραφουσκωμένα ελεύθερα επαγγέλματα του γιατρού, του δικηγόρου, του πολιτικού μηχανικού

Γι' αυτό, πολλοί σχεδιάζουν να ιδρύσουν νέες επιχειρήσεις, ή να εργαστούν σε αυτές, αναλαμβάνοντας ρίσκο, περισσότερο από πριν. Για να πετύχουν, οι περισσότερες νέες εταιρίες πρέπει να στοχεύουν σε ξένες αγορές, αλλά να διαμορφώσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα με βάση ό,τι υπάρχει εδώ. Αυτό σημαίνει να μη χρειάζονται μεγάλη αρχική επένδυση χρημάτων, να μη βασίζονται σε ορυκτούς πόρους, ούτε σε μακροχρόνια βιομηχανική τεχνογνωσία, ούτε σε τριτοκοσμικά μεροκάματα. Σημαίνει, σχεδόν υποχρεωτικά, να είναι μικρές μονάδες γνώσης και ρίσκου. Γι' αυτό σήμερα τα startups προσελκύουν περισσότερους νέους επιχειρηματίες και καταρτισμένους συνεργάτες απ' όσους πριν πέντε χρόνια.

"Αυτό ίσως εξηγεί το κίνητρο τους," θα πουν οι επενδυτές, "αλλά έχουν και τις κατάλληλες ικανότητες για καινοτομικές επιχειρήσεις;" Η απάντηση είναι, σίγουρα ναι. Οι ικανότητες συνοψίζονται σε τρεις λέξεις: εκπαίδευση, φιλοδοξία, προσαρμοστικότητα. Η ελληνική μεσαία τάξη πάντα επένδυε πολύ στην εκπαίδευση, συγκριτικά με πολλούς άλλους λαούς. Σε αναλογία με τον πληθυσμό, έχουμε περισσότερα διδακτορικά πτυχία από όσα όλες σχεδόν οι χώρες του κόσμου, και περισσότερους απόφοιτους μεταπτυχιακών από πανεπιστήμια της Μ. Βρετανίας και των ΗΠΑ. Πολλοί πτυχιούχοι των ελληνικών πανεπιστημίων είναι εξαιρετικά ικανοί, καθώς οι οικογένειες έχουν δαπανήσει για να καλύψουν τα κενά της δημόσιας εκπαίδευσης με φροντιστήρια, ταξίδια ή και ιδιωτικά σχολεία.

Σχετικά με τη φιλοδοξία για κοινωνική άνοδο, η Ελλάδα μοιάζει πιο πολύ με τη βόρεια Αμερική παρά με τη βόρεια Ευρώπη. Πολλοί νέοι από μικροαστικές οικογένειες διαχρονικά ελπίζουν να ξεφύγουν από το επάγγελμα των γονιών και να κάνουν κάτι με ψηλότερο κύρος και αποδοχές. Αλλά αυτό που τους ξεχωρίζει από τους άλλους Ευρωπαίους είναι κυρίως η προσαρμοστικότητα. Έχοντας ζήσει πολλές γενιές με θεσμούς ρευστούς και ασταθείς, μπορούν να καταλάβουν εύκολα τους άτυπους κανόνες που ισχύουν σε κάθε περιβάλλον, και να προσαρμόσουν τους στόχους και τη συμπεριφορά ανάλογα με την περίσταση. Οι εφοπλιστές λένε ότι οι Έλληνες καπετάνιοι είναι οι καλύτεροι γιατί κατανοούν και χειρίζονται τα διαφορετικά έθιμα που ισχύουν σε κάθε λιμάνι, είτε στην Ολλανδία είτε στη Νιγηρία. Οι κοσμοπολίτες ιδρυτές των startups χρειάζονται παρόμοιες ικανότητες.

"Πώς μπορεί όμως να πάει καλά μια επιχείρηση σε περιβάλλον πολιτικής αβεβαιότητας, βαριάς γραφειοκρατίας, λιτότητας, και αλλοπρόσαλλης φορολογίας;" θα ρωτήσουν οι επενδυτές. Μπορεί, αν έχει μικρή αλληλεπίδραση με αυτό το περιβάλλον. Οι νέες επιχειρήσεις τεχνολογίας συνήθως δεν χρειάζονται άδειες για βιομηχανικές εγκαταστάσεις, δεν έχουν κέρδη για να φορολογηθούν τα πρώτα χρόνια, και δεν έχουν να διακινήσουν υλικά για να τους βάλουν εμπόδια οι γραφειοκράτες. Καθώς μεγαλώνουν, οι πετυχημένες startups θα μεταφέρουν μέρος των λειτουργιών τους σε κάποια παγκόσμια μητρόπολη όπως το Λονδίνο ή το Silicon Valley. Αυτό είναι σε κάθε περίπτωση απαραίτητο για να πετύχουν στη διεθνή αγορά, αλλά επιπλέον τις καθιστά λιγότερο ευάλωτες σε πολιτικούς κινδύνους.

Όπως και η ελληνική ποντοπόρος ναυτιλία, που είναι παγκόσμιος ηγέτης, έτσι και οι επιχειρήσεις τεχνολογίας αξιοποιούν ικανούς Έλληνες, αλλά δεν χρειάζονται σχεδόν τίποτε άλλο από την εγχώρια αγορά. Ωφελούν την εθνική οικονομία γιατί διατηρούν στη χώρα προικισμένους μηχανικούς και επιστήμονες, και γιατί οι σχετικά ψηλοί μισθοί που δίνουν τονώνουν τη ζήτηση για εγχώρια προϊόντα και υπηρεσίες. Σε μερικές περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν την έρευνα που παράγεται στα δημόσια ιδρύματα, και που συνήθως μένει στο αρχείο. Δεν έχουν ανάγκη από τοπικούς προμηθευτές για να είναι ανταγωνιστικές -- μπορούν όμως να χτίσουν τέτοιες διασυνδέσεις όταν βελτιωθεί το γενικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Είναι προπομποί αλλά και αυτοδύναμοι.

Αυτή, εν μέρει, θα είναι η παρουσίαση μας.

O Αρίστος Δοξιάδης, Partner, Openfund Greece, είναι ομιλητής του Delphi Economic Forum, στην θεματική ενότητα «Προωθώντας την επιχειρηματικότητα στην Ελληνική Οικονομία», που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, 26 Φεβρουαρίου 2016 στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.