Έλενα Αγγελίδου, τι έκανες στο Βόρειο Πόλο;

10:43 9/4/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Τι μπορείς να πεις γι' αυτό το πλάσμα, χωρίς να φανείς υπερβολικός για κάποιον που δεν την γνωρίζει προσωπικά και «λίγος» για κάποιον που την γνωρίζει έστω κι ελάχιστα; Η Έλενα Αγγελίδου -ή η δική μας Φρίντα Κάλο- είναι κάτι πολύ περισσότερο από μία ταλαντούχα ραδιοφωνική παραγωγός, από μία ανεξάντλητη dj, από μία παθιασμένη φωτογράφος και από μία ορκισμένη ταξιδεύτρια. Είναι ο άνθρωπος που όλοι θα θέλαμε να έχουμε φίλη μας γιατί μέσα από κάθε της νέα ιστορία ή έπειτα από ένα νέο ταξίδι, ζούμε μια «ζωή ωραία»

όπως η ίδια μας παροτρύνει. Αυτή τη φορά, αντικείμενο της κουβέντας μας ήταν το ταξίδι της στο Βόρειο Πόλο. Ειδικά αυτή τη φορά, την βομβάρδισα με ερωτήσεις και της ζήτησα να μου στείλει τις πιο αγαπημένες της φωτογραφίες. Προσδεθείτε, απογειωνόμαστε!

-Θέλω να θυμηθείς τη στιγμή που σου ήρθε στο μυαλό ότι ένα ταξίδι στο Βόρειο Πόλο είναι καταπληκτική ιδέα.

-Όσοι έχουν το μικρόβιο του ταξιδιώτη και του «αναζητητή», σίγουρα μπορούν ν' αντιληφθούν πως η εξερεύνηση αυτού του πλανήτη είναι ατελείωτη, κοινώς δεν μπορεί εύκολα να υπάρξει κορεσμός. Για πολλούς -όπως και για εμένα- αποτελεί μεγάλο δέλεαρ να πατήσεις το πόδι σου στο βορειότερο κατοικημένο μέρος στον πλανήτη, εκεί κοντά στον 78- 79ο παράλληλο, όσο πιο κοντά γίνεται στο Βόρειο Πόλο.

Πόσω μάλλον, όταν επιλέξεις μια περίοδο που θα μπορείς να βιώσεις τον ήλιο του μεσονυκτίου και ν' αποκομίσεις εμπειρίες, καθώς και να φωτογραφίσεις 24 ώρες μέσα στο άπλετο φως, ν' απολαύσεις τον ήχο του επερχόμενου σπασίματος ενός παγετώνα ή και την κατάρρευση ενός μέρους του ή να παρακολουθήσεις μια οικογένεια beluga να σουλατσάρει ενώπιον σου.

Προσπάθησα να προσανατολιστώ προς κατοικημένη περιοχή ή χωριό διότι ως μόνη ταξιδιώτισσα θα πρέπει να είμαι ιδιαιτέρως προσεκτική στις επιλογές μου. Στο πλάνο μου, ήταν φυσικά να επισκεφτώ με παγοθραυστικό το Barentsburg, τη Σοβιετική πόλη-φάντασμα Pyramiden και να κάνω hiking στη γύρω περιοχή.

-Σου πήρε καιρό να το προετοιμάσεις; Γενικώς, πώς προετοιμάζεσαι για ένα τόσο μεγάλο και απαιτητικό ταξίδι;

-Η προετοιμασία πάντα λαμβάνει χώρα στον εγκέφαλο μου κατά τη διάρκεια του προηγούμενου ταξιδιού, όσο αντικρουόμενο μπορεί να χαρακτηριστεί. Δεν προσπαθώ να προετοιμαστώ τόσο σωματικά -αν και θα έπρεπε. Πιο πολύ ίσως το δουλεύω εγκεφαλικά, αλλά σίγουρα πιέζω τον εαυτό μου να φανταστώ πώς θα κινηθώ σ' ένα μέρος που θα επιλέξω να επισκεφτώ και φυσικά χωρίς να ξεπεράσω ή να τεντώσω τα όρια μου -για τα δικά μου δεδομένα- πέραν του επιτρεπτού διότι πάντα υπάρχει κάτι παραπάνω να κάνεις, απλώς δεν είναι όλα για όλους.

-Περίγραψέ μου την πτήση, τη διαδρομή μέχρι να φτάσεις στον τελικό σου προορισμό.

-Η διαδρομή γι' αυτό το μέρος περιελάμβανε πολλαπλές πτήσεις, αλλά και συνδυασμό διανυκτέρευσης σε Όσλο και Κοπεγχάγη. Μ' ενδιέφερε να τις βιώσω αυτές τις πόλεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες διότι τις έχω επισκεφτεί στο παρελθόν με βαρύ χειμώνα κι όχι με ιδιαίτερα πολύ φως. Ήταν, λοιπόν, μια καλή ευκαιρία να τις περπατήσω και να τις γνωρίσω εκ νέου.

-Ποια είναι η πρώτη εικόνα που αντίκρισες μόλις βγήκες απ' το αεροδρόμιο;

-Το αεροδρόμιο του Longyearbyen στο Svalbard (ή αλλιώς Spitsbergen) είναι ιδιαιτέρως μικρό. Άλλωστε, προσγειώνεσαι σ' ένα νησί και σαφέστατα αυτό από μόνο του είναι μία εμπειρία ζωής γνωρίζοντας πού ακριβώς έχεις προσγειωθεί. Λίγο πριν την προσγείωση, αν έχει έστω και λίγο καλό καιρό, μπορείς να διακρίνεις μεγάλους παγετώνες και επιβλητικά βουνά στη μέση του πουθενά.

Είναι σίγουρα μαγευτικό να ξέρεις πως βρίσκεσαι στα όρια του κατοικημένου με το ακατοίκητο. Υπάρχει μία πινακίδα καθώς βγαίνεις απ' το αεροδρόμιο. Όποιος έχει πάει σίγουρα φωτογραφίζεται στο συγκεκριμένο σημείο, διότι σου δείχνει τις χιλιομετρικές αποστάσεις απ' τον υπόλοιπο κόσμο και σου δίνει την αίσθηση του πόσο μακριά έχεις φτάσει.

-Πώς είναι μια τυπική ημέρα στο Βόρειο Πόλο;

-Το Longyearbyen είναι από μόνο του ένα πολύ ιδιαίτερο μέρος και πήρε το όνομα του από τον John Munro Longyear ο οποίος είχε την πρώτη εταιρία αρκτικού ορυχείου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Τον τελευταίο καιρό κέρδισε μεγάλη προβολή μέσω ενός ντοκιμαντέρ και χάρη στην Greenpeace και της δράσης της εκεί. Ήταν μαγευτική η κίνηση του Ludovico Einaudi να συμμετάσχει στην καμπάνια της για τον Αρκτικό Κύκλο συνθέτοντας μια Ελεγεία για την Αρκτική Ζώνη και παίζοντας τη σύνθεση του πάνω σ' ένα παγόβουνο στη γύρω περιοχή.

Το μέρος αυτό ξεκίνησε ως βάση για τους εργάτες ορυχείων, ταλανίστηκε από Γερμανικές εισβολές στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όμως τα τελευταία χρόνια ανήκει στη Νορβηγία.

Καθημερινά θα δεις σπουδαστές που σε προσπερνούν με σκι με ροδάκια ή ποδήλατα, γυναίκες με νεογέννητα σε μάρσιπο να κάνουν jogging ή αναβάσεις στα γύρω βουνά, σκυλάκια να σέρνουν περιηγητές, τουρίστες που περιφέρονται σαν υπνωτισμένοι ανάμεσα σε ταράνδους ή σε πολικές αλεπούδες και φυσικά πιο αποφασισμένους ταξιδιώτες με καραμπίνες στην πλάτη έτοιμοι για εξορμήσεις εκτός χωριού!

Εδώ είναι το μέρος που μπορείς να θαυμάσεις την πιο βόρεια σοκολατερί (αξίζει να δοκιμάσεις μικρά σοκολατάκια από λευκή και μαύρη σοκολάτα σε σχήμα πολικής αρκούδας), το πιο βόρειο ATM (ο Έλληνας λόγω capital controls δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσει), το πιο βόρειο πανεπιστήμιο και μουσείο που αφορά στην αποστολή του Αμούδσεν στο Βόρειο Πόλο, το πιο βόρειο άγαλμα του Lenin, την πιο βόρεια πισίνα, ένα Red October Grand Piano στην Pyramiden και ίσως την πιο βόρεια συνάντηση με πολική αρκούδα.

Στο Svalbard ζουν περίπου 3.000 άνθρωποι και 3.500 αρκούδες! Οι 2.000 αρχικά στο Longyearbyen. Όσο για τους υπόλοιπους; Θα βρεις κατοίκους και εργάτες ορυχείων στο Barentsburg, επιστήμονες στο Ny-ALesud όπως και ελάχιστους που ασχολούνται κατά κύριο λόγο με τον τουρισμό στην πόλη- φάντασμα Pyramiden.

-Μίλησε μου για τους ανθρώπους που γνώρισες εκεί.

-Στάθηκα αρκετά τυχερή γνωρίζοντας τον Ben απ' την Αμερική. Ήταν μάγειρας στο ξενοδοχείο μου, όμως επειδή είναι πολυπράγμων ήταν ο πρώτος που έφτιαξε έναν χώρο για να μαθαίνεις να παίζεις και να γράφεις μουσική -μάλιστα, παίξαμε μαζί σ' ένα πολύ ιδιαίτερο εστιατόριο το δεύτερο βράδυ της διαμονής μου το Huset-, έφτιαξε το πρώτο αρκτικό θερμοκήπιο νικώντας το permafrost και οδηγεί κατά περίσταση και το λεωφορείο της γραμμής μέσα στο χωριό, ενώ παράλληλα παίζει στη νέα σειρά επεισοδίων του BBC για τον Αρκτικό κύκλο!

Επίσης, μπαίνοντας στον κύκλο των ανθρώπων που ζουν κι εργάζονται εκεί γνώρισα τον Bent απ' το Όσλο, ο οποίος είναι ο ιδιοκτήτης του Arctic Tapas: Ένα λεωφορείο διαμορφωμένο σαν εστιατόριο, με το οποίο μπορείς να κάνεις ένα τουρ στο χωριό και στα πέριξ απολαμβάνοντας αρκτικές γεύσεις, όπως τάρανδο, φάλαινα και μαρμελάδες από τοπικά φρούτα με κρασάκι ή μπύρα το οποίο σου δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσεις κι άλλους τουρίστες ή ντόπιους στο κινούμενο τραπέζι σου.

Στο Arctic Tapas γνώρισα και τον Dan με τη γυναίκα του. O Dan είναι ντοκιμαντερίστας και συνεργάζεται με το BBC. Όταν τον γνώρισα ήταν στη διαδικασία δημιουργίας μιας ταινίας για το Svalbard. Αναμένω την ολοκλήρωσή του με αγωνία.

Το highlight, όμως, για εμένα παραμένει το καράβι της Greenpeace όπου για πρώτη φορά άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό. Όποιος επιθυμεί, μπορεί να το επισκεφτεί για δύο ώρες και να μάθει τον τρόπο λειτουργίας και επιβίωσης.

Μπορεί να περιηγηθεί στο εσωτερικό του πλοίου και να δει δια ζώσης πώς δουλεύει η ομάδα. Άδραξα την ευκαιρία και μπήκα στην καμπίνα του Καπετάνιου Μάικ, ώστε ν' ανακαλύψω ποιος είναι πίσω απ' τις αποστολές. Φυσικά, περιηγήθηκα στο πλοίο όπου είδα από κοντά τις συνθήκες κάτω απ' τις οποίες ταξιδεύουν και οργανώνουν τις δράσεις τους.

-Αν μπορούσες να περιγράψεις τα συναισθήματά σου γι' αυτό το ταξίδι με μία μόνο φωτογραφία, ποια θα ήταν;

-Θα μπορούσε να είναι η φωτογραφία με την πιο βόρεια εκκλησία του κόσμου από ψηλά (την οποία και επισκέφτηκα και παρακολούθησα να γίνεται λειτουργία από γυναίκα, ομολογουμένως μια πολύ πρωτόγνωρη εμπειρία). Ήταν η πρώτη φωτογραφία που έβγαλα με το κινητό μου και η στιγμή που συνειδητοποίησα ότι έφτασα στην άκρη του κόσμου:

Εναλλακτικά, θα σου έδειχνα τη φωτογραφία που δείχνει την ταμπέλα με τις πολικές αρκούδες και αποτελεί όριο στο χωριό που δεν πρέπει να ξεπεράσεις άνευ όπλου, αν θέλεις να περιηγηθείς ή να εξερευνήσεις άλλες περιοχές!

Την αγνόησα την πρώτη κιόλας μέρα και συνέχισα άνευ καραμπίνας! Υποτίθεται πως η ταμπέλα είναι αποτρεπτική για βόλτες εκτός των ορίων του χωριού. Αναζητώντας ανεξερεύνητα μέρη, όμως, ήμουν αποφασισμένη να βρω το Svalbard Global Seed Vault, την τράπεζα που αποθηκεύονται όλοι οι σπόροι του κόσμου.

Το βασικό που πρέπει κάποιος να γνωρίζει στον Αρκτικό κύκλο είναι πως οι αποστάσεις που, θεωρούμε πως με το μάτι είναι όπως εδώ, έχουν τρομερή διαφορά: βρέθηκα να περπατώ εκτός Longyearbyen, στο πουθενά, στην ατελείωτη τούνδρα, 10 - 12 χλμ μακριά, χωρίς φυσικά να υπάρχει μέσο μεταφοράς για να επιστρέψω και με απίστευτη κούραση λόγω κρύου και υπερβολικής ένδυσης.

Για πολύ καλή μου τύχη, σταμάτησε ένας κύριος γύρω στα 60-70 και πολύ ευγενικά με απέτρεψε να συνεχίσω μόνη μου, αφού με ρώτησε πού πάω. Η διαδρομή μου ήταν εντελώς λάθος μιας και το Seed Vault ήταν απ' την αντίθετη πλευρά.

Ο άνθρωπος προσφέρθηκε να με πάει. Μπορεί στην αρχή να ήμουν λίγο κουμπωμένη -άλλωστε όλοι κουβαλάνε 3 όπλα μαζί τους-, όμως εξελίχθηκε στο καλύτερο τουρ του ταξιδιού μου. Βρέθηκα να μιλώ μ' έναν συνταξιούχο εργάτη ορυχείων ο οποίος μου ανέλυσε τα πάντα για το μέρος -ιστορικά, κοινωνικά και θρησκευτικά- και με πήγε μέχρι το Seed Vault, το οποίο βρίσκεται σε ύψωμα πάνω από το αεροδρόμιο, με αποτέλεσμα να πετύχω μια εκπληκτική θέα.

Περιηγηθήκαμε στα παλιά ορυχεία στα οποία κανονικά γίνονται περιηγήσεις επί πληρωμή για τους τουρίστες. Εγώ έμαθα τα πάντα απ' την πηγή, ενώ με οδήγησε στο άνω χωριό από άλλη πλευρά ώστε να πάρω μια αναλυτική εικόνα του μέρους. Η περιήγηση έκλεισε στο ξενοδοχείο μ' ένα τραγούδι που έλεγαν στα ορυχεία: Το 16 Tons του Tennessee Ernie Ford (το οποίο παίζω κατά τρομερή σύμπτωση σε κάποια Dj set μου, αλλά σε πιο μοντέρνα εκτέλεση). Ο αποχαιρετισμός μας συνοδεύτηκε από μία συμβουλή του:
"Elena, don't you ever go again out there without a gun".

-Τι σου έμαθε αυτό το ταξίδι;

-Ένα ταξίδι πάντοτε μπορεί ν' αποτελέσει διδαχή και να σ' αλλάξει εκ των έσωθεν με διάφορους τρόπους καθώς δεν είναι μόνο τα μέρη που γνωρίζεις, αλλά οι άνθρωποι και το αλισβερίσι επικοινωνίας μέσα από τόσο διαφορετική καθημερινότητα. Είναι όλες οι εικόνες, οι πληροφορίες που συλλέγεις, τα συναισθήματα της μοναχικότητας και της ελευθερίας, ο φόβος για το άγνωστο αλλά και η μαγεία της φύσης.

-Γιατί ήταν διαφορετικό σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα ταξίδια σου;

-Συνήθως το ταξίδι, πέραν των κορυφαίων στιγμών, εμπεριέχει και πολλές κακοτοπιές. Ίσως να ακούγομαι σαν τον De Botton που φαντάζει ιδιαίτερα κυνικός όσον αφορά στο πρίσμα του απέναντι στο ταξίδι. Το συγκεκριμένο μέρος αποτελούσε «καροτάκι» για φωτογραφικά κλικ και όμως λόγω μιας τεχνικής ατυχίας (καταστράφηκε η memory card μου την τρίτη μέρα) με ανάγκασε να ζήσω το μέρος διαφορετικά και να το κοιτάξω με την απόλυτη έννοια της εμπειρίας και της εγκεφαλικής καταγραφής ή της συναισθηματικής και ψυχικής δέσμευσης με το φυσικό τοπίο αλλά και τους ανθρώπους που γνώρισα. Άλλωστε, μην ξεχνάμε πως στο παρελθόν δεν υπήρχαν οι ψηφιακές κάμερες, τα κινητά και όλα τα μέσα καταγραφής τέτοιου τύπου και ίσως να είχαμε μεγαλύτερη ευκαιρία ν' απολαύσουμε τις στιγμές ολοκληρωτικά και με προσήλωση.

-Τι μουσική άκουγες όσο ανακάλυπτες το μέρος;

-Μαζί μου πάντα έχω ένα ipod και στη συγκεκριμένη περίπτωση σαφέστατα πήρα Ludovico Einaudi, Ryiuchi Sakamoto, Maxence Cyrin κι άλλους μελωδικούς συνθέτες. Επιπρόσθετα, προσπαθώ να καλωδιώνομαι με τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς διότι, ως ραδιοφωνική παραγωγός, θέλω να μαθαίνω πώς λειτουργούν οι άλλοι σταθμοί στο εξωτερικό ή τι μουσικές επιλογές βάζουν. Εκεί, παρότι υπάρχει άδεια για κανάλι και για ραδιόφωνο, δεν το έχει τολμήσει ακόμη κάποιος. Ίσως παίζει ρόλο πως όλα περνάνε από σκανάρισμα της νορβηγικής κυβέρνησης.

-Ποια ιστορία που συνέβη εκεί δε βαριέσαι ν' αφηγείσαι σε όποιον σε ρωτά για το Βόρειο Πόλο;

-Το πρώτο πράγμα που έκανα με το που έφτασα στο Longyearbyen και στο ξενοδοχείο μου, ήταν ν' αρπάξω τη φωτογραφική μου, να διασχίσω το χωριό και να φτάσω δίπλα στη θάλασσα για να απολαύσω στην ολότητα του τη μαγεία του μέρους, να ρουφήξω τον αέρα του Ακριτικού κύκλου.

Μόνο που είχα ξεχάσει την ύπαρξη των πολύ ιδιαίτερων πετούμενων, τα αρκτικά γλαρόνια -κάτι σαν τους δικούς μας τους γλάρους- τα οποία αποδημούν κάθε χρόνο έως το Νότιο Πόλο, είναι ιδιαίτερα επιθετικά και προσπαθούν να σου επιτεθούν στο κεφάλι. Μάλιστα, σε κάποιους ταξιδιωτικούς οδηγούς σε προειδοποιούν να πάρεις κάτι αιχμηρό μαζί σου, σε περίπτωση που τα συναντήσεις και να το υψώνεις όταν τα βλέπεις.

Καθώς, λοιπόν, έπαιρνα τις πρώτες εικόνες, άκουσα έναν περίεργο ήχο πάνω απ' το κεφάλι μου και οι επόμενες σκηνές αποτελούν λίγο χιτσκοκικό σενάριο: Εγώ να προσπαθώ να διώξω τα γλαρόνια χωρίς να τα πληγώσω και χωρίς να μου αρπάξουν το μαλλί ή να μου τρυπήσουν το κρανίο. Η Ελληνίδα που έτρεξε πιο γρήγορα και απ' τη σκιά της! Ήταν η πρώτη επαφή με την άγρια φύση του Svalbard! Παρότι θα μπορούσε να είναι αποτρεπτική για βόλτες, αποφάσισα να βγω εκτός των ορίων του χωριού αναζητώντας ανεξερεύνητα μέρη και να φωτογραφίσω διάφορα είδη πουλιών που κατοικούν σε τέτοια κλίματα.

-Τι δεν ξέρουμε γι' αυτό το μέρος και θέλεις να μας αποκαλύψεις;

-Σ' αυτό το μέρος, θεωρητικά, δεν μπορεί κάποιος να πεθάνει και δεν μπορεί να έχει μια φυσιολογική ταφή, (αν κι έχει γίνει ένα νεκροταφείο για ειδικές περιπτώσεις) οπότε οι περισσότεροι που είναι σε κάποια μεγάλη ηλικία αναγκάζονται να επιστρέψουν στον τόπο όπου ανήκουν, γεννήθηκαν ή είναι εγγεγραμμένοι ώστε να μην γίνει κάτι εκεί. Επίσης, δεν μπορεί κάποια γυναίκα να γεννήσει εκεί. Πρέπει να το κάνει αλλού και προφανώς αυτό συνδέεται και με το γεγονός ότι θα επιστρέψεις κάποτε εκεί που γεννήθηκες στο τέλος της ζωής σου.

Υπάρχει το Seed Vault, η μοναδική τράπεζα σπόρων στον κόσμο, όπου δεν ήταν εφικτό να την επισκεφτώ, όπως και η μεγαλύτερη εταιρία πληροφοριών μέσω δορυφόρων, το Svalbard Satellite Station η οποία πουλάει τις πληροφορίες που συλλέγει σ' όλον τον πλανήτη.

Επιβάλλεται η επίσκεψη στο Pyramiden (με πλοίο το καλοκαίρι και snowmobile το χειμώνα): είναι μια πόλη -ορυχείο. Την ανακάλυψαν πρώτα οι Σουηδοί κι έπειτα πουλήθηκε στη Σοβιετική ένωση το '27. Τότε είχαν δημιουργηθεί εξαιρετικές δομές, με γυμναστήρια, σχολεία, ξενοδοχεία για τους εργάτες και τις οικογένειες τους, ενώ άξαφνα εν μία νυκτί το 1998 η πόλη έπρεπε να εγκαταλειφθεί. Ως επισκέπτης, μένεις άναυδος μ' όλα τα αντικείμενα που έμειναν ανέπαφα με το πέρασμα των χρόνων και σε βάζουν σ' ένα ανατριχιαστικό σκηνικό.

-Ποιος είναι ο επόμενος προορισμός;

-Κανονικά θα πρέπει να επαναλάβω την ίδια διαδρομή, αλλά τη χειμερινή περίοδο ώστε να απολαύσω το απόλυτο σκοτάδι με τους απίστευτους χρωματικούς σχηματισμούς στον ουρανό με το aurora borealis και να επισκεφτώ με snowmobile άλλου είδους διαδρομές. Νομίζω, όμως, πως προσανατολίζομαι προς Νότιο Πόλο αυτή τη φορά.

Το να αποφασίσω πού θα πάω είναι πάντα μια συνάρτηση των οικονομικών μου, των σωματικών μου δυνατοτήτων και φυσικά του ελεύθερου χρόνου. Το σίγουρο είναι πως δε σταματώ να οραματίζομαι το επόμενο μέρος που θέλω να «περπατήσω». Ίσως γιατί μ' αυτόν τον τρόπο προσπαθώ να προσελκύω την πραγματοποίησή του πιο έντονα!

*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε αρχικά στο publiSHIT magazine.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.