Εντός ή εκτός των τειχών;

20:30 2/10/2016 - Πηγή: Huffington Post Greece

Όσο κι αν ο χρόνος δαμάζει την ανθρώπινη σκέψη τιθασεύοντας συμπεριφορές και γνώμες, αφήνει στα τείχη της ψυχής υγρασία. Μια υγρασία που ο τεχνίτης νους βαφτίζει εμπειρία, για να μπορέσει ηττημένος να διαχειριστεί την αναπόφευκτη λεηλασία που φέρνει ο χρόνος. Μοιάζει σα να 'ταν χτες τότε που χορεύαμε ξυπόλητοι στα κατώφλια του καλοκαιριού χωρίς να μας νοιάζει, κι η άνοιξη πίσω μας χαμογελούσε. Σαν ένα κλείσιμο ματιού και ένα άνοιγμα μπροστά στο χρόνο που περήφανα μας δείχνει την παντοδυναμία του μετρώντας τις ώρες μας αντίστροφα. Απώλειες

πολλαπλές του χρόνου η σοδειά. Η αιώνια αγωνία της ανθρώπινης ψυχής μπροστά στην απώλεια αγαπημένων μορφών βιώνει πια την πραγματικότητα αυτής της απειλής. Μεταφυσική, σου λέει ο άνθρωπος. Μετάθεση της αγωνίας του χρόνου δηλαδή. Νίκη στη σφαίρα της άλλης χρονικής όψης. Απόπειρα να παρηγορηθεί ο άνθρωπος, για να μπορέσει να αντέξει όλες του χρόνου τις απώλειες. Τους έρωτες που ακραία πίστεψε, τις φιλίες που αποδόμησε, τα όνειρα που τσαλαπάτησε για να μπορέσει να περπατήσει, τα ψέματα που πλέον απλώνονται σα τεράστια χέρια έτοιμα να πουν αλήθειες.

Μεγάλος λεηλάτης ο χρόνος. Να νικήσεις, δε σ' αφήνει. Ούτε να ισοψηφήσεις. Μήτε να λουφάξεις ευτυχισμένος στη μακαριότητα των μύθων που έχεις κατασκευάσει, παρεκτός κι αν είσαι λειψός στη σκέψη, δειλός στην αντίληψη, προπέτης απέναντι στο συμπαντικά ανώτερο που συνιστά την έννοια του χρόνου. Κι είναι μεγάλος αλήτης ο χρόνος. Μοιάζει με εραστή που πάντα σε προδίδει. Με δρόμο δίχως ατραπό, με παρέα δίχως συντροφιά. Πώς απιθώνει ο Κρητικός του Σολωμού την αγαπημένη του νεκρή σαν φτάνει στο ακρογιάλι μετά τα οράματα μιας Φεγγαροντυμένης ύπαρξης, έτσι σε ξεγελά κι ο χρόνος την ώρα που αρχίζεις και βλέπεις ένα - ένα τα οράματα που πίστεψες στη ζωή σου να σε κοιτούν ξέπνοα, έτοιμα να σ' εγκαταλείψουν στη μοναξιά σου. Ειπωμένο και κοινότυπο το γεγονός ότι ο άνθρωπος γεννιέται και πεθαίνει μόνος του και τραγικά ιδωμένο αν παραδεχτεί κανείς ότι ο άνθρωπος είναι κατ' ουσία μόνος καθ' όλη τη διάρκεια του βίου του. Το αντίδοτο που του δίνει ο χρόνος για να πολεμήσει το μοναχικό του προορισμό είναι η ένταξή του στην αγέλη. Παράδεισος αβελτηρίας η αγέλη. Στους κόλπους της εμπεριέχει κάθε ανοησία που επιτάσσουν οι κοινωνικές συμβάσεις. Εκεί, στην κοινωνική σύμβαση, είναι όλα κανονισμένα. Αρκεί να είσαι εντός των τειχών. Τα τείχη αυτά είναι από ισχυρό μπετόν κι ο χρόνος εμποδίζει την υγρασία. Είναι το δέλεαρ αυτό για να μπεις μέσα στα τείχη. Όσοι αρνούνται πεισματικά να κατοικήσουν, σ' αυτούς είναι που ο χρόνος αφήνει υγρασία στην ψυχή τους. Άραγε, ποιος είναι πραγματικά ο νικητής και ποιος ο χαμένος; Ο εντός ή ο εκτός των τειχών;

Είναι σοφία να μπορείς να πλημμυρίζεις συναισθήματα εφάμιλλα του έρωτα την ώρα που βλέπεις τον ήλιο να ανατέλλει στη θάλασσα.

Επί της ουσίας, χαμένος είναι ο Άνθρωπος. Είναι απολύτως βέβαιο πως ο χρόνος νικάει πάντα και νικάει και τα πάντα. Επειδή όμως ο χρόνος είναι χρόνος και ο άνθρωπος άνθρωπος, το να τα βάζει κανείς με το υπερφυσικά ισχυρό είναι πιο πάνω κι από το μάταιο. Αν ο άνθρωπος θέλει πράγματι να αναμετρηθεί με κάποιον, αυτός ο κάποιος είναι η ίδια του η φύση. Ο προορισμός του. Διότι ο προορισμός του ανθρώπου δεν είναι να αναμετρηθεί με το χρόνο, αλλά να αξιοποιήσει στο έπακρο την ειδοποιό διαφορά που τον διακρίνει από τα άλλα ζώα κι αυτό είναι η εξέλιξη της σκέψης του μέσα από την εμβάθυνση των πραγμάτων. Εμβαθύνοντας, ο χρόνος θα του επιτρέψει να δει τη σημαντικότητα κάποιων στιγμών της ζωής του, που στο όνομα μιας αποτυχημένης διάρκειας, δεν μπόρεσε να γευτεί και να απολαύσει, καθώς όφειλε. Γιατί κυνηγώντας τα παραμύθια που συντηρούν τον άνθρωπο στην αγέλη, άφησε πολλές στιγμές να χαθούν στο όνομα μιας μελλοντικής ευτυχίας που ποτέ δεν ήρθε. Όχι γιατί ήταν ένας άτυχος άνθρωπος, αλλά γιατί η ευτυχία μονάχα από τις στιγμές ορίζεται, όχι από τη διάρκεια. Μόνο που συνηθέστερα αργεί κανείς να το παρατηρήσει κι αργεί ακόμη περισσότερο να το πιστέψει, ώστε να καταστήσει την πεποίθηση αυτή φιλοσοφία ζωής.

Αν η αναζήτηση της ευτυχίας αποτελεί ανάγκη και δικαίωση κάθε ανθρώπινου όντος, η φιλοσοφία της ανάδειξης μεμονωμένων στιγμών ως συστατικά στοιχεία αυτής της αίσθησης παραπέμπει σε πρόταση για στάση ζωής. Διότι το να μπορεί να απολαύσει κανείς μία ξεχωριστή στιγμή και να γεμίζει ολόκληρος μέσα και έξω, κρυφά και φανερά, αυτό συνιστά πληρότητα. Κι ο άνθρωπος την πληρότητα αυτή την έχει ανάγκη, για να μπορεί να αντιστέκεται στην αγέλη που ψωνίζει τα όνειρα από τη λαϊκή σε τιμές ευκαιρίας. Είναι σοφία να μπορείς να πλημμυρίζεις συναισθήματα εφάμιλλα του έρωτα την ώρα που βλέπεις τον ήλιο να ανατέλλει στη θάλασσα. Ή την ώρα που βλέπεις το παιδί σου μωρό να κοιμάται. Ή τη στιγμή που γελάς παρέα μ' έναν αγαπημένο σου άνθρωπο. Πόσοι πολλοί είναι αυτοί που τις εμπειρίες των τυχαίων παραδειγμάτων που προανέφερα τις έχουν προσπεράσει και πόσοι λίγοι όσοι βίωσαν την πληρότητα μιας τέτοιας μοναδικής στιγμής που μπορεί να κάνει την καρδιά σου να ταξιδέψει. Προσφέρει άφθονες τέτοιες στιγμές ο χρόνος στη διάρκεια του βίου του ανθρώπου. Αρκεί να μπορεί να τις ζήσει κανείς. Ποιος θέλει; Ρητορικό το ερώτημα. Κι όπως διάβασα σ' ένα τοίχο στο σταθμό των τρένων το καλοκαίρι: «Μην αφήνεις αυτό που σε τρώει να σε χορτάσει».

Το τελευταίο βιβλίο του του συγγραφέα Πασχάλη Πράντζιου με τίτλο «Ξανάγινε τρεις...» κυκλοφόρησε το 2016 από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.