Ευρωβαρόμετρο: Πρώτα η τσέπη, μετά η άμυνα και η ασφάλεια

08:22 25/3/2025 - Πηγή: Huffington Post Greece

Σε μια περίοδο έντονης οικονομικής πίεσης, και γεωπολιτικής αβεβαιότητας οι Ευρωπαίοι και οι Έλληνες πολίτες εμφανίζονται, για ακόμη μια φορά ιδιαίτερα ανήσυχοι για ζητήματα που αφορούν το βιοτικό τους επίπεδο.  Ωστόσο σύμφωνα με τα ευρήματα του χειμερινού ευρωβαρόμετρου του Κοινοβουλίου για το 2025 ανεβαίνει σε ποσοστό το ζήτημα της άμυνας και της ασφάλειας και το 66% των Ευρωπαίων πολιτών επιθυμεί η ΕΕ να αναλάβει σημαντικότερο ρόλο στην προστασία τους από παγκόσμιες κρίσεις και κινδύνους ασφαλείας, μία άποψη που είναι ιδιαίτερα ισχυρή μεταξύ των ερωτηθέντων νεότερης ηλικίας.       

Αξιοσημείωτο

είναι το γεγονός ότι ζητήματα όπως η ισότητα των φύλων, η συμπερίληψη και η διαφορετικότητα δεν αναδεικνύονται ως άμεσες προτεραιότητες από τους πολίτες, ούτε καταγράφονται υψηλά στις σχετικές κατηγορίες της έρευνας.

Σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου η καταπολέμηση της φτώχειας, η στήριξη της απασχόλησης και η αντιμετώπιση της ακρίβειας και του πληθωρισμού αποτελούν τον κύριο προβληματισμό ενώ τα ποσοστά που καταγράφει η Ελλάδα στους τομείς αυτούς είναι υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, φανερώνοντας τη διαρκή κοινωνικοοικονομική επισφάλεια που βιώνουν οι πολίτες.

Η οικονομική ανησυχία συνδέεται επίσης με χαμηλές προσδοκίες για την εξέλιξη του προσωπικού βιοτικού επιπέδου την επόμενη πενταετία με υψηλά ποσοστά προβληματισμού να καταγράφονται σε Γαλλία και Γερμανία! Πολλοί πολίτες δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές εντός της ΕΕ που να ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και να μειώνουν τις ανισότητες.

Το 74% των Ευρωπαίων (65% Ελλάδα, 73% Κύπρος) πιστεύει ότι η χώρα τους ωφελείται από τη συμμετοχή της στην ΕΕ

Το 62% θα ήθελε σημαντικότερο ρόλο για το Κοινοβούλιο - ισχυρή ψήφος εμπιστοσύνης από Ελλάδα (75%) και Κύπρο (94%)

75% των Ελλήνων και 83% των Κυπρίων πιστεύει πως η Ένωση πρέπει έχει μεγαλύτερο ρόλο στην προστασία των πολιτών από παγκόσμιες κρίσεις και κινδύνους για την ασφάλεια, αισθητά πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (66%)

Η άμυνα/ασφάλεια (36%) και η ανταγωνιστικότητα (32%) κορυφαίες πολιτικές προτεραιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τους ερωτηθέντες στην Ελλάδα να προκρίνουν την ανταγωνιστικότητα (42%) και στην Κύπρο την εκπαίδευση και την έρευνα (46%)

Σχεδόν εννέα στους δέκα πολίτες της ΕΕ (89%) δηλώνουν ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να δρουν με ενότητα για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες παγκόσμιες προκλήσεις, με ακόμα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ Ελλήνων (94%) και Κυπρίων (95%)

Οι πολίτες αναμένουν από την ΕΕ να ενισχύσει την ασφάλεια και την άμυνα και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότηταΠΤΥΧΈΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΊΕΣ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΣΤΙΆΣΕΙ Η ΕΕ ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΙΣΧΎΣΕΙ ΤΗΝ ΘΈΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ
Το γαλάζιο χρώμα αναφέρεται στην Ελλάδα.

Σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον, η άμυνα και η ασφάλεια (36%) καθώς και η ανταγωνιστικότητα, η οικονομία και η βιομηχανία (32%) αναγνωρίζονται ως οι τομείς που η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο για να ενισχύσει τη θέση της στον κόσμο.

Αυτά είναι και τα θέματα που βρέθηκαν ψηλά στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κατά το οποίο η πρόεδρος του ΕΚ κάλεσε για ταχύτερη ανάληψη δράσης και φιλοδοξία συνοδευόμενη από τόλμη. Παρά το γεγονός πως τα αποτελέσματα για την άμυνα και την ασφάλεια παρέμειναν σταθερά συγκριτικά με τον Φεβρουάριο/Μάρτιο του 2024, αυτά της ανταγωνιστικότητας, της οικονομίας και της βιομηχανίας αυξήθηκαν κατά πέντε μονάδες.

Ακολουθούν οι εξής τομείς:

ενεργειακή ανεξαρτησία (27%),

επισιτιστική ασφάλεια και γεωργία (25%),

εκπαίδευση και έρευνα (23%).

Προτεραιότητα στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της οικονομίας και της βιομηχανίας δίνουν οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα, (42%) όπου ακολουθούν η άμυνα και η ασφάλεια (36%).

Διαφορετική γνώμη έχουν ωστόσο οι ερωτηθέντες στην Κύπρο, οι οποίοι θεωρούν με 46% πως η ΕΕ πρέπει να εστιάσει στην εκπαίδευση και την έρευνα, οριακά πάνω από την ασφάλεια και την άμυνα (45%).

Όταν οι Γάλλοι και οι Γερμανοί πιστεύουν ότι το βιοτικό τους επίπεδο θα μειωθείΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΏΝ Ποια από τα ακόλουθα θέματα θα θέλατε να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα από την Ευρωπαϊκή Κοινοβούλιο; Πρώτα απ' όλα; Και στη συνέχεια;

Τα οικονομικά θέματα και τα θέματα ασφάλειας βρίσκονται επίσης στην πρώτη γραμμή των ζητημάτων τα οποία οι πολίτες επιθυμούν να θέσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως προτεραιότητες.

Τέσσερις στους δέκα αναφέρουν τον πληθωρισμό, την αύξηση των τιμών και το κόστος ζωής (43%),

ακολουθούν η άμυνα και η ασφάλεια της ΕΕ (31%),

η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (31%),

η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (29%).

Ο πληθωρισμός, η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής αποτελούν βασική προτεραιότητα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στην Πορτογαλία (57%), τη Γαλλία (56%), τη Σλοβακία (56%), την Κροατία (54%) και την Εσθονία (54%).

Την ίδια στιγμή, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες στην Ελλάδα (52%) υποστηρίζουν πως ο πληθωρισμός, η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής συνιστούν θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα και ακολουθούν η οικονομία και η δημιουργία θέσεων εργασίας (48%).

Στην Κύπρο, στην πρώτη και τη δεύτερη θέση των προτεραιοτήτων (με μικρή διαφορά) βρίσκονται η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (43%) και ο πληθωρισμός και το κόστος ζωής (42%).

Όπως έδειξε η προηγούμενη έρευνα του ΕΚ, ο πληθωρισμός και το κόστος ζωής είχαν ήδη διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως παράμετροι στις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές και η οικονομική κατάσταση εξακολουθεί να αποτελεί κύριο μέλημα για πολλούς Ευρωπαίους.

Το ένα τρίτο (33%) αναμένει ότι το βιοτικό του επίπεδο θα μειωθεί τα επόμενα πέντε χρόνια, επτά μονάδες περισσότερο από τον Ιούνιο-Ιούλιο του 2024.

Αυτό ισχύει για το 53% των ερωτηθέντων στη Γαλλία (+8 ποσοστιαίες μονάδες) και το 47% στη Γερμανία (+15 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ πιο κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο κινούνται Ελλάδα και Κύπρος, με 39% και 32% αντίστοιχα.

Το μπλε υποδεικνύει την πεποίθηση ότι το βιοτικό επίπεδο θα  μειωθεί εντός των επόμενων 5 ετών. Το κίτρινο ότι δεν πρόκειται να αλλάξει και το κόκκινο ότι θα αυξηθεί.Υπάρχουν και θετικά

Η έρευνα του χειμερινού ευρωβαρόμετρου του Κοινοβουλίου για το 2025 καταγράφει ιστορικά υψηλά επίπεδα επιδοκιμασίας της συμμετοχής στην ΕΕ, άμεσα συνδεόμενα με την ειρήνη και την ασφάλεια.

Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα δήλωσε:

«Τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων θέλουν η ΕΕ να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο στην προστασία τους. Αυτό είναι ένα σαφές κάλεσμα για δράση, στο οποίο θα ανταποκριθούμε. Η Ευρώπη πρέπει να γίνει ισχυρότερη, ώστε οι πολίτες μας να αισθάνονται πιο ασφαλείς. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διασφαλίσει ότι κάθε υποβληθείσα πρόταση θα είναι αρκούντως τολμηρή και φιλόδοξη υπό το πρίσμα του σοβαρού επιπέδου των απειλών που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Η Ευρώπη πρέπει να ορθώσει ανάστημα σήμερα, αλλιώς ελλοχεύει ο κίνδυνος την αγνοήσουν αύριο.»

Το 66% των Ευρωπαίων πολιτών επιθυμεί η ΕΕ να αναλάβει σημαντικότερο ρόλο στην προστασία τους από παγκόσμιες κρίσεις και κινδύνους ασφαλείας, μία άποψη που είναι ιδιαίτερα ισχυρή μεταξύ των ερωτηθέντων νεότερης ηλικίας. Σε εθνικό επίπεδο, τα αποτελέσματα της έρευνας περί ενός ισχυρότερου ρόλου της ΕΕ κυμαίνονται από 87% στη Σουηδία έως 47% στη Ρουμανία και 44% στην Πολωνία.

Στην Ελλάδα, τρεις στους τέσσερις (75%) θεωρούν πως ο ρόλος της ΕΕ στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ενισχυθεί, με το ποσοστό να αυξάνεται ακόμα περισσότερο (83%).

Ο ρόλος της ΕΕ για την προστασία στο μέλλον

Σχεδόν τα τρία τέταρτα των πολιτών της ΕΕ  (74%) πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από την ιδιότητα του κράτους μέλους. Αυτό είναι το υψηλότερο αποτέλεσμα που έχει καταγραφεί ποτέ για την ερώτηση αυτή σε έρευνα του ευρωβαρομέτρου από τότε που τέθηκε για πρώτη φορά το 1983. Οι ερωτηθέντες αναφέρουν τη συμβολή της ΕΕ στη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της ασφάλειας (35%) ως τον κύριο λόγο για τον οποίο η ιδιότητα του μέλους θεωρείται επωφελής.

Όπως και στην προηγούμενη έρευνα, το 65% στην Ελλάδα συνεχίζει να υποστηρίζει πως η χώρα έχει επωφεληθεί από την ιδιότητα του μέλους της ΕΕ, ενώ ωφελημένο αισθάνονται οι ερωτηθέντες και στην Κύπρο κατά 73%.

.

Επιπλέον, σε συντριπτικό ποσοστό οι πολίτες της ΕΕ θεωρούν ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι περισσότερο ενωμένα για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες παγκόσμιες προκλήσεις (89%) και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται περισσότερα μέσα για να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις (76%). Ακόμα εντυπωσιακότερα είναι τα ποσοστά σε Ελλάδα και Κύπρο, 94% και 95% αντίστοιχα.

Οι πολίτες της ΕΕ θεωρούν ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι περισσότερο ενωμένα για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες παγκόσμιες προκλήσεις.

Η ειρήνη και η δημοκρατία παραμένουν βασικές αξίες στην ΕΕ

Εξετάζοντας τις αξίες που οι Ευρωπαίοι θα ήθελαν να υπερασπιστεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρώτες έρχονται

η ειρήνη (45%),

η δημοκρατία (32%)

και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο (22%).

Τα αποτελέσματα της ερώτησης αυτής παρέμειναν σταθερά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπογραμμίζοντας την αταλάντευτη υποστήριξη των πολιτών στις ιδρυτικές αξίες και αρχές της ΕΕ. 

.

Στην Κύπρο, η οι τρεις πρώτες προτεραιότητες παραμένουν ίδιες, με την ειρήνη στην πρώτη θέση (48%) και 31% τόσο για τη δημοκρατία όσο και για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Στην Ελλάδα, οι ερωτηθέντες θέτουν πρώτη τη ειρήνη με 53% και ακολουθούν το κράτος δικαίου με 33% και η δημοκρατία με 29%.

Τα δύο τρίτα των πολιτών υποστηρίζουν ότι το ΕΚ πρέπει να έχει έναν ισχυρότερο ρόλο

Σύμφωνα με τις τάσεις που έχουν καταγραφεί στο παρελθόν, σε περιόδους κρίσης οι πολίτες προσβλέπουν στην ΕΕ για αποφασιστική δράση και λύσεις. Όταν γίνεται αντιληπτό πως η ΕΕ συσπειρώνεται και παράγει αποτελέσματα, οι δείκτες υποστήριξης είναι υψηλοί - κάτι που καταγράφεται και σήμερα, με  50% των ερωτηθέντων να έχει θετική εικόνα για την ΕΕ.

Την τελευταία δεκαετία, αυτή η θετική αντίληψη ήταν υψηλότερη μόνο μία φορά (στο 52%), την άνοιξη του 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η θετική εικόνα του ΕΚ παραμένει σταθερή σε υψηλό επίπεδο (41%). Λίγους μήνες μετά την έναρξη της νομοθετικής περιόδου, περισσότεροι από έξι στους δέκα (62%) πολίτες θα ήθελαν να δουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο, μια αύξηση έξι μονάδων σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο-Μάρτιο 2024, λίγους μήνες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου 2024.

Θετική συνολικά εκτιμάται η αντίληψη που έχουν Έλληνες και Κύπριοι ερωτηθέντες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, με ποσοστά 38% και 48%, αντίστοιχα.

Ωστόσο, ουδέτερη είναι η εικόνα που έχει για το ΕΚ η πλειοψηφία των ερωτηθέντων στην Ελλάδα (42%) και την Κύπρο (47%). Ωστόσο, με 2 μονάδες αύξηση για την Ελλάδα, το 75% των πολιτών και με 9 μονάδες αύξηση για την Κύπρο, το 94% πιστεύει πως ο ρόλος του ΕΚ είναι πολύ σημαντικός.

Το Ευρωβαρόμετρο αποδεικνύει ότι η  οικονομική ανασφάλεια παραμένει κυρίαρχη, ενώ η εντεινόμενη γεωπολιτική αστάθεια ενισχύει την απαίτηση για μια Ευρωπαϊκή Ένωση που να μπορεί –και να τολμά– να προστατεύει την πλειονότητα των πολιτών, τη μεσαία τάξη. 

Σύμφωνα με ενημέρωση του Ευρωκοινοβουλίου το χειμερινό ευρωβαρόμετρο του 2025 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεξήχθη από την εταιρεία ερευνών Verian μεταξύ 9 Ιανουαρίου και 4 Φεβρουαρίου 2025 στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Τα στοιχεία συλλέχθηκαν με δια ζώσης συνεντεύξεις, ενώ χρησιμοποιήθηκαν επιπλέον συνεντεύξεις μέσω βίντεο (CAVI) στην Τσεχία, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Μάλτα, την Ολλανδία και τη Σουηδία, με τον συνολικό αριθμό τους να ανέρχεται σε 26.354. Τα αποτελέσματα σε επίπεδο ΕΕ σταθμίζονται ανάλογα με το μέγεθος του πληθυσμού σε κάθε χώρα.