Φάκελος Σαντορίνη: Ο Τουρισμός στηρίζει το νησί - "Καμπανάκι" για αναβάθμιση υποδομών

07:17 14/10/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Πανοραμική άποψη στην καλντέρα της Σαντορίνης

Καθώς η τουριστική περίοδος βαίνει προς την ολοκλήρωσή της στην Σαντορίνη στις αρχές Οκτώβρη, στο μυαλό των ανθρώπων που σχεδιάζουν την επόμενη ημέρα στο νησί ήδη κυριαρχούν νέες σκέψεις, με δεδομένες τις εμπειρίες των μηνών που προηγήθηκαν.

Αναζητήσαμε την ”επόμενη ημέρα της Σαντορίνης”, αυτού του εμβληματικού νησιού που συνεισφέρει περίπου στο 2,5% του ελληνικού ΑΕΠ, μέσα από ένα ρεπορτάζ, το οποίο συνέπεσε χρονικά με ένα αθλητικό γεγονός που ενδυναμώνει την εικόνα του νησιού,

το Santorini Experience: 5 χιλιόμετρα τρέξιμο στο θαυμάσιο μονοπάτι από την Οία προς τα Φηρά.

Μία πρωτοβουλία που βοηθά όσους ανθρώπους ασχολούνται με τον Τουρισμό στη Σαντορίνη και βρίσκονται στο «πόδι» από τα μέσα Μαρτίου έως τα μέσα Νοεμβρίου, να βρουν έμπνευση για νέα σχέδια.

Στη Σαντορίνη, αυτόν τον ιδιαίτερο τόπο που διαμόρφωσε με μαγικό τρόπο η έκρηξη του ηφαιστείου που σημειώθηκε μετά το 1.600 π.Χ., καταστρέφοντας και τον προϊστορικό πολιτισμό του νησιού, χαρίζοντας, από την άλλη, μια μοναδικότητα στο τοπίο, με κάθετους βράχους και μαύρη πέτρα, συναντήσαμε και μιλήσαμε με πολλούς. Αυτό που διαπιστώσαμε στα πρόσωπά τους, αυτό που έβγαινε από τα χείλη τους, ήταν η αγωνία για το αύριο - όχι τόσο για τους φόρους σε διαμονή και κρουαζιέρα (Τέλος στην Κλιματική Κρίση και Τέλος Κρουαζιέρας τα ονομάζει η κυβέρνηση) - αλλά για τη δόμηση, από την οποία κινδυνεύει να αλλάξει η μορφολογία του νησιού. 

Κινηθήκαμε σε όλο το νησί, που το γυρίζουν καθημερινά περίπου 5.500 (!) τουριστικά βαν και πολλά μεγάλα πούλμαν, και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι την κατάσταση που διαμορφώνεται, με νεόδμητες οικοδομές, κατοικίες και διαμερίσματα που προορίζονται για βραχυχρόνια μίσθωση, κυρίως, ενώ στα σκαριά βρίσκονται και ξενοδοχεία με αρκετές κλίνες.

Πώς βλέπει και πώς διαχειρίζεται την κατάσταση η τοπική αυτοδιοίκηση; Ο δήμαρχος Νίκος Ζώρζος είναι καταπέλτης με τις απαντήσεις του. 

Η Τουριστική Επιτροπή έχει θέσει νέους στόχους και τους ξεδιπλώνει η Γεωργία Νομικού, πρόεδρος της Επιτροπής και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Θήρας.

Ποια ερώτηση έθεσε στη Βουλή, προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρο Σκυλακάκη, αναφορικά με αλλαγή ζωνών στη Σαντορίνη, ο βουλευτής Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας Μάρκος Καφούρος;

Ο Γιώργος Βήλος, γενικός διευθυντής ανάπτυξης Fraport Greece μιλά για τη συμβολή του πλήρως ανακαινισμένου αεροδρομίου, στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Θήρας, Αντώνης Παγώνης, δίνει την πλήρη εικόνα σε διαμονή και ο Λευτέρης Αναπλιώτης, πρόεδρος του Σωματείου Ατλαντίδα με ενοικιαζόμενα δωμάτια και καταλύματα, προβληματίζεται κι αυτός από τη μείωση πληρότητας και τζίρου. 

Τη νέα τάση για ξενοδοχεία μακριά από την Καλντέρα εξηγεί ο Γιώργος Πιτσινέλης, γενικός διευθυντής του Magma Resort.

Ο Γιώργος Νομικός, πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Θήρας, μιλά για το νέο λιμάνι, τη ρύθμιση της κρουαζιέρας και τα έσοδα.

Και ο Άκης Τσόλης, διοργανωτής του Santorini Experience και διευθύνων σύμβουλος του Active Media group, αναφέρεται στον αθλητικό τουρισμό που αναπτύσσει το νησί.

Πολλές απόψεις, λοιπόν, για τη Σαντορίνη, για ένα νησί «σημαία» της Ελλάδας.

Ξεκινήσαμε από την αρχή του τόπου, τον δήμαρχο Νίκο Ζώρζο.

Ο δήμαρχος Νίκος ΖώρζοςΟ δήμαρχος Νίκος Ζώρζος

Δήμαρχε η Σαντορίνη βασίζεται στον Τουρισμό. Όμως το νησί δε λειτουργεί μόνο την τουριστική περίοδο. Πώς διαχειρίζεσαι την κατάσταση;

Η διαχείριση της κατάστασης είναι μία δύσκολη περιπέτεια. Υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα της υποστελέχωσης αλλά και η αποχώρηση υπαλλήλων που φεύγουν με άδειες άνευ αποδοχών προκειμένου να καλύψουν άλλες τους ανάγκες.

Παρά ταύτα έχουμε ξεκινήσει έναν σημαντικό σχεδιασμό ο οποίος βασίζεται σε υποδομές και σε ένα άλλο αφήγημα, αντίστοιχο με αυτό που είχαμε τις προηγούμενες θητείες μου, όπως το «Έτος γαστρονομίας», το «Σαντορίνη προορισμός όλο το χρόνο», καθώς η Σαντορίνη πιστεύω ότι, αν και αυτή τη περίοδο έχει και αρνητικές κριτικές, λόγω της μοναδικότητας της διαθέτει τα εχέγγυα να είναι ένας μοναδικός και ελκυστικός προορισμός.

Αυτό που σχεδιάζουμε σε υποδομές, είναι βελτιώσεις σε λιμάνια, αναπλάσεις, επεκτάσεις των σχολείων, διότι έχουμε μία αύξηση μαθητικού πληθυσμού γύρω στα 150 παιδιά κάθε χρόνο. 

Το θέμα του Δημαρχείου που είναι ανάγκη να γίνει. Τις πύλες πολιτικής προστασίας. Για τη μία πύλη στη Bλυχάδα έχουμε τα τεύχη δημοπράτησης, κι αναζητήσουμε χρηματοδότηση. Για την άλλη στο τέλος του χρόνου θα έχουμε τα τεύχη δημοπράτησης και θα αναζητήσουμε χρηματοδότηση. Είναι σε εξέλιξη η πολιτιστική διαδρομή με το Διάζωμα. Έχουμε ξανά το berth allocation για τη ρύθμιση των ροών της κρουαζιέρας. Θα έχουμε ηλεκτρονικό εισιτήριο ούτως ώστε να μην υπάρχουν ουρές αναμονής στο τελεφερίκ. Επομένως έχει αρχίσει ένας σχεδιασμός. Χέρια θέλουμε για να κάνουμε δουλειά.

Θέλουμε κι άλλες βασικές υποδομές, όπως επεκτάσεις δικτύων. Να φανταστείτε ότι την προηγούμενη περίοδο που ήμουν ξανά δήμαρχος, απορροφήσαμε το 51% του περιφερειακού ΕΣΠΑ. Ήταν μία τεράστια επιτυχία και έγιναν σημαντικά έργα για αυτό δεν έχουμε και έλλειψη νερού. Αλλά χρειάζεται προστασία ο υδροφόρος ορίζοντας καθώς έρχεται η κλιματική κρίση. Έπειτα η σπατάλη του νερού πρέπει να περιοριστεί όσο γίνεται. Γι’ αυτό το λόγο το κράτος θα μπορούσε να είχε πει εξ εξαρχής, που ήταν και άποψή μου από παλιά, ότι δεν χρειάζεται σε ένα νησάκι που έχει γύρω-γύρω θάλασσα να υπάρχουν πισίνες. Υπάρχει μία αντίληψη του σύγχρονου ανθρώπου ό,τι είναι κυρίαρχος της φύσης και όχι ότι είναι μέρος της φύσης. 

Που εντοπίζονται οι βασικές αδυναμίες του νησιού αυτή τη στιγμή; 

Στην έλλειψη προσωπικού, στις πολύ χρονοβόρες διαδικασίες που έχει το δημόσιο και στο θέμα αντίληψης παραγωγικών ομάδων για το πώς η Σαντορίνη θα εξελιχθεί στο μέλλον. Εγώ λέω ούτε μία νέα κλίνη επιπλέον στο νησί, ούτε στρατηγικές επενδύσεις, ούτε βραχυχρόνια μίσθωση. Καμία νέα κλίνη. Εμείς δεν δηλώσαμε φέτος αδυναμία κάλυψης με νερό για κατοίκους και επιχειρήσεις. Όμως οι αυξανόμενες ανάγκες ίσως οδηγήσουν εκεί και πρέπει πάλι να κάνουμε μία προετοιμασία. Λοιπόν πρέπει να σταματήσει αυτή η ανορθολογική ανάπτυξη, να δούμε με ηρεμία της ανάγκες του τόπου και να μην είμαστε στην κατάσταση να κυνηγούμε την εξέλιξη που δημιουργεί ο ιδιωτικός τομέας για να την καλύψουμε, διότι δεν την προλαβαίνουμε. Βελτιώσεις στους δρόμους έγιναν και θα γίνονται. Η διαχείριση κυκλοφορίας, επειδή είχαμε περισσότερη αστυνόμευση, ήταν καλύτερη όμως δεν φτάνει. Γι’ αυτό έχουμε αναθέσει κάποιες μελέτες μικρών παρακαμπτήριων δρόμων, που θα αποσυμφορήσουν περιοχές που έχουν μεγάλη κυκλοφοριακή συμφόρηση. Όταν λέω μικρών, ας πούμε 500 μέτρων.

Η άποψη καμία νέα κλίνη μπορεί να εφαρμοστεί; Μπορεί το κράτος να βάλει φρένο στον ιδιωτικό τομέα; 

Βεβαίως.  Υπάρχει νόμος που αφορά τον κορεσμό, από το 1937, ο οποίος τροποποιήθηκε το 1986. Είναι εύκολο για το κράτος να το κάνει και εμείς επιδιώκουμε να πείσουμε το κράτος ότι πρέπει να σταματήσει, έστω για κάποια χρόνια. Είναι σε εξέλιξη το γενικό πολεοδομικό, δεν μπορώ να ξέρω τι εξέλιξη θα έχει και το χωροταξικό. Πιστεύω ότι λαμβάνουν υπόψη τους την κατάσταση που βρίσκεται η Σαντορίνη και θα ακούσουν τις θέσεις της αυτοδιοίκησης. Αλλωστε είμαστε πολύ πιο κοντά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, τα ξέρουμε καλύτερα και έχω την απαίτηση να ακούσουν τις απόψεις της αυτοδιοίκησης. Όταν το είπα πρώτη φορά το 2012 μου στοίχισε. Δε ήταν τότε οι παραγωγικοί φορείς στην ίδια κατεύθυνση. Τώρα είναι με πολύ μικρές διαφορές. Η κοινωνία είναι ώριμη.

Έχει λυθεί το θέμα της καθαριότητας;

Σήμερα ξεκινάμε για την ενδιάμεση λύση διαχείρισης των απορριμμάτων. Σε ένα λογικό διάστημα θα έχουμε την υποδομή. Εν τω μεταξύ έγινε ο φορέας διαχείρισης απορριμμάτων με πρόεδρο τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου. Επίσης, αυξήσαμε την ανακύκλωση γεωμετρικά αλλά για να έχουμε καλά αποτελέσματα, όταν εφαρμοστεί η ενδιάμεση λύση, θα πρέπει να έχουμε διαλογή στην πηγή κι αυτό είναι επίπονο γιατί χρειάζεται να συμμετέχει η κοινωνία και πιο πολύ οι επιχειρήσεις. Υπάρχουν περιοχές που δεν έχει δουλέψει καλά ο καφέ κάδος και σε άλλες ο μπλε. 

Με τις παραλίες αντιμετωπίσατε προβλήματα όσον αφορά τις ξαπλώστρες;

Έχω εδραία την άποψη ότι θα έπρεπε να αφήσουν τις παραλίες στους δήμους. Δεν μπορεί να τις διαχειριστεί η κτηματική εταιρεία του δημοσίου. Άποψη όλης της αυτοδιοίκησης είναι «μη μας δίνετε αρμοδιότητες, αλλά δώστε μας εξουσία». Μας δίνουν τον έλεγχο των παραλιών αλλά χωρίς τα έσοδα που προκύπτουν από τις παραλίες. Χρειάζονται λοιπόν τομές για να αποκτήσει αυτοτέλεια η αυτοδιοίκηση. Για παράδειγμα, μας λένε  δύναστε να χρηματοδοτήσετε τις στέγες των υπαλλήλων αλλά χωρίς πόρους. Πώς θα καλύψουμε τις ανάγκες; Με 100 ευρώ, ας πούμε, το μήνα;

Η Σαντορίνη ακούστηκε ως παράδειγμα όταν διογκώθηκε η βραχυχρόνια μίσθωση για έλλειψη κατοικιών για υγειονομικούς, εκπαιδευτικούς. Αυτό το ζήτημα λύθηκε;

Αμβλύνθηκε θα έλεγα. Υπήρξε μία περίοδος που ήταν πολύ οξυμένο το πρόβλημα και ήμουν τότε δήμαρχος. Αντιλαμβανόμουνα την αγωνία, κυρίως των εκπαιδευτικών που έχουν και μικρότερες αποδοχές από έναν γιατρό. Κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διευκολύνουμε, ακόμη και με την αναζήτηση σπιτιών ασχοληθήκαμε. Όμως η παιδεία και η υγεία δεν αφορούν την αυτοδιοίκηση, αφορούν το κράτος, εκτός κι αν θέλει να εκχωρήσει μαζί με πόρους και μέσα, αρμοδιότητες το κράτος.

Στο νησί υπάρχουν μονάδες αφαλάτωσης;

Υπάρχουν και είναι πολλές. Μάλιστα βρίσκεται και η μεγαλύτερη στην Ελλάδα την οποία αρχίσαμε να σχεδιάζουμε το 2014 και έδωσε νερό πριν δύο χρόνια. Για να καταλάβετε τους χρόνους που απαιτούνται.  

Θα θέλατε να δείτε μια άλλη δραστηριότητα να αναπτύσσεται στο νησί, εκτός από τον τουρισμό που όλα στρέφονται γύρω από αυτόν;

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχω για τη διατήρηση του τοπίου. Λέω συχνά ότι ένας πολιτισμός που ασχολείται με την υπηρέτηση του ωραίου δεν καταρρέει ποτέ. Αν θέλει κανείς να το συνοψίσει σε δυο λέξεις είναι η έννοια του τέλους και του κάλλους, του τέλους που σημαίνει το πέρας και την τελειότητα και του κάλλους που σημαίνει ομορφιά.

Θα ιδρύσετε Οργανισμό Διαχείρισης Προορισμού;

Βεβαίως, είναι στους άμεσους στόχους μας. Τώρα υπάρχει το νομοθετικό πλαίσιο αλλά εδώ όλα τα χρόνια είχαμε κάνει ένα άτυπο DMMO. Κάθε Τετάρτη εγώ συναντιέμαι με τους παραγωγικούς φορείς και συζητούμε για τα θέματα διαχείρισης του προορισμού, με συμφωνίες και διαφωνίες, αλλά έχει ουσία και αποτελέσματα. Πάντα βρίσκεται ο τρόπος συνεργασίας.

Η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Θήρας και της Τουριστικής Επιτροπής, Γεωργία Νομικού.

Η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Θήρας και της Τουριστικής Επιτροπής, Γεωργία Νομικού

Κυρία Νομικού φτάνουμε στην ολοκλήρωση μιας ακόμα τουριστικής σεζόν και θα ήθελα να μου τη σκιαγραφήσατε. Τα θετικά της και τα ενδεχόμενα προβλήματα που υπήρξαν.

Η φετινή σεζόν κινήθηκε αριθμητικά σχεδόν στους ίδιους αριθμούς με πέρυσι. Κάποια στοιχεία, όσον αφορά τις αφίξεις, ήταν αυξημένα, όπως η ακτοπλοΐα η οποία παρουσίασε αύξηση. Η κρουαζιέρα, βέβαια, ήταν αρκετά αυξημένη λόγω της εγκατάλειψης του berth allocation από την προηγούμενη διοίκηση του δήμου, χωρίς να μπορέσουμε να το ρυθμίσουμε αυτό. Και τα στατιστικά στοιχεία των προσεγγίσεων από τις διεθνείς και τις εγχώριες πτήσεις είχαν θετικό πρόσημο. Αυτό που παρατηρήθηκε φέτος ήταν μία μείωση στη δαπάνη του επισκέπτη, σύμφωνα και με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αλλά ήταν και κάτι που το ακούσαμε από την αγορά, γιατί πολλές φορές και η στατιστική δεν απεικονίζει 100% την αγορά. Αυτή η μείωση δεν ήταν και μείωση για τους τζίρους των σούπερ μάρκετ στους τουριστικούς προορισμούς. Οι τζίροι τους ανέβηκαν και αυτό πρέπει κάτι να μας πει, συνολικά. Υπήρχε και μία μείωση στις πληρότητες των ξενοδοχείων την οποία εγώ προσωπικά ερμηνεύω ότι συνέβη για το λόγο ότι κάθε χρόνο δημιουργούνται καινούργιες κλίνες στο νησί. Η Σαντορίνη είχε μία εκθετική αύξηση στις αφίξεις από το 2011 μέχρι σήμερα, αυτή όμως έπαψε να είναι πλέον εκθετική και ήρθε σε μία ισορροπία. Συνεχίσαμε, όμως, να κατασκευάζουμε κλίνες και δημιουργήθηκε μία ψαλίδα που δεν μπόρεσε η ζήτηση να καλύψει την προσφορά. Είναι πραγματικά ενδεικτικό αν πάει κάποιος το απόγευμα σε ένα σούπερ μάρκετ του νησιού, σε οποιαδήποτε τοποθεσία, το πόσους επισκέπτες θα δει να κρατούν ένα κρασί, λίγο τυράκι και λίγα αλλαντικά. Αυτό ενδεχομένως έχει σχέση και με τη βραχυχρόνια μίσθωση και με τον τρόπο πλέον που γίνεται η διαμονή στους τουριστικούς προορισμούς, διότι υπάρχει ένα σπίτι εξ ολοκλήρου εξοπλισμένο που κάποιος μπορεί να φτιάξει κάτι μόνος του να φάει. Νομίζω ότι είναι όλα κομμάτια ενός παζλ όπως εξελίχθηκε φέτος.

Είναι και μία εξήγηση το αυξημένο τουριστικό πακέτο που περιλαμβάνει και το φαγητό;

Εγώ δεν το ασπάζομαι αυτό γιατί υπάρχουν σε διαφορετικά χωριά της Σαντορίνης εστιατόρια που κανείς θα φάει και θα το αντέξει η τσέπη του. Υπάρχει για όλα τα βαλάντια εστίαση και διαμονή. Ίσως μια εξήγηση είναι ότι αναβαθμίστηκαν ποιοτικά οι τουριστικές μονάδες και οι προσφερόμενες υπηρεσίες και αυξήθηκαν οι τιμές.

Η Σαντορίνη ήταν από τα πρώτα νησιά που διεύρυναν την τουριστική περίοδο, αρχικά με τους Κινέζους και τους γάμους. Τι συνέβη;

Την προηγούμενη δεκαετία, επί δημαρχίας και πάλι του Νίκου Ζώρζου, το 2015 είχε αναλάβει μια πρωτοβουλία «Σαντορίνη προορισμός όλο το χρόνο», με τη λογική ότι θα προσπαθήσουμε να αμβλύνουμε τα προβλήματα που δημιουργούνται κατά τους θερινούς μήνες. 

Τότε, λοιπόν, ξεκίνησε η επέκταση της τουριστικής περιόδου η οποία μέχρι τις μέρες μας έχει διατηρηθεί. Αρχίζουμε 15-20 Μαρτίου και τελειώνουμε 15-20 Νοεμβρίου. Είναι αρκετά διευρυμένη η περίοδος. Αυτό είναι ένα μέτρο που επιθυμούμε να συνεχιστεί και είναι στους στόχους μας προς υλοποίηση αυτή τη πενταετία, ενδεχομένως με δράσεις σε εκτός σεζόν μήνες ή καμπάνιες σε digital marketing για επισκέψεις αυτή τη περίοδο, διότι η Σαντορίνη έχει να προσφέρει όλο το χρόνο υπηρεσίες. 

Η καλντέρα της Σαντορίνης έχει γίνει αναγνωρίσιμη σε ολόκληρο τον κόσμο.

Αντέχουν οι υποδομές του νησιού τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου;

Μόνο του θα έρθει λόγω της κλιματικής αλλαγής. Ενδεχομένως να δούμε στο μέλλον να μην μπορούν να έρθουν επισκέπτες με πολύ υψηλές θερμοκρασίες τον Αύγουστο και έτσι θα τραβήξει η σεζόν μέχρι τον Δεκέμβριο ή νωρίς την άνοιξη. Είναι προσωπική μου πρόβλεψη.

Ποιο είναι το προφίλ των επισκεπτών στη Σαντορίνη;

Είναι όλες οι ηλικίες και όλα τα βαλάντια. Εμείς, βέβαια, θέλουμε να προσελκύσουμε επισκέπτες με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, γύρω από τον πολιτισμό, τη γαστρονομία, το κρασί, τα τοπικά προϊόντα, τη γεωμορφολογία και το τοπίο του νησιού και φυσικά να είναι επισκέπτες με υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη για να στηριχθούν οι επιχειρήσεις. Υποδεχόμαστε στο σύνολο 3,4 εκατ. επισκεπτών, αθροιστικά από κρουαζιέρα, ακτοπλοΐα και αεροπορικές εταιρείες, οπότε σε αυτόν τον αριθμό επισκεπτών είναι όλα τα προφίλ. Αυτό που έχουμε ως άμεσο στόχο είναι η μέση διάρκεια παραμονής να μεγαλώσει. Αυτή τη στιγμή είμαστε στις 2,7 ημέρες ανά επισκέπτη, χωρίς να είναι απόλυτα σίγουρα τα στοιχεία. Το μόνο καταγεγραμμένο είναι οι ξενοδοχειακές κλίνες, που το 2023 έφθασαν τις 17.360.

Για τη βραχυχρόνια μίσθωση έχετε στοιχεία;

Μια μελέτη που είχε γίνει για τη φέρουσα ικανότητα, το 2021, με στοιχεία όμως του 2019, βρήκε τις κλίνες στα ενοικιαζόμενα δωμάτια να είναι 26.409, και 3.370 μονάδες, όχι κλίνες, βραχυχρόνιας μίσθωσης. Αυτά είναι τα πιο ασφαλή στοιχεία. 

Ως τουριστική επιτροπή πώς χαρακτηρίζετε τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση, όσον αφορά το Τέλος Ανθεκτικότητας και το Τέλος Κρουαζιέρας;

Ήδη από τον Μάιο έχουμε πάρει απόφαση για το Τέλος Ανθεκτικότητας ότι πρέπει να επιστρέψει στους δήμους για να γίνονται υποδομές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των μονίμων κατοίκων που υποδέχονται την οποιαδήποτε επιβάρυνση που μπορεί να προκληθεί από τη συρροή των επισκεπτών στο νησί. Όσον αφορά το Τέλος Κρουαζιέρας, η επίσημη θέση του δήμου είναι ότι την επιβολή του Τέλους και το ύψος του Τέλους θα πρέπει να τα καθορίζουν τα δημοτικά συμβούλια και αυτά τα χρήματα να επιστρέφονται στους δήμους. Για παράδειγμα η Σαντορίνη μπορεί να θέλει να βάλει ένα Τέλος εισόδου προορισμού 0,50 λεπτά, η Σύρος μπορεί να μη βάλει καθόλου ή η Μύκονος 30 ευρώ. Κάθε προορισμός έχει τις δικές του ανάγκες και τις δικές του ιδιαιτερότητες. 

Αυτά τα μέτρα ελήφθησαν από την κυβέρνηση για να αντιμετωπιστεί ο υπερκορεσμός, ο υπερτουρισμός σε ορισμένες εποχές; Θα είναι αποτρεπτικό;

Θα το δούμε στην πράξη αυτό. Στη Βενετία, για παράδειγμα, δε λειτούργησε αποτρεπτικά ο φόρος. Για το πρόβλημα της ταυτόχρονης άφιξης χιλιάδων επισκεπτών κρουαζιέρας και κατά συνέπεια της ρύθμισης της κρουαζιέρας, η Σαντορίνη από το 2025 θα επαναφέρει το berth allocation. Πάλι από την προηγούμενη διοίκηση του Νίκου Ζώρζου, το 2015, μετά από μια μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, είχε παρουσιαστεί ότι η Σαντορίνη μπορεί να υποδεχτεί ρυθμισμένα μέχρι 8.000 επιβάτες κρουαζιέρας την ημέρα, κατανεμημένους, όμως, μέσα στη διάρκεια της ημέρας ώστε να μη πέφτει το ένα κρουαζιερόπλοιο πάνω στο άλλο. Αυτό λειτούργησε πιλοτικά το 2018, το 2019 άλλαξε η διοίκηση του δήμου η οποία εγκατέλειψε το μέτρο και κληθήκαμε το 2024 να διαχειριστούμε μια κατάσταση έτοιμη, αλλά σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Κρουαζιέρας προχωρήσαμε σε αλλαγές και ρυθμίσαμε καλύτερα την κατάσταση. Από το 2025 θα εφαρμοστεί πλήρως το μέτρο και η κρουαζιέρα θα είναι μέχρι 8.000 άτομα την ημέρα και οι φορείς της κρουαζιέρας είναι ενήμεροι και σύμφωνοι με αυτό. 

Επίσης, για την άμβλυνση των προβλημάτων στο τελεφερίκ, στο παλιό λιμάνι, από το 2025 θα ισχύσει το ηλεκτρονικό εισιτήριο, ώστε κάθε επιβάτης που θα αποβιβάζεται θα έχει ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που θα περνάει, ώστε να αποφευχθεί η εικόνα συνωστισμού και οι ουρές στο τελεφερίκ. Αυτή η εικόνα δεν θα υπάρχει. 

Ποιες είναι οι προτεραιότητες της τουριστικής επιτροπής του δήμου;

Φέτος η προτεραιότητα ήταν ξεκάθαρα να δημιουργηθεί ένα περιεχόμενο για να μπορέσουμε να προβάλλουμε τον προορισμό. Ήδη γυρίσαμε τη νέα τουριστική καμπάνια που θα χρησιμοποιήσουμε στις εκθέσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Να στήσουμε ξανά τα social media που είχαν ελάχιστους ακόλουθους, το Santorini.gr, να φτιάξουμε δώρα για την τουριστική ταυτότητα της Σαντορίνης και να δίνουμε στον κόσμο που μας επισκέπτεται στις εκθέσεις, να φτιάξουμε πινακίδες πολιτιστικού ενδιαφέροντος που θα είναι έτοιμες τέλος του 2024 και θα απεικονίζουν μια πολιτιστική διαδρομή μέσα σε πέντε οικισμούς, αρχικά, και του χρόνου στους υπόλοιπους εννέα, τι θα βλέπει στον οικισμό, με QR code που θα έχει στοιχεία για αυτό που βλέπει. Στήσαμε τη βάση για την προβολή του νησιού. Φέτος συνδιοργανώσαμε την πρώτη Biennale σύγχρονης κεραμικής, που εκτίθεται απέναντι από τα αρχαιολογικά ευρήματα μέσα στο μουσείο των Φηρών, με έργα εμπνευσμένα από τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Είναι μια συνολική προσπάθεια που βασίζεται σε μελέτη της κυρίας Σιγάλα αλλά και του Διαζώματος και θέλουμε να φύγουμε από το «ελάτε στη Καλντέρα, βγάλτε μια φωτογραφία και καθίστε δύο ημέρες».

Θα κρατήσετε το ίδιο σλόγκαν;

Πιθανότατα θα κρατήσουμε το «Santorini the One», που έχει αγαπηθεί από ντόπιους και επιχειρηματίες. Να προβάλλουμε τη Σαντορίνη στον κόσμο για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει με πρώτο το περιβάλλον της, το τοπίο της, αυτό το μοναδικό που δημιουργήθηκε με την έκρηξη και την απόθεση της ηφαιστειακής τέφρας σε όλο το νησί. Μετά είναι ο πολιτισμός της από την εποχή του χαλκού μέχρι σήμερα και φυσικά τα σπάνια αγροτικά της προϊόντα, που θέλουμε να τα αναδείξουμε περισσότερο. Εντάσσω και την οινοποίηση αλλά και τη ζυθοποιία που έχει ξεκινήσει προσπάθειες τα τελευταία χρόνια στο νησί. Με αυτό τον τρόπο και με την προβολή τους θα μπορέσουμε να διαφυλάξουμε και τη συνέχιση των καλλιεργειών και να υπάρχει ένα εισόδημα στην αγροτική παραγωγή, για να έχουν το κίνητρο να συνεχίσουν τις καλλιέργειες.

Καταλήγοντας, ο τουρισμός συμβάλλει καθοριστικά στην οικονομία του νησιού και μπορεί να ενισχύσει όλες τις άλλες δραστηριότητες.

Χάρτης της Σαντορίνης

Η ερώτηση του βουλευτή Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας στη Βουλή Μάρκου Καφούρου

Για την αλλαγή ζωνών σε χάρτη που βρίσκεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη έργων των ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων», που έχει τεθεί σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, αναφέρθηκε ο βουλευτής Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας Μάρκος Καφούρος.

Συγκεκριμένα ρωτά: «για ποιους λόγους ο χάρτης της Ζώνης Ι τροποποιήθηκε στο Σ/ν σε σχέση με αυτόν των Προεδρικών Διαταγμάτων του 1990 και 2012 και που αποσκοπεί η τροποποίηση αυτή; Προτίθεσθε να τον διορθώσετε στο τελικό σχέδιο νόμου; Σε τι εξυπηρετεί η αναστολή έκδοσης ορισμένων αδειών στη Ζώνη Ι στο υπό συζήτηση Σ/Ν όταν αυτό ρητά και κατηγορηματικά προβλέπεται από τα ΠΔ του 1990 και του 2012; Τι σκοπεύετε να κάνετε με τις άδειες οικοδομικών εργασιών που κατατέθηκαν σε περιοχές της ζώνης Ι; Υπάρχει πρόθεση στο υπό σύνταξη Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για τη Σαντορίνη, οι περιοχές που στον χάρτη του Σ/ν εξαιρέθηκαν, να τεθούν οριστικά εκτός ζώνης Ι με σκοπό να οικοδομηθούν;».

Ουσιαστικά ο βουλευτής μιλά για δυο τουλάχιστον ιδιοκτησίες εκατοντάδων στρεμμάτων που ωφελούνται, η μια στο νότιο άκρο των Φηρών και η άλλη στην περιοχή του Μεγαλοχωρίου. 

Γιώργος Βήλος, γενικός διευθυντής ανάπτυξης Fraport Greece

Γιώργος Βήλος, γενικός διευθυντής ανάπτυξης Fraport Greece

Ποια είναι η πορεία του αεροδρομίου Σαντορίνης από την ημέρα που το ανέλαβε η Fraport Greece;

Η επιβατική κίνηση του αεροδρομίου Σαντορίνης έχει καταγράψει μια αξιοσημείωτη πορεία. Το 2024, εκτιμούμε ότι η κίνηση στο αεροδρόμιο θα ξεπεράσει τους 2,8 εκατ. επιβάτες, δηλαδή περίπου 66% περισσότεροι σε σχέση με τα επίπεδα της κίνησης πριν αναλάβει η εταιρεία μας την διαχείριση του αεροδρομίου το 2017.

Πόσο κόστισε η επένδυση και ποιες ήταν οι αλλαγές που συντελέστηκαν;

Το επενδυτικό πρόγραμμα της Fraport Greece για το αεροδρόμιο της Σαντορίνης ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2017 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2021.  Η συνολική επένδυση προσέγγισε τα 30 εκατ. ευρώ και περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, τον τριπλασιασμό και την πλήρη ανακαίνιση του υπάρχοντος αεροσταθμού, καθώς και μια σειρά έργων εκσυγχρονισμού του συνόλου των υποδομών του αεροδρομίου συντελώντας στη διαμόρφωση μιας αναβαθμισμένης ταξιδιωτικής εμπειρίας. Επίσης, στην παρούσα φάση, έργα βελτίωσης του διαδρόμου προσγείωσης/απογείωσης του αεροδρομίου βρίσκονται σε εξέλιξη ως μέρος του προγράμματος περαιτέρω αναβάθμισης του ήδη υψηλού επιπέδου ασφάλειας και λειτουργίας του αεροδρομίου σύμφωνα με τα πρότυπα της EASA (Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας). Η επένδυση για τα έργα αυτά είναι της τάξης των 8 εκατ. ευρώ.

Το αεροδρόμιο έχει φτάσει στο αποκορύφωμά του ως προς την ταξιδιωτική κίνηση ή έχει περιθώρια;

Το αεροδρόμιο της Σαντορίνης, όπως και οι περισσότερες υποδομές του νησιού, παρουσιάζουν σημάδια υπερφόρτωσης, ιδιαιτέρως το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου. Στους υπόλοιπους μήνες του έτους υπάρχουν περιθώρια για εξυπηρέτηση επιπλέον τουριστικών ροών και αυτός είναι και ο στόχος μας ως Fraport Greece. Ιδιαίτερα στη Σαντορίνη με το εξαιρετικά ποικιλόμορφο τουριστικό προϊόν που διαθέτει, οι προσπάθειές μας στρέφονται στην προσέλκυση απευθείας δρομολογίων από το εξωτερικό με έμφαση στους περιφερειακούς μήνες Μάρτιο-Απρίλιο και Οκτώβριο-Νοέμβριο. Μάλιστα, τα οικονομικά κίνητρα που προσφέρουμε στις αεροπορικές εταιρίες εξυπηρετούν ακριβώς αυτόν τον στρατηγικό στόχο επέκτασης της τουριστικής περιόδου.

Τα συνοδά έργα υποδομής του νησιού εξυπηρετούν την κυκλοφορία;

Δεδομένης της μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης που έχει παρουσιάσει η Σαντορίνη τα τελευταία χρόνια αλλά και της προοπτικής για περαιτέρω ανάπτυξη, απαιτείται σαφέστατα αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών και δημιουργία νέων σε όλους του βασικούς τομείς που συνδέονται με τον τουρισμό. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η τουριστική εμπειρία και η ανταγωνιστικότητα του προορισμού αλλά και εξυπηρετείται η καθημερινότητα των κατοίκων του νησιού, οι οποίοι είναι και οι βασικοί πρεσβευτές του διεθνούς brand «Σαντορίνη».

Κατά την άποψή σας υπάρχει υπερτουρισμός στη Σαντορίνη;

Κατ’ αρχάς, στη χώρα μας δεν υπάρχει υπερτουρισμός. Αυτό που παρατηρείται είναι μεμονωμένα φαινόμενα –που παραπέμπουν σε αυτά του υπερτουρισμού- αλλά είναι σαφώς περιορισμένα τόσο σε χρονικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Κι αυτό επειδή η χώρα μας, σε πολλές περιπτώσεις, έχει ανεπάρκεια υποδομών σε συνδυασμό βέβαια με την έντονη εποχικότητα του τουριστικού μας προϊόντος, όπου το 56% των διανυκτερεύσεων αφορούν στο 3ο τρίμηνο του έτους. Η Σαντορίνη είναι από τους προορισμούς που πλήττονται από μεγάλη συγκέντρωση τουριστών σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, οπότε αναπόφευκτα αντιμετωπίζει προβλήματα όπως η υπερφόρτωση των υφιστάμενων υποδομών και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με προφανείς επιπτώσεις στην  ποιότητα της ζωής των κατοίκων στις συγκεκριμένες περιόδους. Ενδεικτικά, το 2023 η Σαντορίνη υποδέχτηκε μόνο από αέρος 805.000 επισκέπτες, αριθμός κατά προσέγγιση 75 φορές μεγαλύτερος των μόνιμων κατοίκων. Όταν ένας προορισμός βιώνει συνεχή αύξηση τουριστικών ροών, όπως είναι η περίπτωση της Σαντορίνης, ενώ από την άλλη μεριά δεν δημιουργούνται νέες υποδομές, ούτε συντηρούνται οι υφιστάμενες, τότε ο προορισμός και η τοπική κοινωνία πλήττεται, ενώ σε βάθος χρόνου πλήττεται και η ανταγωνιστικότητα του ίδιου του προορισμού. Ως εκ τούτου, απαιτούνται στρατηγικές βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, ενίσχυση των υποδομών, ανάπτυξη εναλλακτικών εμπειριών και διαχείριση των τουριστικών ροών. Είναι, πλέον, ξεκάθαρο ότι η στρατηγική για την τουριστική ανάπτυξη και η αποτελεσματική διαχείριση ενός προορισμού είναι αλληλένδετα.

Ποια είναι η εκτίμηση για τις προοπτικές του τουρισμού στη χώρα μας και η συμβολή των αερομεταφορών;

Έχοντας κατακτήσει, ως χώρα, διεθνή καταξίωση ως ένας από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, είναι άκρως σημαντική η εγρήγορση όλων των εμπλεκόμενων φορέων ώστε η επιτυχία των τελευταίων ετών να συνεχιστεί και στο μέλλον. Προτεραιότητα όλων όσοι δραστηριοποιούνται στον τουριστικό κλάδο πρέπει να είναι η διατήρηση του υψηλού επιπέδου υπηρεσιών, η πελατοκεντρική φιλοσοφία, η ύπαρξη υποστηρικτικών αναπτυξιακών μηχανισμών, η προώθηση των τουριστικών εμπειριών και η ανταγωνιστική τιμολογιακή πολιτική. Τα μηνύματα από την αγορά των αεροπορικών εταιρειών παραμένουν μεν συγκρατημένα αισιόδοξα για το σύνολο των προορισμών που εξυπηρετούμε, αλλά η διατηρησιμότητα της σταθερής αυτής πορείας απαιτεί περαιτέρω προσπάθεια λόγω του ολοένα αυξανόμενου ανταγωνισμού από άλλες χώρες και των ποικίλων προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει ο ευρύτερος τουριστικός κλάδος.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Θήρας, Αντώνης Παγώνης

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Θήρας, Αντώνης Παγώνης

Κύριε Παγώνη τελειώνει η κατ’ εξοχήν τουριστική περίοδος. Ποια είναι τα μέχρι στιγμής μηνύματα;

Από την αρχή έλεγα ότι είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι φέτος. Ήταν πραγματικά μία πολύ περίεργη σεζόν, με πολλές προκλήσεις και πολλές παράπλευρες απώλειες. Οι πόλεμοι που υπάρχουν αυτή τη στιγμή και η εξέλιξη στη Μέση Ανατολή, θεωρώ ότι πρέπει να αρχίσει να μας φοβίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό για το μέλλον, γιατί όσο αναμειγνύονται νέες χώρες τότε αυτομάτως το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο και επίσης είμαστε πάρα πολύ κοντά. Για έναν Αμερικανό πολίτη, όταν δει το χάρτη, τότε δεν ξέρω πόσο χαρούμενος θα είναι για να κλείσει σε εμάς, όπως επίσης το καλοκαίρι του 2024 υπήρχαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το EURO Ποδοσφαίρου, η λιτότητα που υπάρχει σε όλα τα κράτη και υπάρχει και κάτι ακόμα που λέγεται ανταγωνισμός. Όταν οι ανταγωνιστές φτάνουν στην ίδια τιμολογιακή πολιτική με μας, ως χώρα, τότε αυτομάτως ο ανταγωνισμός γίνεται ακόμα σκληρότερος.

Η χρονιά κλείνει με μία μείωση περίπου 12 με 15% σε διαμονές και πολλές επιχειρήσεις κλείνουν σε έσοδα που φτάνει το -20%. Μη βλέπετε τόσο τα στοιχεία του αεροδρομίου, διότι αρκετοί έρχονται για να πάνε σε κοντινά νησιά που δεν έχουν διεθνή αεροδρόμια. Αρα μπαίνουμε σε μία νέα τάξη πραγμάτων που για εμένα έχει πολλές απαντήσεις. Αρχικά ότι η Σαντορίνη τα τελευταία 10 χρόνια είχε πορεία όπου υπήρχαν χρονιές με αύξηση μεγαλύτερη του 10% κι έρχεται ο κύκλος της αγοράς, θέλοντας και μη, και ίσως αρχίζουμε και πληρώνουμε κι εμείς την έλλειψη υποδομών και τις προσφορές που δώσαμε, ως νησί, κάποιες φορές στον πελάτη. Η αλήθεια είναι ότι η εκάστοτε επιχείρηση δίνει το καλύτερο επιθυμητό αποτέλεσμα προς τον πελάτη αλλά εάν δεν υπάρχουν σοβαρές υποδομές τότε αυτομάτως αρχίζει να μη γίνεται τόσο ελκυστικός ο προορισμός μας. 

Μιλήσατε για υποδομές, τι εννοείτε;

Η Σαντορίνη είναι ένα νησί που προσφέρει στο ΑΕΠ της χώρας πραγματικά ένα πολύ μεγάλο ποσό. Ήρθε η στιγμή που τα τελευταία 30 χρόνια υπάρχουν τεράστια προβλήματα υποδομών. Πρώτα απ’ όλα για το μόνιμο κάτοικο δεν είναι πλέον βιώσιμη η Σαντορίνη σε πολλά επίπεδα, γιατί η παιδεία είναι πραγματικά σε επίπεδα μηδενικά, το ίδιο και οι λιμενικές υποδομές, το νοσοκομείο μας είναι ένα στολίδι αλλά υποστελεχωμένο, άρα ένα καλό ξενοδοχείο χωρίς γιατρούς, οι δρόμοι μας είναι σε πολλά σημεία επικίνδυνοι και δεν πρέπει να συνεχιστεί να υπάρχουν θάνατοι στο δρόμο, όπως επίσης δεν έχουμε λύσει το θέμα των απορριμμάτων. Ακόμα η Σαντορίνη έχει ΧΑΔΑ σε μία natura περιοχή. Η Σαντορίνη είναι ένα νησί πρότυπο για την Ελλάδα, που πρωτοστατεί σε όλες τις εκθέσεις τουρισμού και σε όλες τις διαφημιστικές καμπάνες, που θα πρέπει τις συγκεκριμένη στιγμή να στοχεύσουμε σε έναν καλύτερο προγραμματισμό και σε καλύτερη προώθηση για εκείνη. Δεν μπορεί να γίνεται προώθηση με 200.000 ευρώ από το Δήμο Θήρας όταν το Αμάλφι και το Ποζιτάνο, που αυτοί είναι οι πραγματικοί μας αντίπαλοι, κάνουν μόνο σε social media περισσότερα από ένα εκατομμύριο ευρώ. 

Θα πάνε τα χρήματα από την αύξηση του Τέλους Ανθεκτικότητας και του Τέλους Κρουαζιέρας στο νησί, για να βελτιωθούν οι υποδομές;

Από την αύξηση του Τέλους Ανθεκτικότητας ο εκάστοτε Δήμος δεν έχει να λαμβάνει απολύτως τίποτα, άρα ποια η λογική; Είμαστε οι ξενοδόχοι πάρα πολύ καλοί εισπράκτορες για την κεντρική εξουσία. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι μόνο στη χώρα μας αυτό το Τέλος δεν πηγαίνει αυτοτελώς στο εκάστοτε δήμο και ο δήμος δεν αποφασίζει ο ίδιος ποιο θα ναι το Τέλος. Η κεντρική εξουσία έχει την υποχρέωση τα Τέλη να είναι ανταποδοτικά στον τόπο και μόνο στον τόπο. Ως προς τον φόρο κρουαζιέρας, ξεχωρίζουν εμάς και τη Μύκονο, χωρίς κανείς να απαντήσει γιατί. Δεύτερον αυτά τα χρήματα που θα πηγαίνουν ένα τρίτο στο Υπουργείο Τουρισμού, ένα τρίτο στο Υπουργείο Ναυτιλίας και ένα τρίτο θα εισπράττεται από το δήμο ή από το δημοτικό λιμενικό ταμείο. Εγώ θα πω, τα δύο Υπουργεία τι θα δίνουν ανταποδοτικά στο νησί μας και στο εκάστοτε νησί; Επίσης, αν πάνε τα χρήματα στο λιμενικό ταμείο πόσο καιρό θα μείνει ακόμα στη διαχείριση του δήμου; Γιατί ο πρωθυπουργός είπε στη ΔΕΘ ότι τα δημοτικά λιμενικά ταμεία πρέπει να λειτουργήσουν σε κεντρικό βαθμό. Αρα δεν θα έχει κάτι απολύτως τίποτα το νησί. Εμείς ως φορείς της Σαντορίνης και ως μόνιμοι κάτοικοι, ζητάμε και τα 20 ευρώ ή όποιο είναι το Τέλος της κρουαζιέρας να πηγαίνει συνολικά στο Δήμο Θήρας για να μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ο δήμος όπου αυτός κατά το δοκούν πιστεύει. Για παράδειγμα στη σάρωση απορριμμάτων, σε παιδικές χαρές, σε έργα υποδομής, σε σχολεία που έχουμε από το 1960. Κανείς δεν υπολογίζει ότι είναι ένα νησί που μόνο εισπράττουμε και δεν αποδίδουμε σε αυτό. Να ξεκαθαρίσουμε και κάτι ακόμα. Η Σαντορίνη, ένα πραγματικό διαμάντι του παγκόσμιου τουρισμού και παγκόσμιο γεωλογικό φαινόμενο. Ήρθε η κεντρική εξουσία να το προστατεύσει εφόσον η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να το κάνει αυτό;

Έχει φτάσει το νησί στον κορεσμό όσον αφορά την φιλοξενία; Μιλάμε για υπερτουρισμό; 

Ως Αντώνης Παγώνης δεν πιστεύω στην έννοια του υπερτουρισμού. Νησιά που είναι κλειστά τέσσερις και πέντε μήνες δεν υπάρχει υπερτουρισμός σε αυτά. Όπου πας μαζί μία μεγάλη ομάδα επισκεπτών, όπως για παράδειγμα η κρουαζιέρα με 20-30 λεωφορεία την ίδια στιγμή, φυσικά θα δημιουργήσει συνωστισμό. Ο ίδιος, όμως, δημιουργείται στην Ακρόπολη, στην Κνωσσό, στο Βατικανό και στο μουσείο του Λούβρου. Αυτό δεν είναι υπερτουρισμός. Για την άναρχη δόμηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή, υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που χρόνια τώρα έχουν ευθύνες. Το 1992 στη Σαντορίνη ξεκίνησε το ειδικό χωροταξικό και ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Φυσικά όταν ένα νησί έχει έξαρση οικονομική και αναπτυξιακή θα υπάρξει κατασκευή. Όταν οι δημοτικές αρχές, οι κυβερνήσεις, δεν βάζουν περιορισμούς σε όλο αυτό, θα υπάρχει άναρχη δόμηση. Πότε μεγάλωσε τελευταία φορά οικισμός στη Σαντορίνη; Πότε βάλαμε περιορισμό πού είναι αμιγούς κατοικίας και πού είναι επαγγελματικής χρήσης; Και κάτι ακόμα. Τα ξενοδοχεία κατασκευάζονται εξ ολοκλήρου για να δεχθούν επισκέπτες με θέματα ασφαλείας, ελέγχου και οργάνωσης, για να τους φιλοξενήσουν για κάποιες μέρες. Τα σπίτια της βραχυχρόνιας μίσθωσης που άλλαξαν άρδην τη Σαντορίνη, όταν το 2014 είχε μηδέν τέτοια καταλύματα και τώρα έχει 11.000 ή 14.000 με τα στοιχεία του ΙΤΕΠ από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, τότε αυτομάτως αλλάζει όλη η μορφή. Όταν στη Σαντορίνη πολλαπλασιάζεται ο πληθυσμός, κάπου πρέπει να κατασκευαστούν οικίες, όχι για επαγγελματική χρήση. Εάν δεν μεγαλώσουν οι οικισμοί θα πάμε στο εκτός σχεδίου και θα κάνουμε δόμηση. Αρα θέλουμε άμεσα το ειδικό χωροταξικό για να μας δείξει πού ακριβώς κινούμαστε, αλλά δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή τη λογική χωρίς σχέδιο να χτίζουμε. Αυτή τη στιγμή για τα ξενοδοχεία υπάρχει ένα μειονέκτημα γιατί από το 2020 έχει απαγορευτεί η δόμηση για ξενοδοχεία στα εκτός σχεδίου. Δίνεται όμως το δικαίωμα να κατασκευαστούν οικίες οι οποίες αλλάζουν τη χρήση τους και γίνονται βραχυχρόνια μίσθωση! Στη Σαντορίνη ο μέσος όρος των ξενοδοχείων είναι από 20 μέχρι 40 κλίνες, λιγότερο από 15 ή 20 δωμάτια. Αν χτιστούν 400 τετραγωνικά σπίτια βραχυχρόνιας μίσθωσης, παρόμοιο κόσμο μπορούν να φιλοξενήσουν.

Οι προτάσεις μας είναι ξεκάθαρες. Να ολοκληρωθεί το ειδικό χωροταξικό και να μην υπάρχουν πολύ μεγάλα ξενοδοχεία. Πρέπει η κυβέρνηση να δει τις στρατηγικές επενδύσεις, γιατί όταν σε ένα οικισμό, όπως είναι η Οία δεν επιτρέπει να χτιστεί στα 10-12 στρέμματα ξενοδοχείο και στα 20 στρέμματα δίνεις στρατηγικό σχεδιασμό, άρα κάποια πράγματα γίνονται φωτογραφικά πάνω σε κάποιες επενδύσεις. Πρωτίστως να προστατεύσουμε το γεωμορφολογικό αποτύπωμα που μας έχει δώσει η Σαντορίνη και μας έχει κάνει διάσημους.

Πώς θα κινηθεί το 2025;

Η Σαντορίνη θα κυμανθεί στα ίδια επίπεδα με τις τιμές του 2024. Σε πολλά καταλύματα μπορεί να πούμε ότι είναι χαμηλότερες από του 2023. Μιλάμε για μία νέα τάξη πραγμάτων. Η Σαντορίνη στη διαμονή είναι αυτή τη στιγμή το φτηνότερο νησί στις Κυκλάδες. Στα Φηρά, για παράδειγμα, τον Αύγουστο υπήρχαν ξενοδοχειακά δωμάτια 3 και 4 αστέρων με τιμές που δεν ξεπερνούσαν τα 90 και τα 100 ευρώ. Η Σαντορίνη είναι ένα νησί που μπορείς να βρεις διανυκτέρευση από 60 και 80 ευρώ έως 2, 3 και 5.000 ευρώ. Είναι πραγματικά για όλα τα βαλάντια. Κινούμαστε όσο πιο επιθετικά μπορούμε για το 2025 και προσπαθούμε να μαζέψουμε το χαμένο έδαφος. Όλοι οι παραγωγικοί φορές είμαστε στην ίδια λογική. Ξεκινάμε με τις εκθέσεις μας από την Αγγλία και κλείνουμε στη Γερμανία, με μία βεντάλια με 10 εκθέσεις και διάφορες προωθητικές ενέργειες για να δείξουμε ποιο είναι το αποτύπωμα της Σαντορίνης.

Βιώνετε τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου;

Το 2019 ήμασταν στο όριο να γίνουμε Σαντορίνη 365 μέρες στο χρόνο. Υπήρχε μία μεγάλη έξαρση από την ασιατική αγορά, περισσότερο για το χειμώνα από την Κίνα, η οποία μας είχε δώσει σχεδόν το δικαίωμα όχι απλά να ονειρευόμαστε ότι θα γίνουμε όλο το χρόνο προορισμός, αλλά να το βλέπουμε εμπεριστατωμένα. Εγώ έχω ένα ξενοδοχείο στην Οία, αρκετά μικρό, το οποίο για 10 συναπτά έτη από 2015 και μετά, έμενε ανοιχτό όλους χειμώνες και τα Χριστούγεννα ήταν πάντα sold out. Όμως, η αλλαγή που επήλθε μετά τον κορονοϊό είναι ότι η σεζόν έχει γίνει αυτή τη στιγμή 6 με 7 μήνες. Τη διεύρυνση τη βλέπουμε αλλά έρχεται σιγά-σιγά. Όμως εμείς έχουμε ζήσει πραγματικά μία τεράστια σεζόν και σε αυτή προσμένουμε. Θέλουμε να ξεκινάμε αρχές Μάρτη κ