Η χρονιά που άλλαξε τα social media και οι τεράστιες προκλήσεις του 2024

18:59 26/12/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Μπορεί να μείναμε χωρίς Twitter, αλλά πλέον έχουυμε το «X», ενώ κάποιοι μέσα στη χρονιά πειραματιστήκαμε και με εφαρμογές microblogging όπως το Bluesky και το Mastodon. Πάντοτε φυσικά με τις ανησυχίες για τα bots -τα διαδικτυακά ρομπότ που γεννά η τεχνητή νοημοσύνη- και το άγχος για την ψυχική υγεία -ιδίως των εφήβων- να επηρεάζουν έως έναν βαθμό τη χρήση κάθε κοινωνικού δικτύου.

Oι συζητήσεις στα προσωπικά τσατ των διαφόρων εφαρμογών έδιναν και

έπαιρναν, ομοίως και το ατελείωτο scrolling -δηλαδή η κύλιση στις αρχικές σελίδες των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, πολλές αφορές ακόμη και χωρίς κανέναν λόγο. Αυτά βέβαια, συνέβαιναν και όλες τις προηγούμενες χρονιές. Επομένως, τι άλλαξε τελικά μέσα στο 2023;  Κι όμως, σε αντίθεση με άλλες χρονιές, για τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η χρονιά που φεύγει ήταν μια χρονιά γεμάτη νέα ξεκινήματα και ηχηρά φινάλε. 

Ακολουθεί μια αναδρομή στις κομβικές στιγμές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης του 2023, προκειμένου να ξέρουμε από που να πιάσουμε το νήμα της αφήγησης το 2024.

Αντίο Τwitter

Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν, ο Έλον Μασκ εισέβαλε στα κεντρικά γραφεία του Twitter, στο Σαν Φρανσίσκο, απέλυσε τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και άλλα κορυφαία στελέχη και άρχισε να μεταμορφώνει την δημοφιλέστατη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης σε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως «X».

Ο Μασκ αποκάλυψε το λογότυπο «X» τον Ιούλιο, το οποίο αντικατέστησε το όνομα του Twitter και το γνωστό σε όλους μας εικονίδιο του μπλε πουλιού στο άψε σβήσε. «Σύντομα θα αποχαιρετήσουμε τo brand του twitter και σταδιακά, όλα τα πουλιά», είχε δημοσιεύσει τότε ο Μασκ στον ιστότοπο.

Λόγω της τεράστιας απήχησής του σε δημόσια πρόσωπα από τον χώρο της πολιτικής, της δημοσιογραφίας και του πολιτισμού, το Twitter είχε πάντα μεγάλη επιρροή στη λαϊκή κουλτούρα. Αλλά σιγά-σιγά αυτή η επιρροή φαίνεται να μειώνεται.

«Το Twitter αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα ακόμη και πριν την αναλάβει ο Mασκ. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι υπήρξε μια τεράστια επωνυμία με σπουδαίο αντίκτυπο στο τοπίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε η Τζάσμιν Ένμπεργκ αναλύτρια κοινωνικών δικτύων στο Insider Intelligence.

Από τη στιγμή της εξαγοράς του Twitter από τον Έλον Μασκ, το Χ έχει βομβαρδιστεί από κατηγορίες για παραπληροφόρηση και ρατσισμό, ενώ υπέστη σημαντικές απώλειες στα διαφημιστικά του έσοδα.

Την όλη κατάσταση δεν βοήθησε και το γεγονός ότι ο Μασκ υπέκυψε στη βωμολοχία κατά τη διάρκεια ζωντανής συνέντευξης, όπου κλήθηκε να απαντήσει σε ερώτηση για τις εταιρείες που είχαν σταματήσει να επενδύουν χρήματα για τη διαφήμισή τους το X.

Ο Μασκ μάλιστα, κατηγόρησε δημόσια τους διαφημιζομένους που αποχώρησαν για «εκβιασμό», ενώ δεν έπαψε στιγμή να καλωσορίζει στο «Χ» χρήστες που είχαν αποκλειστεί από το πρώην Twitter για ρητορική μίσους ή διάδοση ψευδών πληροφορίων.

Την ίδια στιγμή η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και άλλες οργανώσεις που υποστηρίζουν περιθωριοποιημένες ομάδες ισχυρίζονται ότι το «X» γίνεται μέρα με τη μέρα λιγότερο ασφαλές για χρήση από τους «ευάλωτους». Τον Απρίλιο, για παράδειγμα, η πλατφόρμα αφαίρεσε αθόρυβα μια πολιτική κατά της «στοχευμένης και επιθετικής φυλετικής συμπεριφοράς» με αποτέλεσμα τον Ιούνιο, η ομάδα υπεράσπισης GLAAD να αποκαλέσει το «Χ» την «πιο επικίνδυνη πλατφόρμα για τα LGBTQ άτομα».

Χ, Threads και Bluesky

Οι φιλοδοξίες του Μασκ για το X περιελάμβαναν τη μετατροπή της πλατφόρμας σε μια εφαρμογή «λίγο απ’όλα», όπως το WeChat της Κίνας για παράδειγμα. Ωστόσο, το κοινό των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα, δεν φάνηκε να ενδιαφέρεται για την ιδέα.

Και καθώς το X αντιμετώπιζε -και εξακολουθεί να αντιμετωπίζει- μια κρίση ταυτότητας, ορισμένοι χρήστες άρχισαν να αναζητούν τον αντικαταστάτη του σε πλατφόρμες όπως το Mastodon και το Bluesky.

Μέχρι την πτώση του Twitter, όταν όλο και περισσότεροι χρήστες άρχισαν να εγγράφονται στο Bluesky, για λογαριασμό της εφαρμογής εργάζονταν λιγότεροι από δέκα άνθρωποι, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο CEO της εφαρμογής, ο Τζέι Γκρέιμπερ.

Και μαζί με την άνοδο του Bluesky, αντιλαμβανόμενη την ευκαιρία να δελεάσει τους δυσαρεστημένους χρήστες του Twitter, η μητρική εταιρεία του Facebook, η Meta κυκλοφόρησε τον Ιούλιο τον δικό της αντίπαλο, το Threads, το οποίο εκτοξεύτηκε σε δημοτικότητα, καθώς δεκάδες εκατομμύρια χρήστες άρχισαν να εγγράφονται.

Φέτος τον Δεκέμβριο, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Meta, Mαρκ Ζούκερμπεργκ, ανακοίνωσε σε μια κίνηση «έκπληξη» ότι η εταιρεία δοκιμάζει την εφαρμογή της διαλειτουργικότητας, μια ιδέα που υποστήριξαν οι Mastodon, Bluesky και άλλα αποκεντρωμένα κοινωνικά δίκτυα. 

Διαλειτουργικότητα σημαίνει ότι οι άνθρωποι θα μπορούν στο εξής να χρησιμοποιούν έναν προσωπικό λογαριασμό σε πολλές διαφορετικές πλατφόρμες, με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε για παράδειγμα το email μας, προκειμένου να εγγραφούμε σε περισσότερες από μια εφαρμογές.

Ανησυχίες για την ψυχική υγεία

Ο αντίκτυπος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία, μέσα στο 2023, βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής, με τον γενικό χειρουργό των ΗΠΑ, Βίβεκ Μέρθι, να προειδοποιεί τον περασμένο Μάιο ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ασφαλή για παιδιά και εφήβους και να καλεί τις εταιρείες τεχνολογίας, τους γονείς και τους κηδεμόνες να λάβουν άμεσα μέτρα για την προστασία των παιδιών.

Τον Οκτώβριο του 2023, δεκάδες πολιτείες των ΗΠΑ μήνυσαν τη Meta επειδή «βλάπτει τους νέους και συμβάλλει στις κρίσεις και στην διαταραχή της ψυχικής τους υγείας, σχεδιάζοντας σκόπιμα λειτουργίες σε Instagram και Facebook που εθίζουν τα παιδιά στη χρήση».

Τον Νοέμβριο, ο Aρτούρο Μπεχάρ, πρώην διευθυντής μηχανικής στη Meta, κατέθεσε ενώπιον μιας υποεπιτροπής της Γερουσίας σχετικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την κρίση ψυχικής υγείας των εφήβων, ελπίζοντας να ρίξει φως στο κατά πόσο τα στελέχη της Meta, συμπεριλαμβανομένου του Ζούκερμπεργκ, γνώριζαν για τη ζημιά που προκαλούσε το Instagram, αλλά δεν προχώρησαν σε ουσιαστικές αλλαγές για την αντιμετώπισή της.

Η μαρτυρία ήρθε εν μέσω δικομματικών πιέσεων στο Κογκρέσο για να υιοθετήσει κανονισμούς προστασίας των παιδιών στο διαδίκτυο. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 2023, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου πρότεινε σαρωτικές αλλαγές σε έναν νόμο δεκαετιών που ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες στο διαδίκτυο μπορούν να παρακολουθούν την πλοήγησή των παιδιών και τους διαφημίζουν τα προϊόντα τους, συμπεριλαμβανομένης της απενεργοποίησης των στοχευμένων διαφημίσεων στα παιδιά κάτω των 13 ετών και του περιορισμού των ειδοποιήσεων push.

Τι θα πρέπει να προσέξουμε το 2024

Ο Ζούκερμπεργκ δήλωσε το φθινόπωρο ότι η Meta «είναι επικεντρωμένη στην οικοδόμηση του μέλλοντος της ανθρώπινης σύνδεσης» και περιέγραψε για το άμεσο μέλλον, μια πραγματικότητα όπου οι άνθρωποι θα αλληλεπιδρούν με τα ολογράμματα των φίλων ή των συναδέλφων τους, καθώς και με Bots τεχνητής νοημοσύνης, που «κατασκευάστηκαν για να τους βοηθήσουν».

Σε αυτά τα πλαίσια, η εταιρεία αποκάλυψε και μια στρατιά από bots τεχνητής νοημοσύνης διασημοτήτων όπως ο Snoop Dogg και η Πάρις Χίλτον, με τα οποία οι χρήστες των social media σύντομα θα μπορούν να αλληλεπιδράσουν.

Με το νέο έτος, τα κοινωνικά δίκτυα θα επιστρατεύσουν την τεχνητή νοημοσύνη, προκειμένου να αυξήσουν τόσο τους χρήστες τους, όσο και τα έσοδα τους από τις διαφημίσεις. Την ίδια στιγμή η τεχνητή νοημοσύνη θα εμβαθύνει στη σχέση εξάρτησης χρηστών και διαφημιζόμενων με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πέρα από την τεχνητή νοημοσύνη, οι αναλυτές προβλέπουν πως μέσα στο 2024, βασική πηγή εσόδων των κοινωνικών δικτύων αναμένεται να αποτελέσουν και οι συνδρομές των χρηστών. Οι συνδρομές, αρχής γενομένης από το X, θα χρησιμοποιηθούν ως ένας τρόπος διαφοροποίησης ή ενίσχυσης των εσόδων πολλών μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Ωστόσο, παρά τη δυναμική της εισβολή σε πολλά πεδία της ζωής μας, στο κατώφλι των εκλογών σε ΗΠΑ και Ινδία, ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην παραπληροφόρηση, θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στο επίκεντρο των μελετητών και στο στόχαστρο των πιο «καχύποπτων» χρηστών.

Related...Threads &Twitter: Οι νέοι χώροι της πολιτικήςΑνεξέλεγκτη παραπληροφόρηση στα social media - Οι τακτικές που χρησιμοποιούνται εναντίον σαςΤα social media, όταν τα χρησιμοποιείς σωστά, ξηλώνουν ξαπλώστρες από τις παραλίες