Η επίσκεψη Νετανιάχου στο Μπαχρέιν αναβλήθηκε ξαφνικά

07:28 27/11/2020 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ενώ προχθές (24/11) ανακοινώθηκε ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου θα επισκεφθεί το Μπαχρέιν την ερχόμενη εβδομάδα, χθες βράδυ (25/11) διέρρευσε η είδηση στα τοπικά ΜΜΕ από αξιωματούχους του Γραφείου του ότι εν τέλει η επίσκεψη αυτή αναβλήθηκε και ότι θα προγραμματισθεί ”εν ευθέτω χρόνω”, πιθανότατα κατά τον μήνα Δεκέμβριο, χωρίς να ανακοινωθεί συγκεκριμένη ημερομηνία.

Ως αιτιολογία προβλήθηκε ότι το αίτημα της αναβολής της επίσκεψης προβλήθηκε από την πλευρά του Μπαχρέιν,

καθότι - όπως ανακοινώθηκε - ο Νετανιάχου επρόκειτο να πραγματοποιήσει προηγουμένως επίσκεψη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και ότι η κυβέρνηση των Εμιράτων είχε ζητήσει εκείνη να αναβληθεί επειδή χρονικά ήταν ”πολύ κοντά” στην επέτειο της ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που γιορτάζεται στις 2 Δεκεμβρίου.

Εκτιμάται ότι η προβληθείσα αιτιολογία είναι μάλλον προσχηματική για τους εξής λόγους:

Αφ‘ενός ποτέ δεν είχε ανακοινωθεί ότι ο Νετανιάχου θα επισκεπτόταν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ούτε η επίσκεψή του στο Μπαχρέιν είχε συνδεθεί με αντίστοιχη επίσκεψη στα ΗΑΕ ούτως ή άλλως. Αφ’ ετέρου, το επιχείρημα ότι δήθεν η πολιτική ηγεσία των ΗΑΕ δεν επιθυμούσε να ”δώσει ισραηλινό χρώμα” στην εθνική επέτειο της 2ας Δεκεμβρίου, καταρρίπτεται από το γεγονός ότι στις 2 Δεκεμβρίου είχε ήδη ανακοινωθεί ότι θα πραγματοποιηθεί η πρώτη πτήση τσάρτερ της ισραηλινής εταιρείας Israir από το Τελ Αβίβ στο διεθνές αεροδρόμιο του Ντουμπάι - ανεξαρτήτως εάν τελικά η πραγματοποίησή της τίθεται εν αμφιβόλω λόγω των περιοριστικών μέτρων του κορωνοϊού που δεν καθιστά εύκολη την μετάβαση ισραηλινών τουριστών στα ΗΑΕ.

Η αλήθεια μάλλον έγκειται στο ότι η κυβέρνηση του Μπαχρέιν επιθυμεί να βολιδοσκοπήσει περαιτέρω ποιες επιπτώσεις θα έχει μία τόσο ”επίσημη” εκδήλωση προσέγγισης με το Ισραήλ, τη στιγμή που η σιιτική, φιλοϊρανική και εν μέρει περσόφωνη πλειοψηφία των πολιτών του νησιωτικού βασιλείου προφανώς δεν υποστηρίζει την προσέγγιση του Μπαχρέιν με το Ισραήλ.

Είναι επίσης πιθανόν, η μπαχρεϊνική πολιτική ηγεσία να μην έχει καταφέρει να αποκωδικοποιήσει την διάθεση της κοινής γνώμης της χώρας μετά την επίσημη επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών του Μπαχρέιν στην Ιερουσαλήμ την περασμένη εβδομάδα, κατά την οποία, παρουσία του απερχόμενου Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, ο αρχηγός της μπαχρεϊνικής διπλωματίας δήλωσε ότι έχουν ήδη αρχίσει η τυπικές διαδικασίες ανοίγματος της πρεσβείας της χώρας του στο Τελ Αβίβ - και αντιστοίχως, της ισραηλινής πρεσβείας στο Μανάμα. Αίσθηση επίσης είχε προκαλέσει η πληροφορία που προβλήθηκε - σχετικά μετριοπαθώς - από τα ισραηλινά ΜΜΕ, ότι εδώ και μία δεκαετία το Ισραήλ διατηρούσε στην πρωτεύουσα του Μπαχρέιν, Μανάμα, μία άτυπη/σκιώδη ”πρεσβεία”, η οποία ουσιαστικά διατηρούσε κανάλι άτυπης, πλην όμως ουσιώδους, επικοινωνίας με την πολιτική ηγεσία του νησιωτικού αυτού βασιλείου.

Τέλος, δεν αποκλείεται οι υπηρεσίες ασφαλείας του Μπαχρέιν να προβληματίσθηκαν με ποιον τρόπο θα ήταν σε θέση να εγγυηθούν την ασφάλεια του ισραηλινού πρωθυπουργού και της συνοδείας του, με δεδομένη την δεδηλωμένη φιλοϊρανική διάθεση της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης της χώρας - τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία η χώρα πέρασε πρόσφατα ένα εθνικό πένθος: Στις 11 Νοεμβρίου 2020 απεβίωσε σε ηλικία 84 ετών ο Πρωθυπουργός του Μπαχρέιν, Σεΐχης Χαλίφα Μπιν Σακμάν Αλ-Χαλίφα, ο οποίος εκτελούσε τα καθήκοντά του από το 1971 (έτος ανεξαρτητοποίησης του Μπαχρέιν), το έργο του οποίου είχε βασικό στόχο την εγκαθίδρυση μίας σουνιτικής μοναρχικής εξουσίας επί της σιιτικής πληθυσμιακής πλειοψηφίας. Εκτός Μπαχρέιν,κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα εάν ο θάνατος του συγκεκριμένου πολιτικού προσώπου προκαλεί αμφιλεγόμενα συναισθήματα στην κοινή γνώμη - και εν πάση περιπτώσει, η μοναρχική εξουσία της χώρας φαίνεται πως δεν προτίθεται να δοκιμάσει τις ήδη ευαίσθητες ισορροπίες κατά την δεδομένη συγκυρία.

Αναμφίβολα, η επίσκεψη Νετανιάχου στο Μπαχρέιν, εκτός από ιστορικής σημασίας, θα είχε πολλαπλούς αποδέκτες, και συγκεκριμένα αφ‘ενός το Ιράν και αφ’ετέρου την νέα διακυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η απόφαση του Τζο Μπάιντεν να ορίσει Υπουργό Εξωτερικών τον Άντονι Μπλίνκεν - ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της συμφωνίας της Ουάσιγκτον με την Τεχεράνη για τον έλεγχο του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος επί διακυβέρνησης Μπαράκ Ομπάμα - προλέγει σημαντική αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ έναντι του Ιράν, κάτι που προβληματίζει τόσο το Ισραήλ, όσο και τις σουνιτικές χώρες του Κόλπου, που επηρεάζονται από τη Σαουδική Αραβία, μεταξύ των οποίων και το Μπαχρέιν, η ασφάλεια του οποίου βασίζεται κυρίως στην στάθμευση αμερικανικών στρατευμάτων και σε ποικίλη και ευρεία σαουδαραβική συνδρομή.

Η αναβολή της επίσκεψης Νετανιάχου - η οποία εκ του αποτελέσματος, μάλλον πρόωρα αφέθηκε να διαρρεύσει - καταδεικνύει την ποικιλότητα των παραγόντων που πρέπει να λάβουν υπ’όψιν τόσο η ισραηλινή πολιτική ηγεσία, όσο και οι κυβερνήσεις των σουνιτικών κρατών του Κόλπου που είτε εξομάλυναν, είτε πιέζονται ή σκέφτονται να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ. Η αναβολή της επίσκεψης Νετανιάχου στο Μπαχρέιν για τον Δεκέμβριο (αν τελικά δεν πρόκειται για ματαίωση) δεν αποκλείεται να εκληφθεί σαν ‘δικαίωση’ τόσο της εξαιρετικά διστακτικής στάσης που υιοθετεί το Ομάν ως προς το ενδεχόμενο εξομάλυνσης των σχέσεών του με το Ισραήλ, όσο και της εκπεφρασμένα ‘απόλυτης άρνησης’ του Κουβέιτ να προχωρήσει σε ένα τέτοιο βήμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η κυβέρνηση του Κουβέιτ, σχολιάζοντας την είδηση της εξομάλυνσης των διπλωματικών σχέσεων Ισραήλ-ΗΑΕ τον περασμένο Αύγουστο, έσπευσε να δηλώσει ότι ”το Κουβέιτ θα είναι η τελευταία χώρα που θα πράξει κάτι ανάλογο”. Από την άλλη, ενώ κατά την χθεσινή επίσκεψη Πομπέο στο Κουβέιτ, η τοπική πολιτική ηγεσία απέφυγε να θίξει το συγκεκριμένο θέμα - και βέβαια ουδείς γνωρίζει τι είδους πιέσεις πιθανώς ασκήθηκαν από πλευράς Ουάσιγκτον - έρχεται τώρα η αναβολή της επίσκεψης Νετανιάχου να προσφέρει ένα ισχυρό άλλοθι για την διατήρηση της στάσης του Κουβέιτ να μην τολμήσει να μεταβάλει την εκπεφρασμένη αρνητική του πρόθεση.

Παρ′ όλα αυτά, όσα δηλώθηκαν δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών του Μπαχρέιν στην Ιερουσαλήμ πριν από λίγα εικοσιτετράωρα, ισχύουν ακόμα και οι τυπικές διαδικασίες επί τω τέλει αμοιβαίας λειτουργίας πρεσβειών σε Τελ Αβίβ και Μανάμα δεν έχουν αναιρεθεί. Από την άλλη, είναι γεγονός ότι το Μπαχρέιν και η ιδιάζουσα πολιτική και θρησκευτική πραγματικότητα σε τοπικό, εσωτερικό επίπεδο, κινούνται με άλλους ρυθμούς - και αυτό το δεδομένο οφείλει να γίνει σεβαστό και να ληφθεί προσηκόντως υπ’όψιν τόσο από το Ισραήλ όσο και από τον απερχόμενο Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο.