Η φιλελεύθερη δημοκρατία ως Ιφιγένεια

11:13 12/11/2020 - Πηγή: Huffington Post Greece

Μια δημοκρατία μπορεί να λογίζεται ως φιλελεύθερη μόνο όταν επιχειρεί να βρει την αρμονία ανάμεσα στην κρατική εξουσία και την ελευθερία. Σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία η κυβέρνηση δεν είναι ανεξέλεγκτη διότι δεν είναι ανέλεγκτη. Τα συντάγματα αναπτύσσουν ένα πλήθος μηχανισμών ελέγχου και περιορισμού της κρατικής εξουσίας με στόχο την προάσπιση της ελευθερίας. Η απουσία ή η προβληματική εφαρμογή αυτών των μηχανισμών, κατά κανόνα οδηγεί σε τύποις δημοκρατικά καθεστώτα Τουρκίας ή Ρωσίας.

Η πανδημία που πλήττει αυτή τη στιγμή στον πλανήτη έχει επιφέρει καίρια πλήγματα στις φιλελεύθερες δημοκρατίες.

Μια έκτακτη κατάσταση υγειονομικής ανάγκης οδήγησε σε περιορισμούς που ακροβατούν στα όρια της νομιμότητας. Απολύτως βασικά δικαιώματα και ελευθερίες, όπως πχ η ελευθερία κίνησης, πλήττονται προς όφελος της δημόσιας υγείας. Αυτή η πρωτόγνωρη κατάσταση ασφαλώς επηρεάζει και τον έλεγχο των κυβερνήσεων που αποφασίζουν και ενδύουν με νομική και αναγκαστική ισχύ τα μέτρα κατά της πανδημίας. Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα;

Διαβάστε επίσης: Ο Μητσοτάκης ενημερώνει το Κοινοβούλιο για την επιδημιολογική κατάσταση στη χώρα

Αυτή τη στιγμή στη χώρα μας δεν λειτουργεί εύρυθμα κανένας θεμιτός, κατά τα πρότυπα της φιλελεύθερης δημοκρατίας, τρόπος άσκησης ελέγχου και περιορισμού της εκτελεστικής εξουσίας.Η νομοθετική εξουσία έχει παραδώσει άτυπα όλες τις αρμοδιότητές νομοθέτησης μέτρων κατά της πανδημίας στην κυβέρνηση η οποία τα λαμβάνει μέσω Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) και κοινών υπουργικών αποφάσεων(ΚΥΑ). Κατά συνέπεια το δικαίωμα άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου όσον αφορά το ζήτημα της πανδημίας από την αντιπολίτευση έχει περιοριστεί αισθητά.

Η υπεροτροφική εκτελεστική εξουσία λαμβάνει μέτρα που περιορίζουν συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες και δικαιώματα, απλά με κοινές υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες δεν υπογράφονται από τον Πρωθυπουργό ή την ΠτΔ αλλά μόνο από τους αρμόδιους υπουργούς. Πλέον έχουμε φτάσει σε σημείο υπουργοί να εισάγουν νέους κανόνες δικαίου και απαγορεύσεις κυριολεκτικά προφορικά σε συνεντεύξεις Τύπου όπως ο κ.Χαρδαλιάς και ο κ.Χρυσοχοίδης. Η δικαστική εξουσία υπολειτουργεί de facto και εκκρεμούν ακόμα αποφάσεις για αιτήσεις ακύρωσης μέτρων από την περίοδο της πρώτης γενικής απαγόρευσης κυκλοφορίας. Το δικαίωμα συνάθροισης που αποτελεί εκτός των άλλων τη συνταγματική εγγύηση της έκφρασης αμφισβήτησης των πολιτών έχει περιοριστεί έως ανασταλεί. Ακόμα και οι σύγχρονοι τρόποι άσκησης πίεσης από ομάδες πολιτών που διεκδικούν τα δικαιώματά τους κινδυνεύουν. Το υπουργείο ψηφιακής διακυβέρνησης συστήνει επίσημα στους πολίτες να μη χρησιμοποιούν socialmedia κατά ένα μεγάλο μέρος της διάρκειας της ημέρας.

Σε αντίθεση με τη χώρα μας, τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη έχουν φροντίσει ώστε να λειτουργούν απόλυτα κάποιοι εκ των βασικών μηχανισμών ελέγχου των κυβερνήσεων με στόχο τη διατήρηση των βασικών προϋποθέσεων του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας. Επί παραδείγματι, στη Γαλλία και την Ισπανία ψηφίστηκαν από τα κοινοβούλια νόμοι κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οι υπουργοί βρέθηκαν ενώπιον των βουλευτών της αντιπολίτευσης και εξήγησαν την αναγκαιότητα λήψης συγκεκριμένων μέτρων κατά της πανδημίας πριν το κοινοβούλιο δώσει την έγκρισή του. Αντίστοιχα τα δικαστήρια λειτούργησαν σε υψηλές ταχύτητες αξιολογώντας διαρκώς τα μέτρα και πολλές φορές ακυρώνοντάς τα. Στη Γερμανία αλλά και στη Γαλλία εκδόθηκαν αποφάσεις που αφορούσαν από το κλείσιμο των ιερών ναών και την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους μέχρι την προστασία των δεδομένων υγείας που λαμβάνονται από τις θερμικές κάμερες στις εισόδους δημοσίων κτιρίων.

Εν κατακλείδι, η πρωτόγνωρη κατάσταση ισοπέδωσης που βιώνουν το κράτος δικαίου και η δημοκρατία στην Ελλάδα επί οχτώ συνεχόμενους μήνες είναι πλέον αμφίβολο αν μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο με βάση τον κίνδυνο της πανδημίας. Ειδικά όταν άλλα κράτη που βρίσκονται σε πολύ χειρότερη υγειονομική κατάσταση από την Ελλάδα έχουν καταβάλει τιτάνια προσπάθεια ώστε να διατηρήσουν την αποτελεσματικότητα των σημαντικότερων αντιβάρων απέναντι στην εκτελεστική εξουσία.

Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., bloggers) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της HuffPost Greece. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ «Long COVID»: Χρόνια συμπτώματα μετά τη λοίμωξη από κορωνοϊό Απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 21:00 - Από την Παρασκευή σε ισχύ τα νέα μέτρα Νέο αρνητικό ρεκόρ: Στα 2.752 τα νέα κρούσματα του κορονοϊού στη χώρα και 43 θάνατοι σε μια ημέρα