Η ιστορία μία πετρελαιοκηλίδας... αλλιώς

10:55 24/9/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Όταν μου ζητήθηκε από τη HuffPost Greece να συντάξω ένα σύντομο άρθρο για την πετρελαιοκηλίδα που πλήττει τις ακτές του Σαρωνικού Κόλπου τις τελευταίες δύο εβδομάδες πραγματικά το σκέφτηκα πολύ τι να γράψω. Για το ατύχημα και τη βύθιση του δεξαμενοπλοίου "Agia Zoni II"; Αλλά ποιος ξέρει πραγματικά τι έχει γίνει σε αυτήν την περίπτωση; Γιατί και πώς βυθίστηκε το πλοίο; Σκέφτηκα να μην ασχοληθώ γιατί μπορεί και να εκτεθούμε.

Για τη φόρτωση του πλοίου; Πόσο πετρέλαιο είχε μέσα; Και τι δεν έχουμε ακούσει τις

τελευταίες ημέρες. Οι τελωνειακές αρχές ήταν σαφείς για την καταγραφή και δικαιολόγηση του φορτίου του "Agia Zoni II". Τι να γράψω παραπάνω;

Για την άμεση αντίδραση του υπουργείου (πολιτικής ηγεσίας και ιεραρχίας) έχει γίνει μεγάλη συζήτηση και σε αυτή τη στιγμή δεν θέλω να γράψω κάτι άλλο. Πότε έφυγε το αρχικό σήμα; Πότε ήταν ο Υπουργός στο Λονδίνο (αυτό το σημείο ειλικρινά δεν έχω καταλάβει τι σημαίνει στο πρόβλημά μας); Πότε κινήθηκε η διαδικασία; Ερωτήματα που απαντώνται αλλά δεν είναι της παρούσης - πάντως η κινητοποίηση ανθρώπων, διαδικασιών και εξοπλισμού πότε δεν γίνεται σε μηδενικό χρόνο, μα ποτέ...

Για την πετρελαιοκηλίδα, τα είδη των πετρελαιοειδών που την αποτελούν, την κίνηση και τη συμπεριφορά της έχει πολύ ενδιαφέρον να συζητήσουμε. Υπήρξε όμως μαζική διαρροή πετρελαίου; Πόση είναι η ποσότητα του πετρελαίου που τελικά διέρρευσε; Υπήρξε σχηματισμός κηλίδας και αν ναι, σε ποια μορφή; Αντιμετωπίστηκε η κηλίδα στη θάλασσα ώστε να μην φτάσει στις ακτές του Σαρωνικού Κόλπου; Στη συγκεκριμένη περίπτωση το πετρέλαιο βυθίζεται; Σε κάποια από αυτά τα ερωτήματα οι απαντήσεις τους ακόμη αναζητούνται - για το τελευταίο πάντως να θυμάστε ότι θα το ακούμε ολοένα και περισσότερο. Γιατί αναφέρομαι και πώς μας επηρεάζουν αυτές οι ζητούμενες απαντήσεις; Για παράδειγμα, τι δεν ακούσαμε αυτές τις ημέρες για την κινητοποίηση του πλοίου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Θαλάσσιας Ασφάλειας (την ξέρουμε και ως EMSA - European Maritime Safety Agency), αν όμως δεν υπάρχει μαζική διαρροή, τότε το πλοίο τι μπορεί πραγματικά να κάνει; Χρειάζεται μεν, δεν το συζητώ, αλλά πρέπει να υπάρχει μέτρο στην προσέγγισή μας.

Ένας από τους κύριους στόχους στην καταπολέμηση περιστατικών πετρελαϊκής ρύπανσης είναι να ΜΗΝ φτάσει το πετρέλαιο στην ακτή. Στην κηλίδα από το "Agia Zoni II" δυστυχώς έφτασε. Και εδώ αρχίζει μία άλλη ιστορία για την αντιμετώπιση του πετρελαίου. Ποιο είναι το είδος του βυθού κοντά στις ακτές; Ποιο είναι το είδος των ακτών; Υπάρχουν μικτές ακτές; Ποια είναι η έκταση/μήκος των ακτών που έχουν ρυπανθεί; Τι μέσα απορρύπανσης διαθέτουμε, τι και πως τα χρησιμοποιούμε; Ερωτήσεις, ερωτήσεις, ερωτήσεις που στην εξέλιξη του συμβάντος, οι απαντήσεις ποικίλουν και αλλάζουν με δυναμικό τρόπο. Είναι σίγουρο ότι οι εμπλεκόμενες εταιρείες απορρύπανσης έχουν πέσει με όλες τους τις δυνάμεις επάνω στο πρόβλημα, έχουν εμπειρία και κάνουν καλή δουλειά - πρέπει να είναι όμως σαφές ότι το πρόβλημα των πετρελαιοκηλίδων είναι πάντα από δύσκολο έως και απελπιστικό, μία ρύπανση δεν μοιάζει ποτέ με την προηγούμενη και ο χρονικός ορίζοντας επίλυσης του προβλήματος και αποκατάστασης του περιβάλλοντος είναι μία μακροχρόνια και επίπονη διαδικασία. Για πολλά ζητήματα είμαστε μόλις στην αρχή!

Έλεγα να το αποφύγω, αλλά δεν θα το κάνω: τι έχουμε ακούσει τις τελευταίες ημέρες από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, δεν λέγεται. Είναι μάλλον όλοι ειδικοί και προσέξτε, σε ένα πρόβλημα που απαιτεί από τη φύση του τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων για να επιλυθεί. Η πολυπλοκότητα της κατάστασης και ο βαθμός δυσκολίας για την αντιμετώπισή της βλέπω ότι δεν προβληματίζει και πολλούς. Όλα στο βωμό της είδησης και της εύκαιρης εικόνας. Αν όμως οι δυσκολίες κάνουν πολύ καιρό να μας αφήσουν, αν κάποιες επαγγελματικές δραστηριότητες μειωθούν, αν η τουριστική κίνηση περιοχών της Αττικής δεχθεί μεγάλο πλήγμα, τότε όλοι μας θα αναθεωρήσουμε και θα καταλάβουμε ότι το χθες επηρεάζει σημαντικά το αύριο.

Ποια είναι όμως η ιστορία που αναφέρεται στον τίτλο του άρθρου;

Ο θάλαμος επιχειρήσεων δέχεται ένα επείγον σήμα SOS από δεξαμενόπλοιο μεγέθους Aframax που πλέει στο κεντρικό Αιγαίο που αναφέρει ότι το πλοίο «σπάει στα δύο», είναι έτοιμο να βυθιστεί και υπάρχει μαζική διαρροή πετρελαίου στη θάλασσα (μην πει κάποιος πως θα γνωρίζαμε το πρόβλημα πιο γρήγορα κλπ, γιατί θα του αναφέρω αρκετά τέτοια περιστατικά σε διάφορες θάλασσες του κόσμου και θα ξεφύγουμε από τη μυθοπλασία). Ξαφνικά λοιπόν έχουμε ένα ναυάγιο, που συνεχίζει να βγάζει πετρέλαιο και φτάνουμε να έχουμε 40000, 50000, 60000 ή 70000 τόνους πετρελαίου στο Αιγαίο Πέλαγος. Πώς θα κινηθεί η πετρελαιοκηλίδα;

Για να έχουμε μία πρώτη εικόνα, ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, τα θαλάσσια ρεύματα και τους κυματισμούς, ας πάρουμε έναν διαβήτη και από το κεντρικό Αιγαίο να τραβήξουμε έναν κύκλο με ακτίνα μέχρι και 200 χιλιόμετρα. Καλύπτουμε όλο το Πέλαγος; Τι θα γίνει με Κυκλάδες, Σποράδες, Δωδεκάνησα ή τα Νησιά του Βορείου Αιγαίου; Τι θα κάνουμε με τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας ή με τις βόρειες ακτές της Κρήτης; Φανταστείτε ένα τέτοιο σενάριο μέσα στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι της χώρας μας. Με την οργάνωσή μας, τις υπάρχουσες δομές και τη συνήθη ικανότητα στην αντίδρασή μας. Ναι, γίνεται αυτό που σκεφτόμαστε - τίτλοι τέλος κυρίες και κύριοι για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του τουρισμού (για τη βαριά βιομηχανία της χώρας μας) για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα - δεν μιλάμε για 20 ημέρες ή για ένα μήνα μιλάμε για χρόνια. Τι... δεν μπορεί να γίνει κάποιο τέτοιο ατύχημα;

Σε πολλές ομιλίες μου επάνω σε θέματα θαλάσσιας πετρελαϊκής ρύπανσης από πλοία κλείνω ότι μέχρι τώρα είμαστε πολύ τυχεροί στις θάλασσες μας. Τυχεροί. Η πετρελαιοκηλίδα από το "Agia Zoni II" μας θυμίζει ακριβώς την τύχη μας. Ας προσπαθήσουμε να αυξήσουμε ακόμη λίγο την ικανότητά μας!

Εύχομαι καλή δύναμη και καλό κουράγιο σε όσους εμπλέκονται στην αντιμετώπιση της κηλίδας, στον καθαρισμό και αποκατάσταση της ακτογραμμής.

Υ.Γ.: Σε αυτήν την φάση που βρισκόμαστε έχουμε ρύπανση και όχι μόλυνση. Θα μου πείτε μόνο αυτό έχουμε ακούσει από όλες τις πλευρές, και σε αυτό θα σταθούμε;

Υ.Γ.1: Άκουσα ότι η κατάσταση αυτή δημιουργήθηκε επειδή η κοινωνία μας στηρίζεται πολύ στο πετρέλαιο - βρίσκω ένα τέτοιο σχόλιο προβληματικό. Να σημειώσω ότι από μελέτες μας η μεταφορά του πετρελαίου από πλοία είναι ιδιαίτερα ασφαλής, με ποσοστό επιτυχίας άνω του 99,95%.