«Η κόψη..που μετράει». Ένα βιβλίο για τον εθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό που ήρθε για να μας σηκώσει λίγο ψηλότερα

09:50 4/9/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Για τον μεγάλο αστέρα στον ουρανό της νεοελληνικής ποίησης, τον Διονύσιο Σολωμό, είναι το μελέτημα του Δημήτρη Αρμάου με τίτλο «Η κόψη… που μετράει», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης στη σειρά «Δύο αιώνες ελληνικής ποίησης».

Στις 179 σελίδες του ο μελετητής (1959- 2015) ξεκινάει το βιβλίο με ένα εκτεταμένο «Γενικό σχόλιο», παραθέτει το «Χρονολόγιο βίου και έργου» και καταγράφει μέρος από την απέραντη βιβλιογραφία για να αφιερωθεί σε μια εκτεταμένη ανθολόγηση «Από τα

λυρικά της νεότητας», από τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν», από τον «Λάμπρο», από τα «Σκωπτικά επιγράμματα» καταλήγοντας στα «Λυρικά της ωριμότητας».

Χαρακτηρίζοντάς τον λιγότερο «γλωσσοπλάστη» και περισσότερο «στρατιώτη της γλώσσας», τον κατατάσσει στην κατηγορία του γλωσσικά «ανεξίθρησκου» επικαλούμενος ένα καλό δείγμα «παθιασμένων ελληνικών» το «Η γυναίκα της Ζάκυθος». Ένα κείμενο -λέει- που μονάχα μια ποιητική διάνοια ερωτευμένη -άνευ ορίων, άνευ όρων- με το Καλό και πολύ μπασμένη στα ειδολογικά κόλπα θα μπορούσε να γράψει.

Επιχειρώντας να τον τοποθετήσει σε είδος σχολής υπογραμμίζει ότι ο ποιητής, ζώντας και δημιουργώντας στον πρώτο ήμισυ του 18ου αιώνα (1798-1857), κρατάει από τη μέση το νήμα της ακμάζουσας ρομαντικής παράδοσης και από το τέρμα του το νεοκλασικισμό, την ώρα που στη Δύση είχε πάρει το δρόμο του ο συμβολισμός που θα δημιουργούσε μετέπειτα τον μοντερνσμό.

«Στην πνευματική μας παράδοση ο Σολωμός ήρθε για να μας χαρίσει το ύψος - το μέγεθος που χρειάζεται μια κουλτούρα για να φτάσει σε πραγματώσεις αντάξιες του ανθρωπιστικού ιδεώδους». Και εξηγεί ότι με την έννοια «ύψος» δεν εννοεί μόνο το ζήτημα μεγάλων θεμάτων, αλλά την ανάδειξη του εσωτερικού μεγαλείου με το «υψηλό» - που είναι ταυτόσημο της ηθικής καθαρότητας και της ελευθερίας, - να αντιπαρατίθεται σταθερά στο «τρομερό». Στο «υψηλό» υπάρχει το αθάνατο της αλήθειας, αντίθετα στο «τρομερό» ή «τραγικό» ενυπάρχει η αποτυχία, η ματαίωση, το ακατόρθωτο.

Όσον αφορά τον χαρακτηρισμό του ως «εθνικού ποιητή», για τον οποίο πολύ μελάνι έχει χυθεί, ο Δημήτρης Αρμάος θεωρεί ότι αυτή του η ιδιότητα κατακτήθηκε χάρη στην αντίληψή του περί της συλλογικής ευθύνης. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν» αλλά στο οτι οι ήρωες των άλλων έργων του δεν είναι απλώς άτομα αλλά πρότυπα (αρνητικά ή θετικά) δίνοντας έμφαση εις την καθολικότητα.

Διαβάζοντας σήμερα αυτό το σημαντικό απάνθισμα διερωτάται κανείς για την ελκυστικότητα που νιώθουν οι Έλληνες αναγνώστες των σημερινών αξιών απέναντι στον εθνικό τους ποιητή…. Πράγματι, ο μελετητής θίγει το ζήτημα αυτό απαντώντας ότι η πολεμική θεματολογία του σε μεγάλο μέρος της ποίησής του μπορεί να υψώσει εμπόδια στην επικοινωνία ενός σύγχρονου Έλληνα. Αλλά γιατί υπάρχει αυτή η απόσταση; Διότι διανύουμε μια εποχή αποδόμησης των εθνικών οραμάτων ή μια εποχή που χτίζει τη δική της, αντίθετη μυθολογία η οποία φαντάζει πολύ ξένη προς τον υψηλό τόνο εγκωμίων της αιματοχυσίας στα πεδία των μαχών. Φυσικά, το ζήτημα αυτό το αντιμετωπίζουν όλοι σχεδόν οι μεγάλοι δημιουργοί του παρελθόντος που όμως δεν είναι δίκαιο να τους κρίνουμε με τις παραστάσεις του παρόντος.

Αν και το «παρόν» φαίνεται να ζει στα σολωμικά δημιουργήματα, κερδίζοντας το χρόνο. Από την ενότητα «Επιγράμματα και ολιγόστιχα ποιήματα» παραθέτουμε δύο χαρακτηριστικά ποιήματα:

Η Ελλάδα

Η Ευρώπη την κοιτάει πως θε να πράξει Της Ευρώπης κοιτάει κατά τα μέρη Χωρίς όψη το πρόσωπο ν' αλλάξει. Απάνου εις τη ρομφαία βάνει το χέρι Βασιλικά, και με πολέμιαν τάξη Έκαμε νεύμα, οπού έλεγε: «Ακαρτέρει.» Και κατά την Ασία φριχτογυρίζει Το δάχτυλο κινάει και φοβερίζει.

Το Κοιμητήρι

«Μάννα μου, σκιάζομαι πολύ Μην πεθαμένοι βγούνε.» «Σώπα, παιδάκι μου, οι νεκροί Την πλάκα τους βαστούνε.»

Ιδού λοιπόν ένας Σολωμός πολιτικός και αντί! Εθνικός και ατομικός! Επίκαιρος και… αυριανός!

(Με πληροφορίε από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.