«Η Στιγμή και η Αιωνιότητα»: Μία ελληνοϊταλική σύμπραξη στις Θέρμες του Διοκλητιανού

18:23 3/5/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ανοίγει τις πύλες της, στη Ρώμη, η έκθεση «Η Στιγμή και η Αιωνιότητα. Ανάμεσα σε εμάς και τους αρχαίους - L’istante e l’eternità. Tra noi a gli antichi», η οποία πραγματοποιείται, σε συνεργασία των Υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) και Ιταλίας. 

Η έκθεση, φιλοξενείται  σε μια πτέρυγα των Θερμών του Διοκλητιανού, που παρέμεινε κλειστή από το 1911 και μέσα από, περίπου 300 επιλεγμένα έργα -ελληνικά, ρωμαϊκά, ετρουσκικά και ιταλικά, μεσαιωνικά, νεότερα

και σύγχρονα-, εκ των οποίων τα 82 είναι η συμβολή των ελληνικών μουσείων, η πλειονότητα των οποίων (49) προέρχεται από τις Συλλογές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, εξερευνά την πολύπλοκη και σύνθετη σχέση των σύγχρονων με τους αρχαίους.

View this post on Instagram

A post shared by Electa Editore (@electaeditore)

«Προϊόν της συνεργασίας της Γενικής Διεύθυνσης Μουσείων και του Museo Nazionale Romano, καθώς και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η έκθεση αυτή περισσότερων από 300 εκθεμάτων, που προέχονται από δεκάδες Μουσεία της Ιταλίας και της Ελλάδας, επαναδιαπραγματεύεται την ασυνεχή πορεία που διήνυσαν οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Ετρούσκοι και οι Ιταλικοί πληθυσμοί από την αρχαιότητα έως σήμερα. Και μέσα από τον θαυμασμό των μοναδικών έργων που χρονολογούνται από την 3η χιλιετία π.Χ. έως και σήμερα, μας επιτρέπει να συνειδητοποιήσουμε τελικά ότι παρά τη χρονική απόσταση εμείς και οι αρχαίοι έχουμε ίσως περισσότερα κοινά στοιχεία παρά διαφορές: Θαυμάζουμε το ωραίο, αγωνιζόμαστε και χαιρόμαστε τη ζωή, ταξιδεύουμε και γνωρίζουμε τους ανθρώπους και τον κόσμο, αγαπούμε, αγωνιούμε για τους οικείους μας, προσπαθούμε να θεραπεύσουμε τους ασθενείς μας, θρηνούμε τους νεκρούς μας με τα ίδια αισθήματα, τις ίδιες ελπίδες, τους ίδιους φόβους και -παρά την τεχνολογική πρόοδο- συχνά και με τα ίδια μέσα», όπως σημείωσε μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό της, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, η οποία ευχαρίστησε ιδιαιτέρως «τους επιμελητές Massimo Osana, Γενικό Διευθυντή Μουσείων, Stephan Verger, Διευθυντή του Museo Nazionale Romano, Maria Luisa Catoni, Καθηγήτρια στη Scuola IMT Alti Studi Lucca, και Δημήτρη Αθανασούλη, Έφορο Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, που σε συνεργασία με την Electa, με την υποστήριξη του Parco Archeologico di Pompei και τη συμμετοχή των Scuola IMT Alti Studi Lucca και della Scuola Superiore Meridionale κατάφεραν να μας προσφέρουν όχι απλά μια έκθεση, αλλά ένα από τα σημαντικότερα διεθνώς πολιτιστικά γεγονότα για τη χρονιά αυτή».

Tra i reperti, anche il Carro Cerimoniale di Civita Giuliana, ricostruito e per la prima volta fruibile nell’ambito della mostra. #noiegliantichipic.twitter.com/QpekE4wfKB

— Pompeii Sites (@pompeii_sites) May 3, 2023

Η πρώτη αίθουσα της έκθεσης ανοίγει με ένα έκθεμα που εκφράζει με τον πιο σαφή τρόπο αυτή τη διπλή σχέση: Το εκμαγείο δύο ανώνυμων θυμάτων της έκρηξης του Βεζούβιου που έδωσε  πίσω η αρχαιολογία, ως αιώνια ακινητοποιημένα στη στιγμή του θανάτου. Γύρω τους υπάρχουν διάφορες λαϊκές και καλλιεργημένες μορφές σύγχρονης επανερμηνείας του αρχαίου.

Η δεύτερη αίθουσα διερευνά τις μορφές μετάδοσης και παράδοσης της αρχαιότητας, μέσω της τέχνης και της λογοτεχνίας: Πώς οι μεγάλοι μυθικοί κύκλοι - οι ομηρικοί κύκλοι της Ιλιάδας και της Οδύσσειας - που παραδόθηκαν με διάφορες μορφές από την αρχαιότητα, παρέμειναν ζωντανοί στη σύγχρονη λαϊκή φαντασία- και πώς, αντίθετα, άλλες μυθικές παραδόσεις έπεσαν στη λήθη, ενώ στη συνέχεια ανακτήθηκαν χάρη στην φιλολογική επανεύρεση της αρχαίας λογοτεχνίας.

Στην τρίτη αίθουσα από τον μύθο περνάμε στις αρχαίες αναπαραστάσεις του χώρου και του χρόνου, οι οποίες παίρνουν τη μορφή θεοτήτων, προσωποποιήσεων και αφηρημένων οντοτήτων που γέννησαν τις χωρικές και χρονικές μας κατηγορίες. Έτσι ολοκληρώνεται ένα αρχικό ταξίδι προς την αιωνιότητα - το Αιώνιο - και την αμετάβλητη τάξη του κόσμου.

Στο δεύτερο μέρος της ξενάγησης, παρουσιάζεται η σχέση ταύτισης που, παρά την χρονική απόσταση που μας χωρίζει από τους αρχαίους, τους καθιστά οικείους. Στην αίθουσα παρουσιάζονται μέσα από θεαματικές πρόσφατες ανακαλύψεις, σημαντικές στιγμές της κοινωνικής ζωής.

Το κολοσσικό αρχαϊκό άγαλμα της Κόρης της Θήρας

Η αρχαιότητα κληροδότησε μια ανεξάντλητη ποικιλία τρόπων αναπαράστασης του ατόμου, από νεολιθικά αγάλματα έως εκλεπτυσμένες κλασικές και ελληνιστικές συνθέσεις. Μια σημαντική επιλογή αυτών των απεικονίσεων εκτίθεται στην επόμενη Αίθουσα.

Ειδικότερα, ξεχωρίζουν το κολοσσικό αρχαϊκό άγαλμα της Κόρης της Θήρας, ένα από τα παλαιότερα μεγάλης ελληνικής γλυπτικής, που εκτίθεται για πρώτη φορά εκτός της Σαντορίνης, το χάλκινο άγαλμα του ρήτορα και ένας από τους γίγαντες της Σαρδηνίας από το Mont’e Prama.

Η Κόρη της Θήρας

Γύρω από αυτές τις θεοποιημένες ανθρώπινες μορφές, παρακολουθεί κανείς τη μακρά πορεία που οδηγεί τον νεκρό στη μετά θάνατον ζωή, τόσο μέσα από απεικονίσεις του τελετουργικού της κηδείας όσο και μέσα από πεποιθήσεις για τη μετά θάνατον ζωή που μας κληροδότησε η αρχαιότητα.

Τον επισκέπτη σε αυτό το μονοπάτι ανακάλυψης και αντιπαράθεσης συνοδεύουν ορισμένα εξαιρετικά αντιπροσωπευτικά έργα, από μουσεία της Ελλάδας και της Ιταλίας. Πολλά από τα έργα που εκτίθενται παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό: εντελώς πρόσφατες μεγάλες ανακαλύψεις, όπως το αποκατεστημένο αρχαίο άρμα παρέλασης από την Civita Giuliana και το άγαλμα του Ηρακλή από το Αρχαιολογικό Πάρκο της Appia Antica, το ετρουσκικό αγγείο με του 4ου π.Χ. με παράσταση απ΄οτον Τρωικό Πόλεμο, τον νέα αποκτήματα, όπως η Tabula Chigi από το Εθνικό Ρωμαϊκό Μουσείο, συνδυάζονται με σπουδαία εκθέματα από την Ελλάδα, όπως η επιβλητική αρχαϊκή Γοργώ από την Πάρο, ένα σπουδαίο έργο της παριανής γλυπτικής, το οποίο για πρώτη φοπρά εκτίθεται εκτός του Μουσείου Πάρου ή η μεγάλη αμφιπρόσωπη παλαιολόγεια εικόνα από τον καθεδρικό ναό της Καθολικής Αρχιεπισκοπής στην Νάξο.

Η έκθεση, είναι επισκέψιμη από τις 4 Μαΐου έως τις 30 Ιουλίου 2023.

Related...Βρέθηκε θησαυρός σπάνιων ρωμαϊκών νομισμάτων 2.000 ετών που είχε κρύψει λεγεωνάριοςΑιγυπτιολόγος έλυσε το γρίφο του γλυπτού με τον μικρό «αδύνατο» ΦαραώΣε συνεργασία με την βραβευμένη Ελευθερία Ντεκώ φωτίζεται και πάλι το κάστρο Ακροκορίνθου