Η Τουρκία στην Αφρική και όχι μόνον στη Λιβύη ή στην Αίγυπτο

08:32 22/2/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Φωτογραφία αρχείου 2018. Ο Ερντογάν στη Ζάμπια

Από την εποχή των Σελτζούκων και των Οθωμανών, υπήρχαν στενές σχέσεις με την Αφρική και κυρίως με τις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες, οι οποίες δεν διακόπηκαν, αλλά ενισχύθηκαν από τις 29.10.1923 και μετά ( ίδρυση της Δημοκρατίας της Τουρκίας).        

Το Οικονομικό Φόρουμ Τουρκίας-Αφρικής (TABEF), ξεκίνησε τις εργασίες του το 2016 και συνεχίζει με συχνές αποτελεσματικές συνεδριάσεις, ο δε Τούρκος Πρόεδρος - που τον Μάρτιο θα κλείσει αθροιστικά 21 χρόνια στη διοίκηση της Τουρκίας, είτε ως Πρωθυπουργός, είτε ως Πρόεδρος της

Δημοκρατίας ( Μάρτιος 2003 – Μάρτιος 2024 ) -   έχει πραγματοποιήσει 56 επίσημα ταξίδια σε 31 χώρες της Αφρικής, στα πλαίσια της προσέγγισης Τουρκίας – Αφρικής.

Η Τουρκία έχει 44 Πρεσβείες σε αφρικανικές χώρες, με σκοπό να τις αυξήσει σε πενήντα. Οι Τουρκικές αερογραμμές ( THY) πετούν σε 61 προορισμούς στην Αφρική. To εκπαιδευτικό Τουρκικό Ίδρυμα Maarif (TMV) πραγματοποιεί δραστηριότητες στον τομέα της εκπαίδευσης με σχολεία και κοιτώνες σε όλη την ήπειρο, παρέχοντας εκπαίδευση σε 17.565 φοιτητές, μέσω 175 εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε 26 χώρες της Αφρικής, καλύπτοντας τις ανάγκες στέγασης σε 18 φοιτητικές εστίες.

Σήμερα, 4.403 Αφρικανοί φοιτητές κάνουν προπτυχιακές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές σε δημόσια και ιδιωτικά Τουρκικά πανεπιστήμια, ενώ υπάρχουν 8.786 πρόσφατοι απόφοιτοι από 51 αφρικανικές χώρες. Οι αφρικανοί που σπουδάζουν στην Τουρκία με υποτροφίες (YTB) επιστρέφουν στις χώρες τους και λειτουργούν υπέρ των σχέσεων με την Τουρκία, όπως ο Σομαλός Abdulkadir Muhammed Nur, νυν υπουργός Άμυνας, ή ο Αιθίοπας εκατομμυριούχος επιχειρηματίας Fennan el-Türki Hussein και ο Πρόεδρος της Ζανζιβάρης Ali Mwinyi, που θεωρεί τον εαυτό του « μισό Τούρκο».  

Περαιτέρω, η Τουρκία έχει στρατιωτικούς ακόλουθους σε 19 χώρες της Αφρικής. Τούρκοι στρατιώτες (TAF) υπηρετούν στο Μάλι (MINUSMA) ήδη από το 2016, ενώ το 2017 ιδρύθηκε η ΣομαλοΤουρκική Task Force Command, ως το μεγαλύτερο Τουρκικό στρατιωτικό κέντρο εκπαίδευσης στο εξωτερικό, που εκπαιδεύει αξιωματικούς και υπαξιωματικούς του Σομαλικού στρατού.

Παράλληλα συνεχίζεται το πρόγραμμα εκπαίδευσης για Λίβυους στρατιωτικούς σπουδαστές στο πλαίσιο του «Μνημονίου για την Ασφάλεια και τη Στρατιωτική Συνεργασία» που υπογράφηκε μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης το 2019 μαζί με το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο AOZ. Ενενήντα μαθητές από την Αντιτρομοκρατική Δύναμη του Λιβυκού στρατού, έλαβαν τα Τουρκικά πτυχία τους.

Οι Τούρκοι επενδυτές, έχουν στην Αφρική περισσότερα από 1.500 ιδιωτικά , δημόσια και ΣΔΙΤ έργα αξίας σχεδόν 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ανταγωνιστές τους έχουν κυρίως τους Κινέζους.Οι αφρικανικές χώρες, θεωρούν ότι οι πολιτικές που εφαρμόζει η Τουρκία είναι διαφορετικές από την προσέγγιση της Δύσης, της Ρωσίας και της Κίνας,  βλέποντάς την ως «τρίτη εναλλακτική» .Η Τουρκία δεν αναμειγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις και στους εμφυλίους πολέμους, στα αυτονομιστικά κινήματα και στις εθνοτικές συγκρούσεις που συνεχίζονται στην ήπειρο ως κληρονομιά της αποικιοκρατίας.  

Οι σχέσεις Τουρκίας-Αφρικής θ’ αναπτυχθούν περαιτέρω, με τους φιλότουρκους και τουρκοσπουδαγμένους νέους, που αναλαμβάνουν ενεργούς ρόλους σε κάθε τομέα.

Είναι τα παραπάνω μία «φούσκα» νεοθωμανικής πολιτικής; Σίγουρα όχι.

Έχουν οικοδομηθεί θεμέλια και ενισχύεται η οικοδόμηση ουσιαστικών μέτρων εμπιστοσύνης ήδη από τους ιστορικούς χρόνους, σαφώς με έμφαση στην τελευταία 20ετία.  

Αντίστοιχα, ποια η παρουσία της Ελλάδας στην Αφρική, η οποία θεωρείται το νέο Ελ Ντοράντο μαζί με την Ευρασία ( βλ. θεωρίες heartland & Rimland );

*Δρα Παντείου Πανεπιστημίου, Οθωμανολόγου/Τουρκολόγου,                               Δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, μέλους Δ.Σ της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.