Ιστορίες ηγεσίας

10:26 15/11/2019 - Πηγή: Huffington Post Greece

Τι μας έρχεται στη σκέψη όταν μιλάμε για ηγέτες; Είτε πρόκειται για πολιτική και επιχειρήσεις, είτε για μεγάλους οργανισμούς και τον χώρο της επιστήμης, στο άκουσμα της λέξης φανταζόμαστε συνήθως κάποιους μάλλον συγκρατημένους στην έκφραση που επικοινωνούν με οδηγίες και προτροπές, δίνοντας έμφαση σε πληροφορίες και δεδομένα. Πρόσωπα ατσαλάκωτα και ανέγγιχτα από δυσκολίες και αμφιβολίες, που προτάσσουν τη σιγουριά της επιτυχίας, μιλώντας περισσότερο κι ακούγοντας λιγότερο.

Κι όμως, διαχρονικά οι πιο επιδραστικοί ηγέτες δεν είναι εκείνοι που μιλούν από καθέδρας, αλλά όσοι θέλουν να επικοινωνήσουν

αυθεντικά και να συνδεθούν με το κοινό τους.Και η ηγεσία είναι εν πολλοίς η τέχνη του να εμπνέεις άλλους να κάνουν μια ιστορία – ένα επιθυμητό αφήγημα, δηλαδή– πραγματικότητα. Να τους δείχνεις τον προορισμό και τη διαδρομή, όπως ο MartinLutherKing στην περίφημη ομιλία του στην Ουάσινγκτον τον Αύγουστο του 1963, που μας άφησε παρακαταθήκη τη φράση “Έχω ένα όνειρο”.

Στον επαγγελματικό χώρο, λέμε ιστορίες διαρκώς. Ιστορίες για να πείσουμε κάποιον να υποστηρίξει τις ιδέες μας, ιστορίες για να εξηγήσουμε σε ένα στέλεχος πώς να βελτιώσει την απόδοσή του, ιστορίες για να εμπνεύσουμε και να ενθαρρύνουμε μια ομάδα που αντιμετωπίζει δυσκολίες. Σε τυχαίες συναντήσεις ή προγραμματισμένα meetings, σε προγράμματα εκπαίδευσης ή κοινωνικές εκδηλώσεις με επαγγελματικό πρόσημο, οι ηγέτες έχουν πολλές ευκαιρίες να δείξουν την επιρροή τους. Ωστόσο, ανεξάρτητα από τη συνθήκη και τον τρόπο, η επιρροή δεν ασκείται με τη μετάδοση πληροφοριών ή τη μεταφορά στοιχείων που καταγράφονται σε παρουσιάσεις powerpoint. Επηρεάζουμε τους άλλους όταν τους αγγίζουμε με τρόπους που τους βοηθούν να καταλάβουν, να θυμηθούν, να εμπνευστούν και να οδηγηθούν σε δράση.

’Όπως λέει εύστοχα ο DanielTaylor στο βιβλίο του “HealingPowerofStories”, «μια ιστορία καταφέρνει αυτό που δεν θα μπορούσαν ποτέ να κάνουν οι αριθμοί και οι στατιστικές. Εμπνέει και παρακινεί. Οι έμπειροι αφηγητές μεταφράζουν σύνθετες ιδέες σε πρακτικά παραδείγματα που «ντύνονται» με δυνατά συναισθήματα. Και το κοινό συντονίζεται επειδή βλέπει τον εαυτό του μέσα στην ιστορία».

Η δυνατότητα να επιλέγει και να μοιράζεται κανείς ιστορίες αναγνωρίζεται ως μια από τις πιο σημαντικές ηγετικές δεξιότητες. Μια παλιά ινδιάνικη παροιμία θυμίζει πως «εκείνοι που λένε τις ιστορίες ορίζουν τον κόσμο» και, όπως αποδεικνύεται σε πλείστες όσες περιπτώσεις, όσοι μπορούν να μοιραστούν μια καλή ιστορία (οι καλοί storytellers, με όρους της σύγχρονης επικοινωνίας) έχουν ένα αδιαμφησβήτητο συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων. Είναι οι αγαπημένοι των ΜΜΕ, εξασφαλίζουν τα καλύτερα στελέχη, βρίσκουν ευκολότερα χρηματοδότες για τις ιδέες τους και απολαμβάνουν ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον με υποστήριξη και πνεύμα συνεργασίας. Με άλλα λόγια, έχουν υψηλότερη απόδοση σε κάθε τους εξωστρεφή δραστηριότητα.

Ο λόγος είναι απλός. Μια καλή ιστορία δεν κρατά απλώς ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού. Είναι, επίσης, ευμνημόνευτη και μπορεί να επαναληφθεί. Στο άκουσμά της, το κοινό δεν αρκείται στο να δείξει ενδιαφέρον, αλλά συμμετέχει με την καρδιά και το νου. Οι ιστορίες είναι αποτελεσματικές επειδή μοιάζουν με τον τρόπο με το οποίο υποδεχόμαστε, αναλύουμε, οργανώνουμε και αρχειοθετούμε κάθε πληροφορία που φτάνει στον εγκέφαλό μας. Φανταστείτε ότι τα δεδομένα εισάγονται στον εγκέφαλό μας ως στοιχεία και οι ιστορίες, προσθέτοντας συναίσθημα και παραπομπές στις αισθήσεις, τα συνδέουν και τους δίνουν νόημα. Έτσι μαθαίνουμε, έτσι θυμόμαστε κι έτσι αλλάζουμε.

Τι ιστορίες μοιράζονται οι ηγέτες; Οι θεματικές ποικίλλουν με βάση τη συνθήκη και τη στόχευση, ωστόσο οι πιο συνηθισμένες και οι πιο αποτελεσματικές είναι εκείνες που αναφέρονται στη διαδρομή τους. Ιστορίες για τις επιτυχίες αλλά και τις αποτυχίες τους, μοιράζονται τη γνώση που αποκτήθηκε στον δρόμο και δημιουργούν πεδίο σύνδεσης με τις προτεραιότητες του κοινού τους – της παράταξης, της οργάνωσης, του σχολείου ή της εταιρίας. Η «εργαλειοθήκη» της αφήγησης περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα, ανάλογη με την εκάστοτε συνθήκη και την περίσταση που καλείται να φωτίσει.

Οι ιστορίες ηγεσίας δείχνουν το πραγματικό πρόσωπο ενός ηγέτη, αφήνοντας μέσα από την πλοκή να διαφανούν ο χαρακτήρας, οι αξίες και τα κίνητρά του. Ιστορίες που φωτίζουν το παρελθόν και δημιουργούν ένα κοινό υπόβαθρο που μπορεί να προετοιμάσει το μέλλον. Ιστορίες που παρουσιάζουν ευκαιρίες και κινδύνους, επισημαίνοντας την ανάγκη για αλλαγή. Ιστορίες που χαρτογραφούν το μέλλον, επιθυμητό ή ανεπιθύμητο, δείχνοντας έμμεσα την πορεία που θα πρέπει να ακολουθηθεί για να φτάσει κανείς στο προσδοκώμενο ή να αλλάξει διαδρομή. Ιστορίες που εμπεριέχουν την εμπειρία μιας ζωής, δοσμένη ανάγλυφα, σε μια παράδοση που έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα.

Ανεξάρτητα από τις επιμέρους θεματικές, αν μπορούμε να απομονώσουμε τα μυστικά τους, θα σταθούμε σε δύο στοιχεία: στην αποτύπωση της προσπάθειας που κάνουμε, η οποία κάποτε οδηγεί στην επιτυχία κι άλλοτε όχι, και στην έγνοια για τους άλλους, καθώς η δράση μιας ηγετικής προσωπικότητας δεν είναι αυτοαναφορική, αλλά αντανακλά στο κοινό.

Αυτός ο τύπος ιστορίας τοποθετεί τον ηγέτη σε διαφορετική βάση από το στερεότυπο: από διακομιστή οδηγιών με τρόπο διδακτικό, σε καίριο διαμορφωτή γνώμης και επιδραστικό συνοδοιπόρο. Οι ηγέτες δεν αλλάζουν τον κόσμο χρησιμοποιώντας βουνά δεδομένων. Τον αλλάζουν δίνοντας ένα κομμάτι της καρδιάς τους.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ Τα 6 σημάδια που φανερώνουν ότι μεγαλώσαμε σε μια τοξική οικογένεια «Τροία: Μύθος και πραγματικότητα» στο Βρετανικό Μουσείο