Κίνδυνος κλιμάκωσης: Τι κρύβεται πίσω από τις επιθέσεις που αντάλλαξαν Ιράν και Πακιστάν

12:06 19/1/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Οι επιθέσεις που αντάλλαξαν Ιράν και Πακιστάν αυτή την εβδομάδα, με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 11 ανθρώπων, σηματοδοτούν μια σημαντική κλιμάκωση στις ούτως ή άλλως τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο γειτόνων.

Μακράς διάρκειας, χαμηλής έντασης αντάρτικα και στις δύο πλευρές των συνόρων έχουν εξοργίσει και τις δύο χώρες, και οι στόχοι των πληγμάτων- του Ιράν την Τρίτη και της απάντησης από το Πακιστάν την Πέμπτη- ήταν ομάδες ανταρτών που στόχο έχουν ένα ανεξάρτητο Μπαλουχιστάν με βάση περιοχές των Μπαλούχων σε Ιράν,

Πακιστάν και Αφγανιστάν.

Το ερώτημα είναι γιατί το Ιράν και το Πακιστάν να επιλέξουν να χτυπήσουν αντάρτες στην περιοχή της γειτονικής χώρας αντί για τη δική τους, ρισκάροντας μια ευρύτερη «ανάφλεξη».

Το υπόβαθρο

Το Ιράν και το Πακιστάν έχουν σύνορα 900 χλμ- πρόκειται για μια περιοχή σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη, όπου δρουν ανενόχλητοι λαθρέμποροι και αντάρτες. Και οι δύο χώρες υποπτεύονται η μία την άλλη για υποστήριξη- ή τουλάχιστον επιείκεια- απέναντι σε κάποιες από τις ομάδες που επιχειρούν στην άλλη πλευρά των συνόρων.

Η Τζαΐς αλ Αντλ, η σουνιτική αυτονομιστική οργάνωση την οποία στόχευσε το Ιράν την Τρίτη, θεωρείται ότι επιχειρεί από το Πακιστάν, εξαπολύοντας επιθέσεις κατά των ιρανικών δυνάμεων ασφαλείας. Ο Μπαλουχικός Απελευθερωτικός Στρατός, που σχηματίστηκε το 2000 και έχει εξαπολύσει επιθέσεις κατά πακιστανικών δυνάμεων ασφαλείας και κινεζικών projects υποδομών, θεωρείται ότι κρύβεται στο Ιράν.

Γιατί έκανε αντίποινα το Πακιστάν

Το Πακιστάν είπε πως τα πλήγματά του στο Ιράν την Πέμπτη στόχευαν κρησφύγετα του Μπαλουχικού Απελευθερωτικού Στρατού και του Μετώπου για την Απελευθέρωση του Μπαλουχιστάν. Επίσης, ήθελε να στείλει μήνυμα στο Ιράν και άλλους γείτονες ότι μπορεί να χτυπήσει και αυτό αν προκληθεί.

Η τελευταία φορά που το Πακιστάν έκανε αντίποινα σε βάρος γειτονικής χώρας ήταν το 2019, όταν υποστήριξε πως κατέρριψε δύο ινδικά μαχητικά και αιχμαλώτισε πιλότο στο διαφιλονικούμενο Κασμίρ. Είχε προηγηθεί ινδική επίθεση εντός του Πακιστάν κατά αυτού που το Νέο Δελχί χαρακτήρισε στρατόπεδο εκπαίδευσης τρομοκρατών.

Γιατί τώρα

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι εδώ και καιρό ασταθείς, μα τα πλήγματα αυτά μάλλον είχαν να κάνουν με εσωτερικά ζητήματα. Η Τεχεράνη δέχεται αυξανόμενη πίεση για κάποιου είδους δράση μετά από τη φονική επίθεση που αποδόθηκε στο Ισλαμικό Κράτος νωρίτερα μέσα στον μήνα, τον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, συμμάχου του Ιράν, και την ευρύτερη αναταραχή στο εσωτερικό του, κατά του θεοκρατικού καθεστώτος. Αναλυτές θεωρούν πως και η επίθεση του Πακιστάν έγινε για εσωτερικούς λόγους.

«Ο στρατός και οι ένοπλες δυνάμεις είναι υπό μεγάλη πίεση (από την Τρίτη)» είπε ο Αμπντουλάχ Χαν του Πακιστανικού Ινστιτούτου Μελετών Σύγκρουσης και Ασφαλείας στο Ισλαμαμπάντ. «Η αντίληψη της κοινής γνώμης περί ενός ισχυρού στρατού δεν είναι όπως ήταν, οπότε έπρεπε να απαντήσει».

Μπορεί να επέλθει κλιμάκωση;

Οι ένοπλες δυνάμεις του Ιράν άρχισαν την Πέμπτη μια προσχεδιασμένη ετήσια άσκηση αεράμυνας που εκτείνεται από το λιμάνι της Τσαμπαχάρ κοντά στο Πακιστάν στα ανατολικά, μέχρι τα σύνορα με το Ιράκ στα δυτικά. Περιλαμβάνει πραγματικά πυρά από αεροσκάφη, drones και συστήματα αεράμυνας.

Νέα πλήγματα από το Ιράν και το Πακιστάν δεν μπορούν να αποκλειστούν, αν και οι επιθέσεις αυτής της εβδομάδας θέτουν ερωτήματα για την ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεών τους, ειδικά τα συστήματα ραντάρ και αεράμυνας. Για το Πακιστάν αυτά τα συστήματα είναι κρίσιμης σημασίας, δεδομένων των συνεχών μεν, χαμηλού επιπέδου δε εντάσεων με την Ινδία. Ο εξοπλισμός αυτός έχει αναπτυχθεί κατά μήκος των συνόρων με την Ινδία αντί για τα σύνορα με το Ιράν. Το Ιράν από πλευράς του βασίζεται στα συστήματα ραντάρ και αεράμυνάς του για μια ενδεχόμενη επίθεση από τις ΗΠΑ.

Τι σημαίνουν οι επιθέσεις για το Ιράν και το Πακιστάν

Τα πλήγματα αυτά επιτρέπουν στη Τεχεράνη να δείξει ότι προβαίνει σε απευθείας στρατιωτική δράση χωρίς να διακινδυνεύσει ανοιχτή σύγκρουση με το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ, ειδικά εν μέσω των εντάσεων για το πυρηνικό της πρόγραμμα. Το πλήγμα του Πακιστάν μπορεί να μειώσει την εσωτερική πολιτκή πίεση, μα θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις μετά, καθώς ο Μπαλουχικός Απελευθερωτικός Στρατός είπε ότι θα εκδικηθεί.

Με πληροφορίες από Associated Press