Κοιτίδες Εθελοντισμού στη Λέσβο

17:48 1/12/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Σκάλα Συκαμιάς, Λέσβος, ώρα 4 το απόγευμα. Ένας Νορβηγός εθελοντής έχει εντοπίσει με τα κιάλια του μια βάρκα να πλησιάζει από τα τουρκικά παράλια.

Με το που δίνεται το σήμα του εντοπισμού της βάρκας, ένα ανθρώπινο κύμα εθελοντών τρέχει με απόλυτα οργανωμένο τρόπο και παίρνει θέσεις για την υποδοχή της.

Μέσα στη θάλασσα βρίσκεται ήδη το σκάφος της ισπανικής ΜΚΟ Proactiva με τέσσερις ναυαγοσώστες που έχουν de facto αναλάβει την επίβλεψη του συγκεκριμένου περάσματος από την Τουρκία. Αμέσως μόλις γίνει ο εντοπισμός της βάρκας,

την προσεγγίζουν και τη συνοδεύουν μέχρι τη στεριά για να σιγουρευτούν ότι θα φτάσει με ασφάλεια.

Το σκηνικό αυτό επαναλαμβάνεται δεκάδες φορές καθημερινά στη Σκάλα Συκαμιάς, ένα πανέμορφο ψαροχώρι της Λέσβου που αντικρίζει τα μικρασιατικά παράλια και είναι ένα από τα βασικά σημεία εισόδου των μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα. Επισκεφθήκαμε τη Σκάλα Συκαμιάς στο πλαίσιο ενός οδοιπορικού μας στη Λέσβο, για την καταγραφή αναγκών και την παρακολούθηση έργων ΜΚΟ που χρηματοδοτεί το Πρόγραμμα των EEA Grants στην Ελλάδα «Είμαστε όλοι Πολίτες» και διαχειρίζεται το Ίδρυμα Μποδοσάκη.

Το ψαροχώρι απέχει μόλις 11 χιλιόμετρα από την Τουρκία. Μια απόσταση που, υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν απαιτεί πάνω από μια ώρα με το σκάφος.

Μόλις η βάρκα πλησιάζει, η ομάδα της «πρώτης γραμμής» των εθελοντών είναι έτοιμη. Δέκα άτομα της ομάδας μπαίνουν στη θάλασσα μέχρι τη μέση. Δύο από αυτούς αρχίζουν να δίνουν οδηγίες στα αραβικά στον καπετάνιο του φουσκωτού.

Οι ελληνικές αρχές δεν είναι πουθενά σε όλη αυτή τη διαδικασία.

H βάρκα φτάνει στη στεριά και πάνω της βρίσκονται γύρω στα 50 άτομα, ανάμεσα στα οποία μεγάλος αριθμός παιδιών και βρεφών. Οι εθελοντές σχηματίζουν έναν κλοιό γύρω τους και αρχίζει όλη η διαδικασία υποδοχής.

Οι εθελοντές διασώστες φωνάζουν "Welcome to Greece. Welcome to Europe". «Καλωσορίσατε στην Ελλάδα, καλωσορίσατε στην Ευρώπη».

Ο τρόπος με τον οποίο έχει γίνει ο καταμερισμός εργασιών μεταξύ των εθελοντών είναι εντυπωσιακός. Η ομάδα της «πρώτης υποδοχής» βγάζει τους επιβάτες από τη βάρκα, κάποιοι βγάζουν τα πράγματά τους στη στεριά και στοιβάζουν τα σωσίβια, άλλοι σκεπάζονται με θερμικές κουβέρτες που τους δίνουν οι εθελοντές. Βλέπουμε δύο τοπικούς συντονιστές και ένα μέλος του Δικτύου Ασυνόδευτων Ανηλίκων της ΜΕΤΑΔΡΑΣΗΣ, που μόλις έχουν εντοπίσει δύο ασυνόδευτα παιδιά. «Θα τα πάμε για λίγο στις σκηνές πριν τα συνοδεύσουμε στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής στη Μόρια», μας λένε. Στην παραλία υπάρχουν δεκάδες εθελοντές και προσωπικό από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), ελληνικές και διεθνείς ΜΚΟ όπως η International Rescue Committee (IRC), η Save the Children και άλλες. Σε επιφυλακή βρίσκονται εθελοντές επαγγελματίες υγείας από τη Νορβηγική ΜΚΟ "A Drop in the Ocean", για την περίπτωση που χρειαστεί παροχή πρώτων βοηθειών ή και ιατρική παρέμβαση. Ένα βαν της Adventist Help έχει μετατραπεί σε αυτοσχέδιο ιατρείο.

Αφού αδειάζει η βάρκα μία άλλη ομάδα αναλαμβάνει να βγάλει το φουσκωτό στη στεριά.

Παράλληλα λειτουργεί η ομάδα της «δεύτερης υποδοχής», οι αφανείς ήρωες της δεύτερης γραμμής. Κάποιοι από αυτούς μεταφέρουν τους νεοαφιχθέντες στις σκηνές για να τους δώσουν νερό, ζεστό φαγητό και στεγνά ρούχα. Έχει διαμορφωθεί ειδικός χώρος στις σκηνές για τα μωρά και τις μαμάδες.

Στη Σκάλα Συκαμιάς αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο camps εθελοντών, που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους από το Σεπτέμβριο του 2015: ο Πλάτανος και το Lighthouse Refugee Relief.

Ο Πλάτανος είναι μία ανεξάρτητη ελληνική πρωτοβουλία που έχει τις ρίζες της στο camp που είχε οργανωθεί για τους πρόσφυγες στο Πεδίο του Άρεως το περασμένο καλοκαίρι. Αυτή τη στιγμή, ο Πλάτανος δέχεται εθελοντές από όλο τον κόσμο. Άνθρωποι από τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Δανία, την Αμερική, παίρνουν άδεια από τις δουλειές του για να έρθουν στη Λέσβο να βοηθήσουν.

Οι ντόπιοι κάτοικοι εμπλέκονται σε όλη αυτή την προσπάθεια, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν παραχωρήσει τα σπίτια τους για τη διαμονή των εθελοντών. Τοπικές πρωτοβουλίες όπως το Starfish και ο Άλλος Άνθρωπος φροντίζουν τη μεταφορά των ανθρώπων από τα σημεία εισόδου στα σημεία καταγραφής και την καθημερινή παροχή γευμάτων. «Από εκεί που φτιάχναμε κάποιες δεκάδες σάντουιτς, αρχίσαμε να φτιάχνουμε εκατό και τώρα μαγειρεύουμε κάποιες χιλιάδες γεύματα την ημέρα», μας λένε οι ντόπιοι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις προηγούμενες 48 ώρες δεν είχε σημειωθεί καμία άφιξη, για λόγους που δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμη. Κάποιοι μιλάνε για μία στρατιωτική άσκηση στην Τουρκία ενώ κάποιοι άλλοι για μαζικές συλλήψεις κυκλωμάτων διακινητών.

Το δεύτερο camp, λίγα μέτρα πιο κάτω από τον Πλάτανο, είναι το Lighthouse Refugee Relief Initiative. Πρόκειται για μια μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία, που έχει αναπτυχθεί από Νορβηγούς, Σουηδούς και Άγγλους εθελοντές, με στόχο την παροχή επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας στους μετανάστες και τους πρόσφυγες που φτάνουν στη Λέσβο. Έμφαση δίνεται στις πιο ευάλωτες ομάδες: τα παιδιά, τις γυναίκες και τους ηλικιωμένους. Προσφέρουν σίτιση, στέγαση, ιατρική βοήθεια και - όποτε είναι δυνατό - μετακίνηση από το σημείο άφιξης στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής στη Μόρια, το οποίο επίσης στήθηκε με χρηματοδότηση των ΕΕΑ Grants.

Και τα δύο camps είναι ανοιχτά σε όποιον θέλει να βοηθήσει. Ενθαρρύνουν τους εθελοντές να παραμείνουν εκεί τουλάχιστον για μια εβδομάδα, ικανό χρονικό διάστημα για να μπορέσει κανείς να κατανοήσει το ρόλο του και η προσφορά του να είναι πιο αποτελεσματική.

Παρά την έλλειψη κάποιας κεντρικής αρχής συντονισμού, η συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων και η αποτελεσματικότητα της δουλειάς τους είναι υποδειγματική. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η ταπεινότητα και η αφοσίωση των εθελοντών. Πολλοί από αυτούς δεν θέλουν δημοσιότητα και δεν αισθάνονται άνετα να φωτογραφηθούν ή να προβληθεί η ατομική τους προσφορά, που όμως είναι τόσο σημαντική.

Τη μέρα που βρεθήκαμε εκεί, 25 Νοεμβρίου 2015, έφτασαν στη Μυτιλήνη πάνω από 3.500 άνθρωποι. Αξίζει να σημειωθεί ότι τις προηγούμενες 48 ώρες δεν είχε σημειωθεί καμία άφιξη, για λόγους που δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμη. Κάποιοι μιλάνε για μία στρατιωτική άσκηση στην Τουρκία ενώ κάποιοι άλλοι για μαζικές συλλήψεις κυκλωμάτων διακινητών.

Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η Λέσβος έχει δεχθεί από τον Ιανουάριο μέχρι τις 20 Νοεμβρίου του 2015 το 58% των συνολικών αφίξεων στην Ελλάδα, ποσοστό που ισοδυναμεί με 406.206 άτομα. Μόνο τον Νοέμβριο σημειώθηκε το 65% των αφίξεων, με το συνολικό αριθμό να φτάνει τις 63.400 άτομα. Οι κύριες χώρες προέλευσης είναι η Συρία (42%), το Αφγανιστάν (40%), το Ιράκ (12%) και το Ιράν (4%).

Οι αριθμοί καταστούν σαφές το γεγονός ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ευρύτερο φαινόμενο μετακίνησης πληθυσμών, που δεν φαίνεται να μπορεί να σταματήσει στο άμεσο μέλλον. Ο χαρακτηρισμός «μεταναστευτική κρίση» δεν αποδίδει την πολυπλοκότητα του φαινομένου. Η Λέσβος αποτελεί αυτή τη στιγμή το σημείο του Ελλαδικού χώρου που δέχεται το μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων και μεταναστών. Πολλοί έχουν αρχίσει ήδη να κάνουν λόγο για υγειονομικό συναγερμό στο νησί, το οποίο δεν διαθέτει επαρκή ιατρική κάλυψη για τις τρέχουσες ανάγκες. Στο συγκεκριμένο πέρασμα έχουν χάσει ως τώρα τη ζωή τους χιλιάδες άνθρωποι. Ο χειμώνας φθάνει και οι καιρικές συνθήκες θα γίνονται όλο και πιο αντίξοες. Με αυτά τα δεδομένα, η απουσία των ελληνικών και ευρωπαϊκών αρχών δεν μπορεί πλέον να δικαιολογηθεί.

Αυτό που είδαμε, όμως, και θα παραμείνει ανεξάντλητο στη μνήμη μας, είναι οι έννοιες της αλληλεγγύης και της προσφοράς στην πιο αγνή τους μορφή.

«Λες και "η Παναγιά η Γοργόνα" του Μυριβήλη βγήκε από το εκκλησάκι της και έκανε το θαύμα της. Δεν μπορώ να το εξηγήσω διαφορετικά. Αυτό που είδαμε να συμβαίνει με όλους τους ανθρώπους στη Σκάλα είναι εμπνευσμένο από μια ανώτερη δύναμη. Αν κοιτάξετε τα πρόσωπά τους θα το δείτε και μόνοι σας», μας λέει ο κύριος Γιώργος ένας ψαράς του χωριού. Πράγματι, το είδαμε.

Lesvos από HuffPost_Greece

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.