Κοσμάς Ξενάκης: H πρώτη αναδρομική έκθεση του μεγάλου καλλιτέχνη ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη

12:55 17/3/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Από τις 19 Μαρτίου έως τις 10 Μαΐου, το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς θα φιλοξενήσει μία μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Κοσμά Ξενάκη, σε συνεργασία με το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης. Η έκθεση αυτή αποτελεί την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια να εκτεθεί συγκροτημένα το έργο του καλλιτέχνη, αναδεικνύοντας την πολυσχιδή προσωπικότητά του, το μεγάλο του εσωτερικό πλούτο, αλλά και την πρωταγωνιστική συμβολή του στην ανανέωση του εικαστικού έργου στην Ελλάδα.

Η σημασία του έργου του Κοσμά Ξενάκη

Ο Κοσμάς Ξενάκης γεννήθηκε το 1925 στη Βραϊλα της Ρουμανίας. Με σπουδές αρχιτεκτονικής αλλά και καλών τεχνών ο Ξενάκης δεν περιορίστηκε σε ενα είδος τέχνης αλλά ασχολήθηκε συστηματικά με τη ζωγραφική, τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική όσο και με την πολεοδομία, το θέατρο και τον χορό.

Μάλιστα με τον συνδυασμό στοιχείων από την κάθε τέχνη που καταπιάστηκε, δημιούργησε πρωτοπόρες παραστάσεις που ονόμασε “Πολύτεχνα”, ενώ παράλληλα ήταν συλλέκτης χρηστικών αντικειμένων, κεραμικών και αγροτικών εργαλείων, μιας και ήταν λάτρης της λαϊκής δημιουργίας. Περισσότερο από όλα, όμως, ο Ξενάκης υπήρξε ένας διανοούμενος που είδε την τέχνη πρωτίστως ως -πνευματική- έκφραση και διαδικασία απευθυνόμενη όχι μόνο στον γνώστη θεατή, αλλά σε όλους, έξω από σχολές και τάσεις.
Το έργο του βασίστηκε στο διάλογο αντιθετικών, αφηρημένων στοιχείων, όπως η ανοιχτή και η κλειστή φόρμα, η κίνηση και η στάση, το φως και το σκοτάδι: στη ζωγραφική με τη χρήση του χρώματος σε ξεκάθαρες, παράλληλες ζώνες, στη γλυπτική μέσα από τη δυναμική σχέση φωτισμένου-σκιασμένου και στα Πολύτεχνα συνδυάζοντας ζωγραφική, γλυπτική, θέατρο και χορό, δημιουργώντας παραστάσεις που βασίζονταν στην αλληλεπίδραση δράσης-κοινού.

Τι θα δούμε στην έκθεση

Η αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη αποτελεί μια σημαντική προσπάθεια να εκτεθεί συγκροτημένα ο πολύπλευρος εικαστικός κόσμος του Ξενάκη, ο οποίος ξεχάστηκε και παρέμεινε άγνωστος στους πολλούς, μετά τον πρόωρο θάνατό του σε ηλικία 59 ετών, το 1984. Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα ζωγραφικής και γλυπτικής, φωτογραφίες έργων του σε δημόσιους χώρους, ντοκουμέντα από τα Πολύτεχνα, υλικό για τη ζωή και την εποχή του, καθώς και τμήματα των προσωπικών του συλλογών. Πολλά από τα έργα εκτίθενται για πρώτη φορά, απόρροια της συστηματικής καταλογράφησης, την οποία ανέλαβε ο ιστορικός τέχνης Σπύρος Μοσχονάς με τη σημαντική συμβολή του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης. Ο επιμελητής της έκθεσης ζωγράφος Γιώργος Χατζημιχάλης χρησιμοποίησε θεματικές ενότητες, "παίζοντας με το χρόνο" ώστε να αναδεικνύεται η κυρίαρχη θεματολογία που απασχολούσε τον Ξενάκη.

Την έκθεση συνοδεύει μονογραφία με τίτλο “Κοσμάς Ξενάκης 1924-1984”, η οποία αποτελεί την πρώτη εκτενή καταγραφή του καλλιτεχνικού έργου, έκδοση του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης. Σήμερα, τριάντα ένα χρόνια μετά το θάνατό του, ο Κοσμάς Ξενάκης μάς αποκαλύπτεται σε όλο του το μεγαλείο: καινοτόμος, επαναστατικός, διαχρονικός, και το έργο του γίνεται, επιτέλους, κτήμα των πολλών.