Λαβωμένο άστρο- «τέρας»: Τεράστια έκρηξη στον ερυθρό υπερ-γίγαντα Μπετελγκέζ

14:20 12/8/2022 - Πηγή: Huffington Post Greece

.

Η ανάλυση δεδομένων από το διαστημικό τηλεσκόπιοHubbleτης NASA και αστεροσκοπεία οδήγησε αστρονόμους στο συμπέρασμα πως το άνω τμήμα του φωτεινού ερυθρού υπερ-γίγαντα Μπετελγκέζ κυριολεκτικά ανατινάχτηκε το 2019, με αποτέλεσμα να χάσει σημαντικό μέρος της ορατής του επιφάνειας, παράγοντας μια γιγαντιαίαSME (Surface Mass Ejection- εκτόξευση επιφανειακής μάζας)- κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ στη συμπεριφορά ενός κανονικού άστρου.

Ο Ήλιος τακτικά εκτινάσσει στο Διάστημα τμήματα της εξώτερης ατμόσφαιράς του,

του αποκαλούμενο στέμμα, σε ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως CME (coronal mass ejection- στεμματική εκπομπή μάζας ή εκτόξευση στεμματικής μάζας). Ωστόσο η αντίστοιχη SME του Μπετελγκέζ εξαπέλυσε 400 δισεκατομμύρια φορές περισσότερη μάζα από μια κανονική CME.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:Αποστολή στον Ήλιο: O Γιάννης Ζουγανέλης, αστροφυσικός του ΕΟΔ, μας μιλά για το Solar Orbiter

Το θηριώδες άστρο φαίνεται να «αναρρώνει» με βραδείς ρυθμούς από αυτό το καταστροφικό γεγονός. «Ο Μπετελγκέζ συνεχίζει να κάνει κάποια πολύ ασυνήθιστα πράγματα αυτή τη στιγμή, το εσωτερικό του τρόπον τινά αναπηδά» είπε η Άντρεα Ντιπρέ του Centre for Astrophysics/ Harvard & Smithsonian στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης.

Οι παρατηρήσεις αυτές αποδίδουν νέα στοιχεία ως προς το πώς τα ερυθρά άστρα χάνουν μάζα αργά στη «ζωή» τους, καθώς οι «κινητήρες» πυρηνικής σύντηξής τους εξαντλούνται, με αποτέλεσμα να εκρήγνυνται ως σουπερνόβα. Η ποσότητα της μάζας που χάνεται επηρεάζει σημαντικά τη μοίρα τους. Ωστόσο η απρόσμενα ταραγμένη συμπεριφορά του Μπετελγκέζ δεν υποδεικνύει ότι το άστρο θα εκραγεί σύντομα, όπως επισημαίνει η NASA.

Η Ντιπρέ τώρα συγκεντρώνει τα «κομμάτια του παζλ» όσον αφορά στη συμπεριφορά του άστρου πριν, μετά και κατά τη διάρκεια του φαινομένου.

«Δεν είχαμε δει ποτέ στο παρελθόν μια γιγαντιαία εκτόξευσης μάζας από την επιφάνεια ενός άστρου...συμβαίνει κάτι που δεν κατανοούμε πλήρως. Είναι ένα εντελώς νέο φαινόμενο που μπορούμε να παρατηρήσουμε απευθείας και να αναλύσουμε λεπτομέρειες της επιφάνειας με το Hubble. Παρατηρούμε την αστρική εξέλιξη σε πραγματικό χρόνο».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:Οι Έλληνες «κατακτητές» του Ήλιου

Η γιγαντιαία έκλυση/ έκρηξη του 2019 πιθανώς προκλήθηκε από ένα «convective plume», πλάτους εκατομμυρίων χιλιομέτρων, που αναδύθηκε από το εσωτερικό του άστρου, παράγονας παλμούς και σοκ που είχαν ως αποτέλεσμα να εκτιναχτεί ένα μέρος της φωτόσφαιρας από το άστρο, αφήνοντας πίσω μια μεγάλη ψυχρή περιοχή στην επιφάνεια, κάτω από το νέφος σκόνης που προέκυψε. Ο Μπετελγκέζ προσπαθεί να «αναρρώσει» τώρα από αυτό το τραύμα.

Με βάρος πολλές φορές μεγαλύτερο από αυτό της Σελήνης, το αποκομμένο κομμάτι της φωτόσφαιρας απομακρύνθηκε στο Διάστημα και ψύχθηκε, μετατρεπόμενο σε ένα νέφος σκόνης που μπλόκαρε το φως από το άστρο, όπως φαίνεται από τη Γη. Το θάμπωμα αυτό άρχισε στα τέλη του 2019 και κράτησε για μήνες, και φαινόταν εύκολα, καθώς ο Μπετελγκέζ είναι ένα από τα πιο φωτεινά άστρα στον ουρανό και τον βρίσκει κανείς χωρίς δυσκολία στον δεξί βραχίονα του Ωρίωνα.

Εκτιμάται πως τώρα ο Μπετελγκέζ είναι τόσο μεγάλος που, αν έπαιρνε τη θέση του Ήλιου στο κέντρο του Ηλιακού μας Συστήματος, τότε η εξώτερη επιφάνειά του θα έφτανε πέρα από την τροχιά του Δία.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Μαθήματα ύπνου για να ξυπνάμε όχι μόνο ξεκούραστοι αλλά και όμορφοιΣάλος με ηλικιωμένη που πετά το μπαστούνι της σε αδέσποτο στη ΘεσσαλονίκηO Ιάπωνας που πληρώνεται για να «μην κάνει τίποτα»