Με ένα κοντάρι και λίγη γεωμετρία: Πώς ο Ερατοσθένης υπολόγισε την περιφέρεια της Γης τον 3ο πΧ αιώνα

13:08 13/9/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Μαθηματικός, γεωγράφος, αστρονόμος, αλλά και ποιητής/ φιλόλογος: Ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος αξίζει πλήρως τον χαρακτηρισμό του επιστήμονα- και είχε την τύχη να ζήσει σε μια από τις μεγαλύτερες κοιτίδες πολιτισμού και επιστημών της ανθρώπινης ιστορίας, την Αλεξάνδρεια της Ελληνιστικής Περιόδου, μία αληθινή μητρόπολη του αρχαίου κόσμου.

Εν μέσω της σημερινής εποχής όπου η ταχύτατη τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος συμβαδίζει με την έξαρση της ανοησίας σε πολλαπλά επίπεδα (μια βόλτα στα social media, στα οποία συναντά

κανείς, μεταξύ άλλων εξωφρενικών απόψεων περί επιστημών, πολιτικής και κοινωνικών ζητημάτων, και τύπους που υποστηρίζουν, εν έτει 2017, πως η Γη είναι επίπεδη), ο γεννηθείς στην Κυρήνη (σημερινή Λιβύη) αρχαίος Έλληνας επιστήμονας αποτελεί μια απόδειξη ότι η ανθρωπότητα θα μπορούσε να βρίσκεται πολύ πιο μπροστά εάν δεν είχε μεσολαβήσει η κατάρρευση του αρχαίου κόσμου και η έλευση του Μεσαίωνα. Σε ηλικία 40 ετών ορίστηκε επικεφαλής της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και κατάφερε να υπολογίσει – απλά με ένα πείραμα που περιελάμβανε ένα κοντάρι και γεωμετρικές γνώσεις- την περιφέρεια της Γης, τον 3ο αιώνα πΧ, στα 252.000 στάδια. Αν και δεν είναι γνωστό ποιο ήταν το μήκος του σταδίου που χρησιμοποίησε ο Ερατοσθένης (διέφερε από περιοχή σε περιοχή), εκτιμάται πως ήταν είτε 157 μέτρα, είτε 185 μέτρα- κάτι που καθιστά την εκτίμησή του μεταξύ 39.564 και 46.620 χλμ. Η σημερινή αποδεκτή τιμή για τη μεσημβρική περιφέρεια είναι 40.008 (για την ακρίβεια, 40.0007,86) χιλιόμετρα- οπότε, όπως γίνεται αντιληπτό, ο υπολογισμός του αρχαίου Έλληνα μαθηματικού ήταν πολύ ακριβής- ειδικά δεδομένων των μέσων που χρησιμοποίησε. Σημειώνεται πως θεωρείται ο πρώτος που υποστήριξε ότι η Γη είναι σφαιρική (αν και την τοποθετούσε στο κέντρο του σύμπαντος), ενώ είναι και ο δημιουργός του «κόσκινου του Ερατοσθένη», ενός τρόπου υπολογισμού των πρώτων αριθμών.

Σε βίντεο της «Καθημερινής Φυσικής» στο YouTube παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο ο μεγαλοφυής αρχαίος Έλληνας επιστήμονας υπολόγισε την περιφέρεια του πλανήτη μας- δίνοντας μια γεύση για το τι συγκλονιστικά μυαλά υπήρξαν στον κόσμο κατά την Ελληνιστική Περίοδο- τη λαμπρότερη περίοδο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.