Μύθοι και Αλήθειες για τον «Εξωδικαστικό»

13:21 11/11/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Οι διαδικασίες εξυγίανσης επιχειρήσεων - σε όλον τον κόσμο - στοχεύουν να επιλύσουν μεμονωμένα «εμπορικά ατυχήματα» και είτε να διασώσουν το ενεργητικό μιας επιχείρησης και τις περισσότερες θέσεις εργασίας σε αυτή είτε να αποκαταστήσουν την τρωθείσα εμπορική της πίστη μέσω μιας αναδιάρθρωσης των οφειλών της. Προφανώς αυτό που ζούμε στην Ελλάδα δεν ανταποκρίνεται στον ανωτέρω κανόνα. Τα περιλάλητα «κόκκινα δάνεια» έχουν λάβει μαζικά

χαρακτηριστικά (αγγίζουν τα 105 δισ. ευρώ!) και εάν συνυπολογίσουμε και τις οφειλές προς το Δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (125 δισ. ευρώ!) αντιλαμβανόμαστε ότι το εσωτερικό χρέος (δηλαδή ό,τι οφείλουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά σε τράπεζες και δημόσιο) πλησιάζει το εξωτερικό χρέος (ό,τι οφείλει το ελληνικό κράτος στους «ξένους δανειστές»).

Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική πολιτεία, τα τελευταία χρόνια, προσπάθησε με αρκετές νομοθετικές παρεμβάσεις να επιλύσει το πρόβλημα. Η πιο πρόσφατη είναι η κατάργηση του «άρθρου 99» και η ουσιαστική αντικατάστασή του από μια πιο φορμαλιστική διαδικασία που ακούει στο όνομα «εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών». Το τελευταίο διάστημα αρκετό μελάνι χύθηκε γύρω από αυτόν, δίχως πάντοτε τα γραφόμενα να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Μύθος πρώτος: Ο ίδιος ο τίτλος του νόμου! Ο εξωδικαστικός είναι εντέλει βαθιά «δικαστικός». Δεν πρόκειται για ένα νόμο με οριζόντια παρέμβαση, αλλά για μια πολυδαίδαλη διαδικασία που στη συντριπτική πλειοψηφία καταλήγει στις δικαστικές αίθουσες. Και τούτο είναι εύλογο: για να επιβάλει τη θέλησή της η πλειοψηφία (60% των πιστωτών στο οποίο περιλαμβάνεται το 40% των εχόντων εμπράγματη εξασφάλιση) στη μειοψηφία που δε συναίνεσε στη «διάσωση του οφειλέτη» απαιτείται δικαστικός έλεγχος για να πιστοποιήσει ότι τηρήθηκε η νομιμότητα.

Μύθος δεύτερος: είναι «μια απλή διαδικασία που αρχίζει και τελειώνει στην υποβολή στοιχείων στη διαδικτυακή πύλη της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους». Δυστυχώς, οι μεσσίες έχουν εκλείψει προ πολλού και μια σοβαρή αναδιάρθρωση οφειλών δεν μπορεί να αποφασιστεί από έναν... υπολογιστή. Η τεχνολογία υποβοηθάει οφειλέτες και πιστωτές να ανταλλάξουν στοιχεία, ενώ η πολύ καλή δουλειά που έγινε από την ανωτέρω Γραμματεία παρέχει εχέγγυα διαφάνειας και εποπτείας. Ωστόσο, η τελική απόφαση βαρύνει τους ίδιους τους εμπλεκόμενους: οφειλέτες και δανειστές που πρέπει να διαπραγματευτούν και να συναποφασίσουν το πλαίσιο ρύθμισης των οφειλών.

Μύθος τρίτος: ο «εξωδικαστικός» δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις ή κατά άλλη εκδοχή απαιτεί πανάκριβα επιχειρηματικά σχέδια και συμβουλές τρίτων. Προφανώς, η αλήθεια είναι στη μέση. Ο μέσος πολίτης δεν γνωρίζει ούτε «σενάρια περί βίαιης εκποίησης της περιουσίας του» ούτε για «αρχή σύμμετρης ικανοποίησης πιστωτών». Ακόμη λιγότεροι θα μπορέσουν να καταρτίσουν μια πρόταση που δεν θα φέρνει τους «πιστωτές σε χειρότερη θέση από ό,τι εάν προέβαιναν σε ατομική αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος του οφειλέτη» και δεν θα παραβιάζει την «αρχή της ισότητας» των πιστωτών.

Αλήθεια πρώτη: ο «εξωδικαστικός» προσφέρει τη δυνατότητα για «μεγάλα κουρέματα» σε οφειλές προς τράπεζες και ιδιώτες, ενώ για πρώτη φορά η πολιτεία αποδέχεται διαγραφή φορολογικών προστίμων (πχ για εικονικά τιμολόγια) σε ποσοστό που αγγίζει το 95%. Ταυτόχρονα μπορούν να διαγραφούν προσαυξήσεις και τόκοι σε ποσοστό 85% και το υπόλοιπο να ρυθμιστεί σε 120 δόσεις.

Αλήθεια δεύτερη και σημαντικότερη: ο «εξωδικαστικός» αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για όσους επιθυμούν να κρατήσουν στα χέρια τους τις επιχειρήσεις και την περιουσία τους. Τα περιθώρια στενεύουν και οι πλειστηριασμοί το προσεχές διάστημα θα αποκτήσουν μαζικά χαρακτηριστικά, καθόσον η στασιμότητα των τελευταίων ετών διόγκωσε το πρόβλημα αντί να το περιορίσει. Ένας σοβαρός επιχειρηματίας που κατάφερε η επιχείρησή του να έχει έστω ένα θετικό αποτέλεσμα (προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων - EBITDA) στις τρεις τελευταίες διαχειριστικές χρήσεις ή να διατηρεί την καθαρή θέση (equity) την ίδια χρονική περίοδο μπορεί βάσιμα να ελπίζει ότι με εξειδικευμένη συμβουλή (πρωτίστως νομικών και οικονομολόγων) και ορθολογικές προτάσεις μπορεί να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Ένα «εξωδικαστικό» restart