«Να το πεις της νύχτας σου». Μια μεταφυσική προσέγγιση για τη δολοφονία της μεσαίας τάξης

14:09 3/4/2018 - Πηγή: Huffington Post Greece

Στο σκοτάδι της νύχτας μπορείς να λυτρωθείς, αλλά μπορείς και να χαθείς. Στόχος είναι να βγεις αλλαγμένος, ακόμη και όταν το σκοτάδι είναι παρατεταμένο.

«Να το πεις της νύχτας σου» είναι ο τίτλος του πρώτου λογοτεχνικού βιβλίου που έγραψε ο καθηγητής Οικονομικών Επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο κ. Παναγιώτης Πετράκης.

Αυτό από μόνο του ξαφνιάζει. Ενας καθηγητής Οικονομικών γράφει λογοτεχνία; Μπορεί; Τι θέλει να πει; Πώς μπορεί να μιλήσει μια γλώσσα άλλη από την επιστημονική;

Ο

κ. Πετράκης τα κατάφερε και μας δίνει ένα αστυνομικό - ιστορικό μυθιστόρημα που όμως μόνο αυτό δεν είναι. Υπάρχει ένα έγκλημα που δίνει αφορμή για μια αλληγορία, η οποία αναγκάζει τον υποψιασμένο αναγνώστη να σκεφτεί για όλα τα δεινά που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα της κρίσης.

«Μια νύχτα στην Ελλάδα του 1998. Στην περίοδο της αμέριμνης απόλαυσης, ένας ανθρωπιστής και τυπικός εκπρόσωπος της μεσαίας τάξης δολοφονείται άγρια. Η πολύτιμη συλλογή γραμματοσήμων του χάνεται. Ο αστυνόμος Βελλής βάζει ως σκοπό της ζωής του την εξιχνίαση του φόνου αν και τα στοιχεία που έχει στα χέρια του για αυτόν είναι ελάχιστα. Ο μυστηριώδης φόνος συνδέεται με τις ζωές έξι φίλων...».

Στην Ελλάδα που από το 80 και μετά, σταδιακά, έχανε την ταυτότητά της μέσα στη μέθη της ψευδούς ευδαιμονίας, η μεσαία τάξη, αν και βρίσκεται σε αυτοκτονική τροχιά, κάποια στιγμή δολοφονείται.

Αυτός ο φόνος δίνει αφορμή στον κ. Παναγιώτη Πετράκη να μιλήσει για όλα. Το θύμα, εν δυνάμει, είμαστε όλοι εμείς. Ωστόσο υπάρχει ταύτιση και με τους ήρωες, τους έξι φίλους. Μας μοιάζουν και όπως φαίνεται μας διέπει η ίδια μοίρα, με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου. Η προσπάθεια του ανθρώπου να τιθασεύσει ό,τι τον ξεπερνά ή να αντέξει αυτό που πάει να τον συνθλίψει.

Υπάρχει και ο αστυνόμος Βελλής που τον διακρίνει μια εμμονή να λύσει το μυστήριο του φόνου παρά τα χρόνια που περνούν και τα ελάχιστα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του. Η εμμονή του και η ακεραιότητά του, τον φέρνουν κοντά στην έννοια του τραγικού ήρωα. Εάν υπάρχει μια ταύτιση είναι γιατί η καθημερινότητα και οι δυνάμεις που την ορίζουν, δοκιμάζουν την ακεραιότητα και την αξιοπρέπεια του απλού ανθρώπου – πολίτη.

Σε αυτή την μικρογραφία της ελληνικής κοινωνίας οι πρωταγωνιστές της ιστορίας διαλέγονται με ζητήματα, όπως ο καταναλωτισμός, η αναζήτηση της ηδονής, ενώ θίγονται και άλλα μεγάλα θέματα όπως αυτό της εξουσίας. Υπάρχουν αυτοί που την υφίστανται, υπάρχουν με λίγα λόγια θύτες και θύματα. Υπάρχουν και οι διανοούμενοι για τους οποίους ο κ. Παναγιώτης Πετράκης τους αποδίδει ευθύνες για τη σιωπή τους (συνθηκολόγησή τους;) όλα αυτά τα χρόνια και τη χωρίς φρένο κατάντια της ελληνικής κοινωνίας. «...Είστε λοιπόν ένας διανοούμενος – δολοφόνος...» λέει η Δανάη, μια εκ των πρωταγωνιστών, σε κάποιο σημείο της ιστορίας.

Ο συγγραφέας έχει την ικανότητα και την ευαισθησία να εμβαθύνει, με περίσσια μαεστρία σε θέματα κοινωνικά, ιστορικά, οικονομικά, πολιτικά, φιλοσοφικά. Το μυθιστόρημα, οι ήρωες και εμείς, κινούμαστε σε παράλληλους κόσμους, μέχρι τη στιγμή της βίαιης σύγκλισης που οδηγεί εάν όχι σε μια κάθαρση, σε ένα φωτεινό διέξοδο όντας μέσα στη νύχτα.

«Ενοποιητικός παράγοντας των δύο κόσμων είναι μία μεταφυσική παρουσία: το φάντασμα του δολοφονημένου, που όπως ο από μηχανής θεός των αρχαίων κλασικών, καθοδηγεί την εξέλιξη της ιστορίας» εξηγεί ο κ. Πετράκης. Την προσφυγή του στη μεταφυσική την αποδίδει στο γεγονός, όπως λέει ο ίδιος, ότι «είμαι ένας ρομαντικός άνθρωπος που θέλει να θριαμβεύει το καλό». Είναι μια αναφορά, συνεχίζει, στην παιδική ηλικία που επιθυμούσα να υπάρχει μια μαγεία που θα φέρνει τη λύση. Όμως, ο από μηχανής θεός τον βοηθά να δώσει και ένα τέλος στην ιστορία, δίνει την κάθαρση, την λύτρωση. Ο ίδιος διευκρινίζει πως δεν μπορούμε ως λαός να περιμένουμε την μαγική λύση και διευκρινίζει παράλληλα πως το μεταφυσικό, όπως ο ίδιος το αντιλαμβάνεται, ο από μηχανής θεός του, είναι μια δύναμη η οποία θα μπορούσε να καλλιεργήσει και πάλι όλες εκείνες τις ιδέες «με τις οποίες μεγαλώσαμε και όλη αυτή την περίοδο χάθηκαν». «Πρέπει να τις βρούμε και να τις μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας» υπογραμμίζει.

Ο κ. Παναγιώτης Πετράκης, δεν μένει σε μια εύκολη ηθογραφία χαρακτήρων και της κοινωνίας. Δεν προσφέρει εύκολες λύσεις. Τονίζει ωστόσο την τυχαιότητα, τον συλλογικό νου και τη συντροφικότητα ως χαμένες αξίες. Για τη συντροφικότητα μάλιστα λέει πως είναι η καλύτερη μορφή επίλυσης των προβλημάτων. Τολμά να προτείνει, σε μια εποχή καθαρά ναρκισσιστική, εγωκεντρική, όπου το άτομο αποθεώνεται έναντι του συνόλου, πως η ευτυχία μπορεί να προκύψει μέσα από την ενδυνάμωση των ανθρώπινων σχέσεων.

«Να το πεις της νύχτας σου και αυτή θα σε ορμηνέψει» λέει η παροιμία που σημαίνει πως εάν βρίσκεσαι σε ψυχική ταραχή, προβληματισμό, έχεις θυμό, αφέσου στη νύχτα και το πρωί με καθαρό μυαλό θα βρεις τη λύση.

Αν και η νύχτα έχει κρατήσει πολύ είναι παρήγορο ότι άνθρωποι όπως ο κ. Παναγιώτης Πετράκης μας καλούν σε μια αφύπνιση.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ροπή

Περισσότερες πληροφορίες στο bloghttps://nyxta.ppetrakis.gr