Νέες ιδέες, νέες προκλήσεις

12:27 7/12/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Συχνά, τα εμβάσματα τα οποία στέλνονται από τους οικονομικούς μετανάστες στις πατρίδες τους, ξεπερνούν ακόμη και το σύνολο των εξαγωγών τους. Και, ενώ, πολλοί από αυτούς αντιμετωπίζουν δύσκολες συνθήκες στις χώρες που εγκαθίστανται, αλλά και στις χώρες από τις οποίες προέρχονται, δεν παύουν να αποτελούν ένα σημαντικό οικονομικό παράγοντα και για τα δύο μέρη. Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί διαχρονικά ότι αναπτύσσονται πιο στενοι εμπορικοί δεσμοί μεταξύ των χωρών προέλευσης και υποδοχής των μεταναστών. Και, όχι μόνον εμπορικοί δεσμοί, αλλά και μεταφορά τεχνογνωσίας. Ίσως, αυτός να είναι ένας λόγος που

τα κράτη τα οποία καταφέρνουν να ενσωματώνουν πολλές διαφορετικές κουλτούρες, τελικώς, δημιουργούν σταθερότερες οικονομικές δομές με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Δεν είναι τυχαίο ότι ο προστατευτισμός και η απομόνωση συρρικνώνουν την οικονομική δραστηριότητα, ενώ, η κινητικότητα σε ιδέες και σε ανθρώπινο δυναμικό δημιουργεί προοπτικές ανάπτυξης. Εξάλλου, η φυγή των εγκεφάλων όπως συχνά γράφεται στον τύπο είναι κινητήρια δύναμη για τις χώρες υποδοχής, ενώ αναφέρεται ως αιμορραγία για τις χώρες προέλευσης - αν και η περιγραφή δεν είναι απόλυτα σωστή. Το βέβαιο είναι ότι κανείς δεν αφήνει την χώρα του για να εργαστεί κάπου αλλού αν εκείνη του προσφέρει τις ευκαιρίες για να το πράξει στον τόπο του.

Εργασία

Η εξωστρέφεια είναι πηγή γνώσης και καινοτομίας, ενώ συμβάλλει στην παραγωγικότητα όσο κανένας άλλος παράγοντας. Εξάλλου, μια ματιά στις χώρες που κρατούν τα σκήπτρα της γνώσης και, επομένως, της οικονομικής ανάπτυξης θα σας πείσει. Ούτε, καν, τα κράτη τα οποία είναι πλούσια σε φυσικούς πόρους δε μπορούν να ανταγωνιστούν, σε βάθος χρόνου, τους πρωτοπόρους στην τεχνολογία και την εξωστρέφεια. Θα έλεγε κανείς ότι η εργασία, εκεί όπου υπάρχει οργανωμένο κράτος, και ώριμο δημοκρατικό πολίτευμα είναι ο - πλέον - καταλυτικός παράγοντας για την οικονομική ευμάρεια και την πολιτική σταθερότητα. Καμία, από τις χώρες που έχουν πετρέλαιο, ο οποίος ήταν - και εν μέρει παραμένει - ο κύριος ενεργειακός πόρος του 20ού αιώνα, δεν έχει πρωτεύοντα ρόλο στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις.

Το αίσθημα του «ανήκειν»

Η διασπορά, λοιπόν, είναι μία επένδυση από την οποία μακροπρόθεσμα όλοι κερδίζουν, ακόμη και εκείνοι οι οποίοι δεν επενδύουν απολύτως τίποτα. Ωστόσο, τούτο συμβαίνει μόνο όταν η χώρα υποδοχής έχει ανοχή και, γιατί όχι και σεβασμό, στη διαφορετικότητα. Ενώ η χώρα προέλευσης εκτιμά το ανθρώπινο κεφάλαιο και χρησιμοποιεί όλα τα πολιτικά μέσα, ολές τις υποδομές της, ώστε να διατηρεί στενούς δεσμούς με εκείνους που επιθυμούν να έχουν σημείο αναφοράς τη γενέτειρά τους. Η εξωστρέφεια και οι δημιουργικές σχέσεις είναι χαρακτηριστικό κάθε προηγμένης κοινωνίας που σέβεται τον πιο σημαντικό οικονομικό παράγοντα - την εργασία. Τούτο το κοινωνικό δίκτυο, το οποίο δεν έχει βάση απλώς και μόνον την τεχνολογική εξέλιξη, αλλά το εγγενές ανθρώπινο χαρακτηριστικό - το αίσθημα του «ανήκειν»- είναι μία αέναη πηγή πλούτου, η οποία αν μη τι άλλο ανήκει στην πραγματική οικονομία.

Διεθνείς Αναφορές

Ένα κράτος το οποίο έχει διεθνείς αναφορές, έχει - επίσης - λόγο και θέση στην παγκόσμια οικονομία. Και, αυτό δεν είναι απλώς ένα ζήτημα οικονομικής διπλωματίας ή μία πολιτική συμμαχιών - αλλά είναι και ορθό από οικονομικής απόψεως διότι επιστρέφει απτά αποτελέσματα σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι μια χώρας οι οποίοι δεν εργάστηκαν ποτέ στο εξωτερικό απολαμβάνουν υψηλότερα εισοδήματα όταν οι δικοί τους οικονομικοί μετανάστες επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη. Και, αυτό συμβαίνει διότι εκτός από το συνάλλαγμα, φέρνουν μαζί τους και το βασικό συστατικό της παραγωγικότητας - νέες, δοκιμασμένες ιδέες.

Κοινός Στόχος

Και, ενώ, συχνά το κομμάτι της εξωστρέφειας ταυτίζεται με τον εξαγωγικό προσανατολισμό μιας χώρας - στην πράξη η μεταναστευτική πολιτική είναι εξαγώγιμο προϊόν, ως συνάλλαγμα αλλά και ως πρώτη ύλη διότι λειτουργεί πολλαπλασιαστικά σε όλους τους κλάδους της οικονομίας - προπάντων σε εκείνους που τους καλούν υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η εξωστρέφεια αποκτά ιδιαίτερη σημασία, για το λόγο του ότι συνολικά όλα τα μέρη αποκτούν καλύτερη οικονομική θέση - όπερ σημαίνει μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη - ακόμη και για εκείνους οι οποίοι δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενοι. Και, τούτο γιατί δεν υπάρχουν στεγανά στην οικονομία είτε πάρεις τη θέση ενός θιασώτη της ελεύθερης οικονομίας είτε τη θέση ενός υπέρμαχου του κρατικού παρεμβατισμού. Ωστόσο, ο στόχος πρέπει να είναι πάντα ο ίδιος - και αυτός είναι η επιβράβευση της εργασίας και της δραστηριότητας, το οποίο βέβαια δεν είναι αυτονόητο αλλά ούτε και αυθύπαρκτο στην οικονομία της αγοράς.

Κοινωνικοί Παράγοντες

Βέβαια, η εξωστρέφεια απαιτεί πολλές δεξιότητες, εφαρμοσμένη γνώση και συνεχή προσπάθεια για βελτίωση. Ειδάλλως, η καινοτομία που ο ίδιος ο ανταγωνισμός θα φέρει θα βγάλει έξω από την αγορά εκείνα τα προϊοντα που θα πάψουν να είναι ελκυστικά στην τιμή και στην ποιότητα. Επομένως, ο εξαγωγικός προσανατολισμός δημιουργεί εισόδημα και ευκαιρίες εργασίας αλλά δεν είναι μία αυτοματη διαδικασία είτε μιλούμε για τεχνογνωσία είτε για προϊόντα. Και, σε αυτό το σημείο ακριβώς αναφέρονται όλοι όσοι μιλούν για στήριξη των εξαγωγών, για στήριξη της καινοτομίας. Είναι θέμα εθνικής πολιτικής η εξωστρέφεια - είτε την προσεγγίσεις ως εξαγώγιμο προϊόν είτε ως ανθρώπινο κεφάλαιο. Όλοι, οι κοινωνικοί παράγοντες δημιουργούν το πλαίσιο για να αλλάξει η παραγωγική δομή μιας χώρας, από τα πανεπιστήμια και την τοπική αυτοδιοίκηση εώς τους εμπορικούς συλλόγους και τα επιμελητήρια - από την οργάνωση της παραγωγής και την τεχνογνωσία εώς τα δίκτυα καινοτομίας και την επιχειρηματικότητα.

Χωρίς Παρεξήγηση

Χωρίς, δομικές αλλαγές, η Ιρλανδία θα ήταν ακόμη μία εσωστρεφής αγροτική οικονομία. Και, ο Irish American θα είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στις ταινίες του Hollywood. Φαίνεται, όμως, ότι η δική της μεταναστευτική πολιτική αλλά, βέβαια, και τα Ευρωπαϊκά κονδύλια, την έβαλαν για τα καλά στις οικονομίες της γνώσης. Άλλωστε, μετά από μία αφαίρεση «λίπους» που δικαίως δημιούργησε το Ιρλανδικό θαύμα, βρίσκεται πάλι σε τροχιά ανάπτυξης, με το Δουβλίνο να διεκδικεί με αξιώσεις επενδύσεις στα προϊόντα τεχνολογίας που σκαρώνει. Μη με παρεξηγήσετε, δε λέω σε καμιά περίπτωση ότι η Αθήνα πρέπει να έχει ως παράδειγμα προς μίμηση το Δουβλίνο - κάθε περίπτωση είναι αναμφισβήτητα διαφορετική - αλλά το να ανακαλύψεις το δικό σου χώρο και να βάζεις τους δικούς σου στόχους, είναι σίγουρα παράδειγμα προς μελέτη.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.