Ο απολογισμός της επίσκεψης Ερντογάν στις ΗΠΑ

13:31 4/4/2016 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η επίσκεψη του Ερντογάν στις ΗΠΑ, στις 30 και 31 Μαρτίου, προκειμένου να συμμετάσχει στις εργασίες της Συνόδου για την Πυρηνική Ασφάλεια (Nuclear Security Summit) αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για την Τουρκία να προωθήσει τις θέσεις της. Ταυτόχρονα, μας προσφέρει την δυνατότητα για παρατήρηση των γεγονότων και εξαγωγή των αναγκαίων συμπερασμάτων.

Αλλά ας δούμε το θέμα από την πλευρά των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το πρώτο θέμα στο οποίο

επικεντρώθηκαν τα περισσότερα Μέσα στην Ελλάδα ήταν εάν θα πραγματοποιούνταν τελικά η κατ' ιδίαν συνάντηση του Ερντογάν με τον Πρόεδρο Ομπάμα. Μετά από πιέσεις της Τουρκικής πλευράς, η οποία επικαλέστηκε το επίκαιρο θέμα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, η συνάντηση τελικά έγινε στον Λευκό Οίκο στις 31 Μαρτίου. Επειδή η συνάντηση ήταν κεκλεισμένων των θυρών, δεν υπήρξαν επίσημες ανακοινώσεις για το περιεχόμενο της συζήτησης. Την επόμενη ημέρα όμως, μετά το τέλος της Διάσκεψης, ο Πρόεδρος Ομπάμα ανέφερε ότι, κατά την συζήτηση αυτή, άσκησε κριτική στην ακολουθούμενη από την Τουρκία πολιτική στον τομέα της ελευθερίας του Τύπου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Ένα δεύτερο θέμα που απασχόλησε τα ΜΜΕ, είναι το κλίμα που έγινε δεκτός ο Ερντογάν στις ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι λίγες ημέρες πριν την επίσκεψη του Ερντογάν, συνελήφθη στις ΗΠΑ ο Τουρκο-ιρανός Ρεζά Ζαρράμπ, στενός συνεργάτης πολλών κυβερνήσεων του Ερντογάν, ως οργανωτής του δικτύου διακίνησης πετρελαίου από το Ιράν προς την Τουρκία, σπάζοντας το αντίστοιχο διεθνές εμπάργκο, έναντι εξαγωγών χρυσού αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι συνέπειες αυτής της σύλληψης για τον ίδιο τον Ερντογάν είναι απροσδιόριστες, αφού κορυφαίοι παράγοντες των τότε κυβερνήσεών του υποστήριξαν ενεργά τον συγκεκριμένο επιχειρηματία.

Παράλληλα, λόγω του εντεινόμενου αυταρχισμού της κυβέρνησης Ερντογάν, για πρώτη φορά, κατά την επίσκεψη αυτή, διατυπώθηκε δημόσια τόσο έντονη κριτική εναντίον της πολιτικής της Τουρκίας, ακόμα και από παλαιότερους υποστηρικτές της Τουρκίας.

Η βίαιη καταστολή από άνδρες της Τουρκικής πρεσβείας των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας εναντίον του Ερντογάν στις 31/03/2016, αλλά και η συμπεριφορά τους απέναντι σε παριστάμενους δημοσιογράφους, ενέτειναν τις αρνητικές εντυπώσεις και προκάλεσαν την έντονη κριτική του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που τις χαρακτήρισε σαν εντελώς απαράδεκτες («totally unacceptable»).

Τα πιο πάνω, μπορεί να μην έχουν άμεσες συνέπειες για την Τουρκία, αναμένεται όμως να επηρεάσουν μακροπρόθεσμα την εικόνα της στις ΗΠΑ.

Στα παρασκήνια της συνάντησης Ομπάμα - Ερντογάν και κυρίως κατά τις συναντήσεις που προηγήθηκαν, μεταξύ του Αντιπροέδρου Μπάιντεν με τον Ερντογάν, καθώς και μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών John Kerry και Mevlut Cavusoglu, συζητήθηκαν όλα τα εκκρεμή θέματα μεταξύ των δύο χωρών:

Στο Συριακό θέμα, η Τουρκία υποσχέθηκε ότι θα εντείνει τον έλεγχο της ζώνης πλάτους 98 χλμ στα σύνορά της, που με κάθε τρόπο (προειδοποιήσεις κατά των Κούρδων μαχητών, βομβαρδισμούς Σύριων, είσοδο τούρκων στρατιωτών που παρουσιάζονταν ως Σύριοι αντικαθεστωτικοί) επιδιώκει να μην περιέλθει στους Κούρδους μαχητές της Συρίας.
Για την μετά τον ISIS εποχή, οι ΗΠΑ απορρίπτουν την άποψη της Τουρκίας ότι οι Σύριοι Κούρδοι μαχητές είναι τρομοκράτες, φαίνεται όμως να εξετάζουν την άποψή της για την μη ομοσπονδιοποίηση της Συρίας.

Παράλληλα, η Τουρκία ανέπτυξε τα επιχειρήματά της για την παραμονή Τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στην στρατιωτική βάση της Bashiqa, κοντά στην Μοσούλη, ως υποτιθέμενου αντίβαρου στην τωρινή και μελλοντική παρουσία των σιιτικών δυνάμεων. Σημειώνεται ότι το Ιράκ, η Ρωσία και πολλές άλλες χώρες έχουν ζητήσει την απομάκρυνση των Τουρκικών δυνάμεων από το έδαφος του Ιράκ, ενώ ο κ. Νταβούτογλου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ιορδανία, υποστήριξε ότι η ζώνη ασφαλείας της Τουρκίας εκτείνεται και σε μεγάλο μέρος της Συρίας και του Ιράκ.

Ο Ερντογάν ζήτησε την δίωξη του Fethullah Gulen, που έχει καταφύγει στις ΗΠΑ, και ο οποίος, παλαιότερα, από κοινού με τους Ερντογάν και Νταβούτογλου προωθούσε τα παντουρκιστικά ιδεώδη σε όλον τον κόσμο. Σημειώνεται ότι οι κατηγορίες κατά του Gulen στην Τουρκία έδωσαν την αφορμή για ανηλεείς διώξεις δικαστικών, αστυνομικών, και στρατιωτικών, οι οποίοι υποτίθεται ότι «συνωμοτούσαν για την κατάλυση του κράτους».

Κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ, ο Ερντογάν συναντήθηκε ανεπίσημα και με αμερικανο-εβραϊκές οργανώσεις (χωρίς όμως την συμμετοχή της American Jewish Committee). Οι συναντήσεις αυτές έγιναν στα πλαίσια της επιδιωκόμενης «συμφιλίωσης» μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, την στιγμή που όλο και περισσότερο η Τουρκία απομονώνεται διεθνώς και μόνο τα καλοπληρωμένα lobbies της Τουρκίας, καθώς και λίγοι Έλληνες πολιτικοί βαθυστόχαστα υποστηρίζουν τον «διεθνώς θετικό ρόλο» της χώρας αυτής.

Μια ενδεχόμενη τέτοια συμφωνία, ακόμα και εάν επιτευχθεί, χάρη στην παρότρυνση διαφόρων χωρών που λειτουργούν σαν «προξενήτρες», είναι βέβαιο ότι θα είναι επιφανειακή και προσωρινή, καθώς τα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας και του Ισραήλ δεν συγκλίνουν εδώ και καιρό. Το θέμα αυτό αξίζει μια μεγαλύτερη ανάλυση, που όμως δεν είναι του παρόντος.

Τέλος αξίζει να αναφέρουμε και ένα σημείο που, από ότι φαίνεται, δεν τέθηκε στις συνομιλίες ΗΠΑ - Τουρκίας, ούτε δημοσίως αναφέρθηκε στην Σύνοδο για την Πυρηνική Ασφάλεια. Στην Σύνοδο αυτή, εκτός του Ομπάμα και του Ερντογάν, παρευρέθηκαν εκπρόσωποι περίπου 50 χωρών, ορισμένες από τις οποίες, όπως η Κίνα, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, το Πακιστάν και η Ινδία διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο, όχι όμως και η Ρωσία, για τους δικούς της λόγους.

Ενώ λοιπόν η Σύνοδος επικεντρώθηκε στην πρόληψη της πυρηνικής τρομοκρατίας (είτε μέσω πυρηνικών όπλων, είτε μέσω της χρήσης ραδιενεργών «βρώμικων» βομβών), δεν υπήρξε καμία αναφορά στις προσπάθειες κάποιων χωρών, μεταξύ των οποίων φέρεται να είναι και η Τουρκία, να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα.

Φαίνεται ότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η Τουρκία προετοιμάζεται για την παραγωγή πυρηνικών όπλων, όπως:

Η παλαιότερη συμμετοχή Τούρκων επιστημόνων και λαθροδιακινητών πυρηνικών υλικών και εξοπλισμού, στην (επιτυχημένη) προσπάθεια του Πακιστάν.
Το σε εξέλιξη πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών, με πολλά σκόπιμα κενά και ασάφειες.
Οι πολλές παρατηρήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Πυρηνικής Ενέργειας, για την μη συμμόρφωση της Τουρκίας στους διεθνείς κανόνες.
το υπό εξέλιξη πρόγραμμα της Τουρκίας ανάπτυξης πυραύλων και δορυφορικής τεχνολογίας.

Μια τέτοια ενέργεια της Τουρκίας, εφόσον επιβεβαιωθεί, είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει την κλιμάκωση των αντίστοιχων προσπαθειών των γειτονικών της χωρών.

Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα, γιατί για τα ίδια προγράμματα κάποιες χώρες (όπως το Ιράν) να τιμωρούνται αυστηρά και άλλες, ενδεχομένως πιο επικίνδυνες, να διαθέτουν ασυλία; Ένα ερώτημα που οι μυστικές υπηρεσίες και οι κυβερνήσεις των ισχυρών χωρών θα μπορούσαν να απαντήσουν.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.