Ο Τραμπ θέλει να εκτοπίσει τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα - Αλλά αυτό μοιάζει ανέφικτο

07:13 6/2/2025 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η πρόταση-«σεισμός» του Ντόναλντ Τραμπ για βίαια μεταφορά εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας και την μετατροπή της σε τουριστικό θέρετρο έχει προκαλέσει εύλογα σωρεία αντιδράσεων - και μοιάζει ανέφικτη.

Οι Παλαιστίνιοι και πολλοί άλλοι χαρακτηρίζουν το σχέδιο αυτό ως απόπειρα εθνοκάθαρσης - μια προσπάθεια να τους διώξουν από την πατρίδα τους μετά

τον 15μηνο πόλεμο του Ισραήλ κατά της Χαμάς, που κατέστησε μεγάλο μέρος της περιοχής ακατοίκητο. Επιπλέον, εκλαμβάνεται από τον ντόπιο πληθυσμό ως μια προσπάθεια εκμηδενισμού του αγώνα τους επί δεκαετίες για την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους - κάτι που έχει ευρεία διεθνή υποστήριξη.

Αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και της Ιορδανίας -στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των ειρηνευτικών προσπαθειών - έχουν καταδικάσει αυτά τα σχέδια και απέρριψαν κατηγορηματικά την πρόταση του Τραμπ να δεχθούν περισσότερους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.

Η Σαουδική Αραβία εξέδωσε μια σπάνια νυχτερινή ανακοίνωση απορρίπτοντας την ιδέα της μεταβίβασης και επαναλαμβάνοντας ότι δεν θα εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ -βασικό στόχο της κυβέρνησης Τραμπ- χωρίς την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους, συμπεριλαμβανομένης της Γάζας.

Η πρόταση απειλεί επίσης να υπονομεύσει την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και τη συνεχιζόμενη απελευθέρωση όσων ομήρων εξακολουθούν να βρίσκονται στα χέρια της Χαμάς μετά την επίθεση της 7ης 7 Οκτωβρίου 2023, που πυροδότησε τον πόλεμο. 

Οι Παλαιστίνιοι δεν θέλουν να φύγουν

Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν τη Γάζα ως αναπόσπαστο μέρος της πατρίδας τους και φιλοδοξούν να αποκτήσουν ένα ανεξάρτητο κράτος στη Γάζα, τη Δυτική Οχθη και την ανατολική Ιερουσαλήμ - εδάφη που κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο της Μέσης Ανατολής το 1967.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γάζας είναι απόγονοι προσφύγων από τον πόλεμο του 1948 με τη δημιουργία του Ισραήλ, όταν εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι τράπηκαν σε φυγή ή εκδιώχθηκαν από το σημερινό Ισραήλ. Δεν τους επετράπη να επιστρέψουν εκεί γιατί θα ήταν περισσότεροι από τον εβραϊκό πληθυσμό του νέου κράτους.

Ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη, Ριάντ Μανσούρ, αντέτεινε ότι εάν ο στόχος του Τραμπ είναι να στείλει τους Παλαιστίνιους σε ένα «χαρούμενο, ωραίο μέρος», θα πρέπει να επιστρέψουν στα πατρογονικά τους σπίτια στο Ισραήλ.

Τόσο η Χαμάς όσο και η υποστηριζόμενη από τη Δύση Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία αναγνωρίζει το Ισραήλ και συνεργάζεται μαζί του για την ασφάλεια, έχουν καταδικάσει έντονα την πρόταση Τραμπ.

Οι αραβικές χώρες δεν θα δεχτούν Παλαιστίνιους πρόσφυγες

Η Αίγυπτος και η Ιορδανία, που σύναψαν ειρήνη με το Ισραήλ πριν από δεκαετίες, έχουν επανειλημμένα απορρίψει προηγούμενες προτάσεις για επανεγκατάσταση Παλαιστινίων εντός των συνόρων τους.

Φοβούνται επίσης ότι το Ισραήλ δεν θα επέτρεπε ποτέ στους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν και ότι μια μαζική εισροή Παλαιστινίων προσφύγων θα αποσταθεροποιήσει ξανά την περιοχή, όπως συνέβη μετά το 1948, που αποδείχθηκε βασικός παράγοντας στον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου και στις δύο εισβολές του Ισραήλ στη χώρα αυτή. Και οι δύο χώρες έχουν επίσης προβληματικές οικονομίες, που θα δυσκολεύονταν να απορροφήσουν μεγάλο αριθμό προσφύγων.

Ο Τραμπ λέει ότι οι πλούσιες χώρες του Κόλπου θα μπορούσαν να πληρώσουν για την επανεγκατάσταση των Παλαιστινίων, αλλά και αυτό φαίνεται απίθανο. Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ συμφωνούν με  την Αίγυπτο και την Ιορδανία, απορρίπτοντας τα σχέδια του Αμερικανού προέδρου.

Η ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας επανέλαβε τα σχόλια που έκανε τον περασμένο Σεπτέμβριο ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο οποίος είπε ότι η χώρα του δεν θα εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ χωρίς τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ. Το βασίλειο ξεκαθάρισε ότι «η αταλάντευτη θέση του είναι αδιαπραγμάτευτη και δεν υπόκειται σε συμβιβασμούς».

Μπρα ντε φερ Τραμπ με ηγέτες Μ.Ανατολής

Ο Τραμπ φαίνεται να χρησιμοποιεί δασμούς, κυρώσεις και περικοπές βοήθειας για να πιέσει συμμάχους και αντιπάλους και θα μπορούσε να ασκήσει οικονομική πίεση σε χώρες όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία, που βασίζονται εδώ και καιρό στην αμερικανική βοήθεια.

Αλλά αυτές οι χώρες έχουν δικούς τους μοχλούς απέναντι σε αυτό που θεωρούν ως σημαντική απειλή για την εθνική τους ασφάλεια. Και οι πλούσιες χώρες του Κόλπου, οι οποίες επίσης παρείχαν ιστορικά βοήθεια στην Αίγυπτο και την Ιορδανία, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην άμβλυνση κάθε οικονομικού χτυπήματος από τις ΗΠΑ.

Η Αίγυπτος έχει ήδη προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε μαζική μεταφορά Παλαιστινίων στη χερσόνησο του Σινά, που συνορεύει με τη Γάζα, θα μπορούσε να υπονομεύσει την ειρηνευτική συνθήκη της με το Ισραήλ - ακρογωνιαίο λίθο της περιφερειακής σταθερότητας και της αμερικανικής επιρροής για σχεδόν μισό αιώνα.

Η Αίγυπτος και το Κατάρ υπήρξαν επίσης βασικοί μεσολαβητές με τη Χαμάς στις συνομιλίες που οδήγησαν στην κατάπαυση του πυρός, και αμφότερες συνεργάζονται με τον απεσταλμένο του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, στην προσπάθεια να την παρατείνουν.

Το Κατάρ σχολίασε πως είναι πολύ νωρίς για να γίνει συζήτηση σχετικά με μετεγκατάσταση των Παλαιστινίων από τον θύλακα και πως η Ντόχα είναι απασχολημένη με τη δεύτερη φάση μιας συμφωνίας ώστε να επέλθει ένα τέλος στον πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς.

Οι Ισραηλινοί καλωσορίζουν το σχέδιο αλλά...

Η ιδέα της μαζικής μεταφοράς Παλαιστινίων περιοριζόταν ιστορικά στην ακροδεξιά του Ισραήλ, αλλά την Τετάρτη Τραμπ και Νετανιάχου είπαν ότι το σχέδιο αξίζει να εξεταστεί.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός στη συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών αναγνώρισε ότι «πέφτουν τα σαγόνια» όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ προτείνει ανορθόδοξες ιδέες, αλλά μετά «οι άνθρωποι ξύνουν τα κεφάλια τους και λένε «ξέρεις, έχει δίκιο».

Ο Μπένι Γκαντζ, ένας κεντρώος πολιτικός και πρώην στρατηγός που θεωρείται από καιρό ως μια πιο μετριοπαθής εναλλακτική του Νετανιάχου, είπε ότι η πρόταση του Τραμπ είναι μια «δημιουργική, πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα σκέψη» και πρέπει να μελετηθεί παράλληλα με άλλους στόχους, «δίνοντας προτεραιότητα στην επιστροφή όλων των ομήρων».

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ, σφοδρός επικριτής του Νετανιάχου που έχει εκφράσει την υποστήριξή του για μια λύση δύο κρατών στο παρελθόν, δεν αντιτάχθηκε στην ιδέα. Αντίθετα, είπε σε συνέντευξή του σε τοπικά μέσα ενημέρωσης ότι «είναι πολύ νωρίς για να αντιδράσουμε στην πρόταση του Τραμπ, καθώς δεν υπάρχουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες» και ότι η επιστροφή των ομήρων ήταν το πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή.

Η τρέχουσα φάση της εκεχειρίας στη Γάζα, κατά την οποία η Χαμάς πρόκειται να απελευθερώσει 33 ομήρους με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση εκατοντάδων Παλαιστινίων κρατουμένων, λήγει στις αρχές Μαρτίου. Η δεύτερη φάση, κατά την οποία οι υπόλοιποι 60 περίπου όμηροι θα απελευθερώνονταν με αντάλλαγμα περισσότερους κρατούμενους, βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση.

Η Χαμάς έχει πει ότι δεν θα απελευθερώσει τους εναπομείναντες ομήρους χωρίς τον τερματισμό του πολέμου και την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ - κάτι που πιθανότατα θα απέκλειε οποιαδήποτε βίαιη απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τη Γάζα.

Υπαρκτή απειλή ή μπλόφα;

Υπάρχει και μια άλλη πιθανότητα: Η πρόταση του Τραμπ να είναι ένας ελιγμός σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης, με στόχο να εξασφαλίσει τελικά το είδος της «μεγα-συμφωνίας» για τη Μέση Ανατολή που λέει ότι επιδιώκει.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο Τραμπ απείλησε με σημαντικούς δασμούς τον Καναδά και το Μεξικού, τους δύο μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής. Εν τέλει, όμως, ανακοίνωσε το προσωρινό «πάγωμά» τους, αφού προηγουμένως ανάγκασε τους δύο ηγέτες να λάβουν μέτρα κατευνασμού των αμερικανικών ανησυχιών σχετικά με την ασφάλεια των συνόρων και τη διακίνηση ναρκωτικών.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, ο Τραμπ φλέρταρε με την πιθανότητα το Ισραήλ να προσαρτήσει τμήματα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης προτού η ιδέα καταργηθεί ως μέρος μιας συμφωνίας ομαλοποίησης με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Ο Τραμπ θα μπορούσε τελικά να περιορίσει το νέο σχέδιό του για τη Γάζα ή να το βάλει κι αυτό στον «πάγο» με αντάλλαγμα παραχωρήσεις από τους Αραβες ηγέτες - ίσως για την ανοικοδόμηση της Γάζας ή για την εξομάλυνση με το Ισραήλ – αν και η δήλωση της Σαουδικής Αραβίας φαίνεται να το αποκλείει.