Οι «άγιοι στρατιώτες» του Στέλιου Φαϊτάκη σε Αγία Πετρούπολη και Θεσσαλονίκη

07:27 27/10/2017 - Πηγή: Huffington Post Greece

Στο ζωγραφικό έργο του Στέλιου Φαϊτάκη κυριαρχεί ο επαναστατημένος άνθρωπος. Συνδυάζοντας τις αρχές της βυζαντινής εικονογραφίας με τα διδάγματα της street art, ο Φαϊτάκης - πρώτος από τη γενιά του - προχώρησε σε ένα νεοβυζαντινό μοντερνισμό με διεθνή απήχηση. Από το Παρίσι και το φημισμένο «Palais de Tokyo», όπου την περασμένη χρονιά ο ζωγράφος δημιούργησε για λογαριασμό του μουσείου μια τοιχογραφία-αναφορά στο Μάη του ’68, τις μέρες αυτές ο Έλληνας δημιουργός μεταφέρει το πνεύμα της Οκτωβριανής επανάστασης στη σημερινή Ρωσία.

«Από

άλλη σκοπιά», 2017, λάδι σε ξύλο, 50x50 εκ.

Στη διεθνή έκθεση που διοργανώνει το Μουσείο Τέχνης του 20ου και 21ου αιώνα στην Αγία Πετρούπολη, συμμετέχουν περισσότεροι από 60 σύγχρονοι καλλιτέχνες, διάσημοι εικαστικοί, αναγνωρισμένοι δάσκαλοι αλλά και νέοι δημιουργοί. Το γεγονός προσλαμβάνει επετειακό χαρακτήρα, καθώς πραγματοποιείται με την ευκαιρία 100 χρόνων από τη ρωσική επανάσταση του 1917 κι έχει θέμα την «Επανάσταση»∙ όχι μόνο το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός, αλλά την έννοια της επανάστασης που ανοίγεται πέρα από την εξέγερση ή τη στρατιωτική σύγκρουση. Ο Φαϊτάκης επανέρχεται μέσα από δύο συνθέσεις στην εξέγερση των μαζών, δίνοντας πρόσωπο στο ανώνυμο πλήθος. Δεν κάνει αγιογραφία κι απεκδύεται κάθε δογματική αναφορά, αλλά χρησιμοποιεί θέματα από την εικονογραφία και τη θρησκευτική ζωγραφική για να μιλήσει για τα ανθρώπινα «πάθη».

«Οργή και μίσος», μικτή τεχνική σε ξύλο, 50x50 εκ., 2017

Αυτό το χαρακτηριστικό της τέχνης του Φαϊτάκη φανερώνεται με μοναδικό τρόπο στην έκθεση της Θεσσαλονίκης με τίτλο «Τέμπλον. Άγιες μορφές, αόρατες πύλες πίστης, 20ός και 21ος αιώνας». Στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά έργα από το δεύτερο τμήμα της Συλλογής Βελιμέζη και από πολλές άλλες ιδιωτικές Συλλογές, από αρχεία, μουσεία, ναούς και μονές, όλα έργα που δημιουργήθηκαν με αναφορά το τέμπλο. Εκεί, ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί τις πόρτες του «ιερού» για να εκφράσει έναν κόσμο ανίερο. Σε μια ξυλόγλυπτη κατασκευή που παραπέμπει σε βημόθυρο εκκλησίας – ειδικά φιλοτεχνημένη για τους σκοπούς της έκθεσης -, ο Στέλιος Φαϊτάκης βλέπει το μέσο για να μιλήσει για μια κοινωνία βγαλμένη από την Αποκάλυψη.

«Ζήτημα Χρόνου», μεικτή τεχνική σε ξύλο, 200x200 εκ., 2017

Αντλώντας εικονογραφικά πρότυπα από τη χριστιανική παράδοση – τη γαλακτοτροφούσα μητέρα, το θείο βρέφος και τη μορφή του Ευαγγελιστή -, αλλά και με αναφορές από τον συμβολικό κόσμο του Φλαμανδού Μπρύγκελ - στο τάμπλετ που ίπταται με φτερά και στα αντικείμενα που αποκτούν υπόσταση με δύναμη στα χέρια -, ο Φαϊτάκης βάζει στο επίκεντρο τον σύγχρονο άνθρωπο ως «άγιο» στρατιώτη. Είναι μια παράταιρη, ετερόκλιτη ομάδα κοινωνικών χαρακτήρων από τον αστυνομικό, τη λαϊκή γυναίκα, τον μοδάτο καλοντυμένο ως τον τραμπούκο κοιλαρά που κρατάει μαχαίρι. Έχουμε μια θυελλώδη κίνηση ανθρώπινου πλήθους, ¬προσφιλές θέμα στην εικονοποιία του ζωγράφου–, όπου οι μορφές συνωθούνται με σφοδρότητα. Όλοι τους επιτίθενται με σφοδρότητα σε έναν «ταχυδρόμο», που από την ένταση χάνει το πακέτο που μεταφέρει. Τα δύο φύλλα του βημόθυρου συνδέει ένας φλεγόμενος ήλιος που κατακαίει ό,τι αναγνωρίζουμε ως τεχνολογικό πολιτισμό. Σε αυτό το ρημαδιό με τα μισοκατεστραμμένα κτήρια και τα χαλάσματα προβάλλουν τα ανθρώπινα σαν καταλύτης της ιστορίας, αλλιώς η Ιστορία σαν Πάθη. Και ο Φαϊτάκης, χωρίς να είναι πιστός, ευαγγελίζεται σαν εσχατολογική προφητεία την «ανάσταση» του ανθρώπου στο τέλος της δογματικής επιστήμης.

Το έργο του Στέλιου Φαϊτάκη στημένο στην έκθεση της Θεσσαλονίκης

Η έκθεση για το «Τέμπλο» στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού διαρκεί έως το τέλος Φεβρουαρίου 2018. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Κυριακή: 8:00-20:00 έως τέλος Οκτωβρίου, Νοέµβριος – Φεβρουάριος: Δευτέρα – Κυριακή: 9:00-16:00 . Πληροφορίες: www.mbp.gr, 231 330 6400 και 6945995700.