Οι εξελίξεις στην έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου στην Ελλάδα το 2016 και τι να περιμένουμε το 2017

15:28 30/12/2016 - Πηγή: Huffington Post Greece

Οι μέρες αυτές είναι ημέρες αυτοκριτικής, αλλά και σχεδιασμού, τόσο για τον καθένα από εμάς ξεχωριστά, όσο και για τη χώρα. Παραμονές πρωτοχρονιάς συνηθίζεται, και είναι ωραίο, να ονειρεύεσαι ένα καλύτερο αύριο. Εντούτοις, έχω την αίσθηση ότι τα τελευταία χρόνια η ευχή που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά είναι «ας μην είναι το νέο έτος χειρότερο από αυτό που φεύγει». Και δυστυχώς παρά τις απαισιόδοξα χαμηλές προσδοκίες μας, μάλλον η ευχή αυτή μένει απραγματοποίητη. Η οικονομική κρίση δείχνει μια σύγχρονη Λερναία

Ύδρα, η ύφεση βαθαίνει όλο και περισσότερο, και εμείς μοιάζουμε με ανήμπορους ναρκωμένους ναυαγούς σε σχεδία στη μέση του φουρτουνιασμένου ωκεανού· καταδικασμένοι παρατηρητές των δεινών μας. Το άρθρο είναι μια σύντομη ανασκόπηση των Ελληνικών πετρελαϊκών εξελίξεων του 2016, καθώς το έτος που πέρασε έγιναν κάποια αργά αλλά αποφασιστικά βήματα στον ενεργειακό τομέα.

Φεβρουάριος

Τον Φεβρουάριο, ολοκληρώθηκε η διαδικασία παραχώρησης των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων τριών χερσαίων οικοπέδων της χώρας. Για τη Βορειοδυτική Πελοπόννησο και την περιοχή «Άρτα- Πρέβεζα» επιλέχθηκαν τα Ελληνικά Πετρέλαια, ενώ για την Αιτωλοακαρνανία, η εταιρία Energean Oil and Gas (η εταιρεία η οποία εκμεταλλεύεται σήμερα το κοίτασμα του Πρίνου).

Οκτώβριος

Τον Οκτώβριο, υπεγράφη από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πάνο Σκουρλέτη, η απόφαση για την παραχώρηση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων για την θαλάσσια περιοχή του Ιονίου πελάγους δυτικά της Κέρκυρας, γνωστή και ως «Οικόπεδο 2 (Block 2)». Με την απόφαση και την οριστικοποίηση της σύμβασης που θα ακολουθήσει ύστερα από διαπραγματεύσεις με την Κοινοπραξία στην οποία συμμετέχουν τα Ελληνικά Πετρέλαια, η γαλλική TOTAL και η ιταλική EDISON, ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση ερευνητικών εργασιών για πρώτη φορά στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου. Υπενθυμίζεται ότι οι παραχωρήσεις γίνονται στο πλαίσιο του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε το 2014 για την παραχώρηση 20 συνολικά θαλάσσιων περιοχών στο Ιόνιο και το νότιο Κρητικό πέλαγος. Μετά το «οικόπεδο 2», δυτικά της Κέρκυρας, εκκρεμεί στο πλαίσιο του ίδιου διαγωνισμού η υπογραφή σύμβασης για τα οικόπεδα 1 (Βορειοανατολικά της Κέρκυρας) και 10 (στον Κυπαρισσιακό κόλπο) για τα οποία προτιμητέος επενδυτής έχει ανακηρυχθεί η ΕΛΠΕ.

Έτσι οι τρεις αυτές χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας και η μία θαλάσσια στο Ιόνιο, προστέθηκαν φέτος στις άλλες τρεις περιοχές, που από τον Μάιο του 2014 έχουν παραχωρηθεί σε εταιρείες προς έρευνα υδρογονανθράκων εντός τους. Αναλυτικότερα, η κοινοπραξία της Energean Oil and Gas με την Petra Petroleum ανέλαβε τη χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων (εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα 50- 100 εκατομμύρια βαρέλια). Τα Ελληνικά Πετρέλαια, η Edison και η Petroceltic ανέλαβαν τη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού (εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα 200 εκατομμύρια βαρέλια), ενώ το βεβαιωμένο κοίτασμα του Κατάκολου παραχωρήθηκε στο επενδυτικό σχήμα των εταιριών Energean Oil and Gas και Trajan Oil and Gas Ltd.

Αναφορικά με το Αιγαίο πέλαγος, σήμερα ισχύει η παραχώρηση ολόκληρης της παραγωγικής περιοχής του Πρίνου και της Νότιας Καβάλας (Ν2779/99) στην Energean Oil &Gas και η παραχώρηση του Θρακικού Πελάγους (Ν98/75) στη σύμπραξη της Calfrac (75%) με τα ΕΛΠΕ (25%). Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πλήρως ανεξερεύνητη (εξαιτίας απουσίας Ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο πέλαγος) λεκάνη του Ηροδότου, νοτιοανατολικά της Κρήτης στα θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από πολύ βαθιά νερά (σε ορισμένα σημεία βάθος μεγαλύτερο και από 2.500 μέτρα) και πολλά υποσχόμενους πετρελαιοφόρους γεωλογικούς σχηματισμούς σύμφωνα με έρευνες της Αιγύπτου στο Αιγυπτιακό τμήμα της λεκάνης. Εκτιμήσεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας για τα πιθανά κοιτάσματα της περιοχής είναι παρακινδυνευμένες, καθώς τα μέχρι σήμερα ερευνητικά δεδομένα είναι ανεπαρκή.

Νοέμβριος

Η σημαντικότερη, ίσως, είδηση ήρθε στα τέλη Νοεμβρίου, όταν και δόθηκε στην Energean Oil &Gas άδεια εκμετάλλευσης του διαπιστωμένου υπεράκτιου κοιτάσματος του Κατάκολου (γνωστό ως Δυτικό Κατάκολο). Συγκεκριμένα, και έπειτα από την Δήλωση Εκμεταλλευσιμότητας του κοιτάσματος που υπέβαλε τον Αύγουστο του 2016, η Energean στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συμφωνήθηκε από κοινού και οριοθετήθηκε η περιοχή εκμετάλλευσης του υπεράκτιου κοιτάσματος, στο πλαίσιο της σύμβασης που κυρώθηκε από την ελληνική Βουλή τον Οκτώβριο του 2014 και σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 2289/95 περί υδρογονανθράκων.

Το εντυπωσιακό ήταν ότι οι νέες εκτιμήσεις, που δημοσίευσε η Energean Oil &Gas ύστερα από 2 χρόνια έρευνας, αναφέρονται σε ποσότητες πετρελαίου δεκαπλάσιες της αρχικής συντηρητικής -όπως είχε χαρακτηριστεί- κοινά αποδεκτής ωστόσο μέχρι πρότινος εκτίμησης του ΥΠΕΚΑ. Έτσι, το κοίτασμα του Δυτικού Κατακόλου εκτιμάται ότι είναι της τάξης των 35-40 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου, ενώ στα επίπεδα του 30% εκτιμάται η αποληψιμότητα (15ετής η περίοδος εκμετάλλευσης).

2017

Η χώρα μας ύστερα από μια μακρά περίοδο αδράνειας, τα τελευταία πέντε χρόνια επιχειρεί συστηματικά την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων που πιθανώς κρύβονται στο υπέδαφός της. Το κλίμα στην παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία μπορεί να είναι ιδιαίτερα αρνητικό, εξαιτίας των χαμηλών τιμών του πετρελαίου, ωστόσο αυτό δεν φαίνεται να αποτρέπει την συνέχιση των ερευνών. Άλλωστε ύστερα από την απόφαση του OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries) για μείωση της παραγωγής υδρογονανθράκων από το σύνολο των πετρελαιοπαραγωγών χωρών (απόφαση στην οποία συμφώνησε και η Ρωσία, αν και δεν ανήκει στις χώρες του OPEC) αναμένεται εντός του 2017 εκτόξευση της τιμής του αργού πετρελαίου διεθνώς. Η αύξηση αυτή πρόκειται να ακριβύνει κατά πολύ τη βενζίνη στη χώρα μας, καθώς θα συνδυαστεί με την κρατική αύξηση της τιμής του Φ.Π.Α. στα καύσιμα.

Είναι βέβαιο ότι μέσα στο 2017 θα παραχωρηθούν σε εταιρείες άλλες δυο θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου πελάγους (Οικόπεδο 1 -Βορειοανατολικά της Κέρκυρας- και Οικόπεδο 10 - στον Κυπαρισσιακό κόλπο) και θα συνεχιστούν οι έρευνες στις ήδη παραχωρημένες σε εταιρείες περιοχές (Πατραϊκός κόλπος, Αιτωλοακαρνανία κ.α.). Αναφορικά με την περίπτωση του Κατάκολου, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της εταιρείας, η Energean πρόκειται να υποβάλει στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Ανάπτυξης και τη Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων για το κοίτασμα του Δυτικού Κατακόλου έως το τέλος Φεβρουαρίου του 2017, το οποίο θα παρουσιαστεί και στην τοπική κοινωνία. Ο νέος προγραμματισμός της Energean Oil &Gas παραπέμπει στο 2018 για την εκτέλεση της πρώτης γεώτρησης, η οποία θα πραγματοποιηθεί από την στεριά προς την θάλασσα (οριζόντια γεώτρηση) και θα προχωρήσει σε μήκος περίπου 4,5 χιλιομέτρων, κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας, φθάνοντας στο κοίτασμα βάθους περίπου 2,5 χιλιομέτρων. Αξίζει να σημειωθεί πως οι πιθανότητες μιας οικολογικής καταστροφής ελαχιστοποιούνται σημαντικά λόγω της απόφασης για από ξηράς (από την θέση στην οποία βρίσκεται ο βιολογικός καθαρισμός του Κατάκολου) εξόρυξη του κοιτάσματος μέσω οριζόντιας γεώτρησης.

Τέλος, όσον αφορά την εκμετάλλευση των πιθανών πετρελαϊκών κοιτασμάτων του Αιγαίου (έχουν να γίνουν έρευνες από το Ελληνικό κράτος αρκετές δεκαετίες και δεν υπάρχει ΑΟΖ) θεωρώ ότι δεν πρέπει να περιμένουμε καμία εξέλιξη εντός του 2017, πλην της κλιμάκωσης της Τουρκικής προκλητικότητας, που πιθανότατα ίσως υπερβεί τα συνηθισμένα. Η γεωστρατηγική θέση και το πλούσιο υπέδαφος της χώρας σε συνδυασμό με την οικονομική, και όχι μόνο, αποδυνάμωσή της, την καθιστούν έναν μάλλον εύκολο στόχο.

Πηγές:

(1)Π. Βεργούλης, «Ελληνικοί υδρογονάνθρακες, μύθος και πραγματικότητα», Περιοδικό ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ της Επιστήμης, Τεύχος 413- Αύγουστος 2016, σελ. 20- 29.
(2)Huffingtonpost.gr, Σε εκμετάλλευση από την Energean το Δυτικό Κατάκολο, 3ο κοίτασμα υδρογονανθράκων στη χώρα, 29 Ιουλίου 2016.
(3)Newsit.gr, Ανοίγει ο δρόμος για τις έρευνες υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, 26 Οκτωβρίου 2016.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.