Οι Γιορτές της τέχνης της πέτρας στα Λαγκάδια της Γορτυνίας

07:21 30/8/2022 - Πηγή: Huffington Post Greece

Αποκατάσταση ερειπίου εντός του οικισμού των Λαγκαδίων

Η πολιτιστική παράδοση του τόπου μας διασώζεται κυρίως με τα ιστορικά μνημεία, όπως αυτά χρησιμεύουν για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης με τη συνεχή προβολή και συντήρησή τους, που είναι μεν ευθύνη της Διεύθυνσης Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, αλλά συμβάλλει σημαντικά  σε αυτό η ιδιωτική πρωτοβουλία, συνήθως με τη μορφή Σωματείου και τις διάφορες εκδηλώσεις, που αυτό διοργανώνει.

Τα Λαγκάδια Αρκαδίας ήταν, για 200 περίπου χρόνια, το κέντρο των μαστόρων δόμησης της Πελοποννήσου, αφού τα  έργα τους δεν

περιοριστήκαν μόνο στα Λαγκάδια και την Αρκαδία, αλλά επεκτάθηκαν σε ολόκληρη σχεδόν την Πελοπόννησο, περιστασιακά δε και εκτός αυτής. Οι μάστορες οργανωμένοι σε ομάδες με επικεφαλής τον Πρωτομάστορα   ξεκινούσαν με τα πόδια από τα Λαγκάδια για τις πόλεις και χωριά της Πελοποννήσου για να εκτελέσουν έργα, που είχαν από πριν συμφωνήσει. Τα έργα τους υπάρχουν ακόμα και σήμερα - γεφύρια, σχολεία, εκκλησίες, πετρόκτιστα  σπίτια αποτελούν δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της χώρας μας. Τα ίδια τα Λαγκάδια, αλλά και τα γύρω χωριά αποτελούν χώρο ζωντανής έκθεσης της τέχνης τους.

Το σωματείο «ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ», ιδρυτικά μέλη του οποίου είναι και απόγονοι των Λαγκαδινών μαστόρων, έχει σύμφωνα με το καταστατικό του σκοπό την προστασία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, τη διάσωση της Λαγκαδινής τέχνης της πέτρας, την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των Λαγκαδίων Αρκαδίας και της σχέσης της με την ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου.

Επιπλέον στους καταστατικούς της σκοπούς περιλαμβάνονται η μελέτη, καταγραφή και προβολή της συμβολής και των επιδράσεων της τέχνης των Λαγκαδινών μαστόρων στην Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική και η ανάδειξη της πέτρας όχι μόνο ως δομικού υλικού, αλλά και ως μέσου πνευματικής και καλλιτεχνικής έμπνευσης και έκφρασης.

Στα πλαίσια αυτά, το σωματείο οργανώνει κάθε χρόνο (τα τελευταία δύο χρόνια η πανδημία της covid 19 δεν το επέτρεψε) γιορτές στα Λαγκάδια που περιλαμβάνουν και εργαστήρι της τέχνης της πέτρας, όπου νεαροί μαθητές διδάσκονται από έμπειρους μαστόρους, αλλά και καθηγητές Αρχιτεκτονικής, τα μυστικά των παλιών μαστόρων της πέτρας.

Οι φετινές γιορτές κράτησαν από την Δευτέρα 25 Ιουλίου μέχρι και την Κυριακή 31 Ιουλίου, όπου 30 περίπου νέοι (οι περισσότεροι φοιτητές Πολυτεχνείου) ειδικά επιλεγμένοι από πολλούς περισσότερους, που ζήτησαν συμμετοχή, ήλθαν στα Λαγκάδια και συμμετείχαν στο εργαστήρι της τέχνης της πέτρας, που οργάνωσε το σωματείο.

Πελέκημα πέτρας από τους εκπαιδευόμενους

Μέσα από ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα τεχνικής κατάρτισης είχαν την ευκαιρία να «εκτεθούν» οι διάφορες φάσεις της παραδοσιακής τέχνης της πέτρας, που περιλάμβανε την εξόρυξη πέτρας με τον παραδοσιακό τρόπο σε παλιό λατομείο, το πελέκημά της, αλλά και τη δόμησή της πάνω σε υφιστάμενο ερείπιο. Η μεταφορά της τεχνικής γνώσης μέσω της μαθητείας in situ υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή ιδιαίτερα έμπειρων Λαγκαδινών και προσκεκλημένων μαστόρων, αλλά και διακεκριμένων επιστημόνων των συναφών γνωστικών αντικειμένων.

Η παρουσία του καθηγητή - ακαδημαϊκού Μανώλη Κορρέ, που είναι  επικεφαλής της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης και του Βασίλη Γκανιάτσα, καθηγητή αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ, ως επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που υποστήριξε το 4ο εργαστήρι της τέχνης αποτελεί αψευδή μάρτυρα που χαρακτήρισε όλες τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που έλαβαν χώρα την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου. Οι δραστηριότητες στο εργαστήρι εμπλουτίστηκαν με τεχνικό σεμινάριο για την παραδοσιακή γεφυροποιία (στο γεφύρι του Κούκου) και μια εσπερίδα για την ξερολιθιά.

Η πολυμορφία των δράσεων, ο πλούτος των εμπειριών, η άριστη προετοιμασία και υποστήριξη από την πλευρά του σωματείου  «ΑΝΘΗ  ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ», είχαν ως αποτέλεσμα πέραν της επίτευξης των εκπαιδευτικών στόχων και την ανάπτυξη πολύ ισχυρών δεσμών μεταξύ των εκπαιδευόμενων και των εκπαιδευτών τους, αλλά και μεταξύ των ιδίων των εκπαιδευόμενων.

σεμινάριο δόμησης στο χώρο του εργαστηρίου

Ταυτόχρονα όμως  είχαν και ισχυρό αποτύπωμα στη τοπική κοινωνία, αφού στα πλαίσια των εργασιών καθαρίστηκε και αναδείχθηκε μια παλιά κρήνη, ξεκίνησε η αποκατάσταση ενός ερειπίου του οικισμού και συλλέχθηκαν σημαντικά δεδομένα για την ανασύσταση του ιστορικού πυρήνα του οικισμού των Λαγκαδίων.  

Στα πλαίσια των εορτών εγκαινιάστηκε έκθεση ζωγραφικής και γλυπτικής, που συνδιοργανώθηκε  από το από το σωματείο «ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ» και το Ηπειρώτικο σωματείο «Επέκεινα χώρα»,  με τίτλο «Λαγκαδινοί και Ηπειρώτες μάστοροι της Πέτρας. Συγγένειες εξ αίματος ή εκ τέχνης;». Έργα τους εξέθεσαν η Λαγκαδινής καταγωγής ζωγράφος Στρατηγούλα Γιαννικοπούλου και ο Ηπειρώτης Γεώργιος Χουλιαράς. Η έκθεση διήρκησε στα Λαγκάδια μέχρι την 15 Αυγούστου, ενώ στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη Ζίτσα Ζαγορίου.

Σαφώς οι παραπάνω εκδηλώσεις συνεισέφεραν στην καλλιέργεια και  διατήρηση της λαϊκής παράδοσης και τέχνης στις οποίες  ταιριάζει το motto  «τέρπειν άμα και διδάσκειν» του παλιού παιδικού περιοδικού «Η Διάπλασις των Παίδων».  Μαζί λοιπόν με τα θερμά συγχαρητήρια όλων μας ευχόμαστε στο Σωματείο «ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ», να συνεχίσει με επιτυχίες το ταξίδι του, που αποτελεί παράδειγμα για άμιλλα και μίμηση για τα ομόλογα σωματεία.

Λέανδρος Τ.Ρακιντζής

Αρεοπαγίτης ε.τ.