Οι «Κουδουνάτοι» της Αποκριάς στη Σκύρο

08:36 14/2/2016 - Πηγή: Huffington Post Greece

Οι «Κουδουνάτοι» της Αποκριάς στη Σκύρο, ίσως το πιο ενδιαφέρον δρώμενο των νησιών του Αιγαίου Αρχιπελάγους, εμφανίζονται και σ' άλλα μέρη της Ελλάδας, ιδιαίτερα σε ποιμενικούς τόπους Θεσσαλία, Μακεδονία («μπαμπόγεροι», «λογκατσάρια») αλλά και στη Χίο και στη Νάξο. Είναι ένα από τα σπάνια αποκριάτικα έθιμα και προκάλεσε από την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα το ενδιαφέρον του J.C. Lawson, από την Βρεταννική Σχολή Αθηνών, που θεώρησε

το έθιμο «βακχικό ή άλλο θρησκευτικό όργιο» ή του Richard Dawkins που δίνει σαν «λαϊκή εξήγηση» του φαινομένου, την παράδοση του κατεστραμμένου μισότρελου τσοπάνη που φορτώθηκε τα κουδούνια των χαμένων προβάτων του. Με τη θεωρία του Μ.Φαλτάϊτς, τα δρώμενα μπορεί να είναι οι απόηχοι των συγκρούσεων των κτηνοτρόφων με τους γεωργούς που αφού επικράτησαν οι πρώτοι επέβαλαν το τοτέμ τους, τον τράγο.

Οι «κουδουνάτοι» αποτελούνται από μιά τριάδα μεταμφιεσμένων που αποτελείται από τον «γέρο», την «κορέλα» και τον «φράγκο». Ο «γέρος» είναι ο πρωταγωνιστής αυτής της τριάδας και παριστάνει ένα γέρο-τσοπάνη ζωσμένο με κουδούνια. Από τη μέση και κάτω φοράει άσπρο μάλλινο κοντοβράκι των τσοπάνηδων, άσπρες υφαντές κάλτσες χωρίς πέλμα («τροχαδόκαλτσες») και πέτσινα σανδάλια («τροχάδια»). Στο πάνω μέρος του σώματος, μέχρι τη μέση, φοράει την τσοπάνικη κάπα, μαύρου χρώματος. Στη ράχη παραχώνει κουρέλια ή μαξιλάρι για να σχηματιστεί καμπούρα.

Το πρόσωπο το κρύβει με μάσκα («μτσούνα») από προβιά νεογέννητου γιδιού με δύο τρύπες για τα μάτια. Στη μέση ζώνεται καμιά πενηνταριά τσοπάνικα κουδούνια που στερεώνονται από τους ώμους και στο χέρι κρατάει το τσοπάνικο στραβοράβδι.

Ο «γέρος» προχωρεί με ρυθμικούς βηματισμούς, κουνώντας τη μέση του, έτσι ώστε τα κουδούνια που είναι περασμένα σ' αυτή, να δίνουν ήχους φοβερούς, αλλά ρυθμικούς κι εναλλασσόμενους. Κατά διαστήματα στέκεται και «σείεται», και τότε το κούνημα του κορμιού του είναι διαφορετικό, όπως και οι ήχοι των κουδουνιών.

«Γέρος» δε γίνεται οποιος κι όποιος, γιατί θα πρέπει να έχει μιά φυσική ρώμη για να μπορεί να φορέσει απάνω του το βάρος της στολής που ξεπερνά 50 κιλά, να γνωρίζει την τεχνική των βηματισμών και των πηδημάτων καθώς και την σωστή κίνηση της μέσης και των γοφών γιατί από εκεί κουμαντάρονται τα κουδούνια και διαμορφώνεται ο ρυθμός της μουσικής των κουδουνοκτυπημάτων. Το πιο χαριτωμένο στους κουδουνάτους είναι οι νέες γενιές, παιδάκια 7-13 ετών να βηματίζουν με τις φορεσιές του «γέρου» και να επιχειρούν να ανταγωνιστούν με αξιώσεις τους πρεσβύτερους, αλλά και πιτσιρίκια μιά σταλιά, να μιμούνται και να τρέχουν - χωρίς βέβαια την βαριά εξάρτηση - πίσω απο τους πρωταγωνιστές.

Διαβάστε περισσότερα στο www.greekgastronomyguide.gr

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.