Οι «νεράιδες» και οι «δράκοι» του διαδικτύου στον καιρό της κρίσης

12:46 5/11/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ζούμε στην εποχή του διαδικτύου, του μεγαλύτερου συστήματος πληροφοριών. Η ιδιαίτερη σημασία των ηλεκτρονικών δεδομένων και πληροφοριών και η προσπάθεια για επίτευξη ταχύτητας στην επεξεργασία, αποστολή, αποθήκευση και κάθε άλλη σχετική λειτουργία είναι τα στοιχεία που απετέλεσαν τον καταλύτη της ανάπτυξης των δικτύων υπολογιστών και - του μεγαλύτερου αυτών - του διαδικτύου.

Χαρακτηριστικά, τον Δεκέμβριο του 2011 υπήρχαν στο διαδίκτυο περίπου 583.000.000 διαδικτυακοί τόποι (websites), τον Δεκέμβριο του 2012 υπήρχαν περίπου 634.000.000 διαδικτυακοί τόποι (51.000.000 διαδικτυακοί τόποι

περισσότεροι σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2011) και τον Δεκέμβριο του 2013 οι διαδικτυακές ιστοσελίδες ανήρχοντο σε 861.023.217! Αυτή η ραγδαία αύξηση των ιστοσελίδων στο διαδίκτυο συνεπάγεται εξίσου ραγδαία αύξηση των δεδομένων που υπάρχουν πλέον διαθέσιμα στο διαδίκτυο (επικοινωνία, διακυβέρνηση, ρομποτική ιατρική, τραπεζικές υπηρεσίες κ.α.).

Οι χρήστες του διαδικτύου ξεπερνούν τα 2,5 δισεκατομμύρια παγκοσμίως (σύμφωνα με στοιχεία του 2012) και οι τάσεις είναι αυξητικές (σύμφωνα με την κομισιόν το 2017 θα αγγίζουν τα 4 δισεκατομμύρια), με δεδομένο και ότι οι νεότερες γενιές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο («ιθαγενείς» της ψηφιακής κοινωνίας) περισσότερο από τις παλαιότερες γενιές («μετανάστες» στον κόσμο της ψηφιακής κοινωνίας). Εξάλλου, η χρήση της τεχνολογίας διαδίδεται όλο και περισσότερο σε μέχρι πρότινος όχι τόσο ανεπτυγμένες χώρες, όπως οι αφρικανικές.

Στην Ελλάδα η χρήση του διαδικτύου είναι πλέον ευρέως διαδεδομένη, τόσο που πλέον μιλούμε ακόμη και για διαδικτυακό αναλφαβητισμό όσων δεν γνωρίζουν να «σερφάρουν» στα «κύματα» της διασυνδεδεμένης εποχής. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις η χρήση του διαδικτύου γίνεται αρκετά έντονη και προκαλεί εξάρτηση - η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει την επιστημονική κοινότητα να αναφέρεται πλέον ακόμη και στον «εθισμό στο διαδίκτυο» ως ψυχική διαταραχή, η οποία υποστηρίζεται ότι πολλές φορές συνδέεται με τα ελκυστικά πλεονεκτήματα του διαδικτύου.

Επίσης, το διαδίκτυο αλλά και η ψηφιακή τεχνολογία εν γένει δύνανται να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία «χώρων», «κοινοτήτων» κ.ά., όπου παύουν να υφίστανται οι κοινωνικές και πολιτιστικές διαχωριστικές γραμμές που υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο. Η επικοινωνία μέσω του διαδικτύου καθίσταται άμεση και αμφίδρομη. Δίνεται η δυνατότητα σε κάθε χρήστη ηλεκτρονικής συσκευής (π.χ. ηλεκτρονικού υπολογιστή) συνδεδεμένης στο διαδίκτυο να πληροφορηθεί αλλά και να πληροφορήσει, ανταλλάσσοντας απόψεις μέσω ενός πιο συμμετοχικού και λιγότερο ελεγχομένου διαύλου επικοινωνίας [βλ. τις δυνατότητες του συμμετοχικού διαδικτύου (web 2.0) από το 2004 και έπειτα]. Οι χρήστες αποκτούν, επίσης, ολοένα και περισσότερο την ιδιότητα του παγκόσμιου πολίτη.

Για όλα τα ανωτέρω, πιστεύω πως στο μέλλον θα αναφερόμαστε σε εποχή προ και μετά τη δημιουργία και τη χρήση του διαδικτύου, έτσι όπως μιλούμε σήμερα απλά για την εποχή πριν και μετά το ηλεκτρικό ρεύμα!

Αυτές οι άνευ προηγουμένου οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές ανέδειξαν με τη σειρά τους τα συστήματα πληροφοριών και τα δεδομένα που αυτά διακινούν σε στοιχεία χρήζοντα προστασίας. Η προστασία αυτή φαίνεται απαραίτητη καθώς σε περιβάλλον ηλεκτρονικών υπολογιστών που δεν είναι διασυνδεδεμένοι και στο διαδίκτυο έχουν αναπτυχθεί συμπεριφορές επιβλαβείς για τα συστήματα πληροφοριών και τις ηλεκτρονικές πληροφορίες, κάποιες, μάλιστα, από αυτές έχουν χαρακτηριστεί εγκληματικές με σκοπό την προστασία των συστημάτων πληροφοριών. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, δηλαδή, αλλά και ποικίλες άλλες ηλεκτρονικές συσκευές με δυνατότητα διασύνδεσης [«έξυπνα» τηλέφωνα (smart phones), «έξυπνες» τηλεοράσεις (smart tv), tablets κ.α] συχνά καθίστανται είτε στόχοι, είτε εργαλεία εγκλήματος, καθώς μεταδίδουν πληροφορίες ή τις καθιστούν προσβάσιμες. Και οι τεχνολογικές εξελίξεις προβλέπονται αλματώδεις: ήδη αναπτύσσεται το «διαδίκτυο των πραγμάτων» ("Internet of things"), με «πεδίο δόξης λαμπρό» για τους επίδοξους hackers!

Αυτά τα θέματα των θετικών όψεων αλλά και των επισφαλειών του διαδικτύου θα αναλυθούν διεξοδικά στο διήμερο πανελλήνιο συνέδριο με διεθνή συμμετοχή "elife 2015", το οποίο θα λάβει χώρα στον κινηματογράφο «ΔΑΝΑΟΣ» στην Αθήνα την Παρασκευή 6 και το Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2015. Πρόκειται για το 4ο πανελλήνιο συνέδριο με διεθνή συμμετοχή που διοργανώνεται από την Εταιρεία Μελέτης Διαταραχής του Εθισμού στο Διαδίκτυο. Μιλούν για το διαδίκτυο και τις πτυχές του οι πλέον εγνωσμένοι νομικοί, ψυχίατροι, κοινωνιολόγοι, εγκληματολόγοι, οικονομολόγοι, επιστήμονες πληροφορικής και άλλοι επιστήμονες. Η παρακολούθηση του συνεδρίου είναι δωρεάν και χορηγούνται βεβαιώσεις παρακολούθησης (δείτε το πρόγραμμα του συνεδρίου στην ιστοσελίδα του). Η διεπιστημονικότητα των προσεγγίσεων του εν λόγω συνεδρίου - μετά τα τρία πρώτα αντίστοιχα συνέδρια το 2009, το 2011 και το 2013 - το έχουν καταστήσει το πλέον γνωστό συνέδριο στην Ελλάδα με διεθνείς αναφορές.

Το σίγουρο είναι ότι το «παραμύθι» της περιήγησης στο διαδίκτυο βρίσκεται ακόμη στις πρώτες του σελίδες. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τις «νεράιδες» και τους «δράκους» που θα συναντήσουμε στο διάβα μας, ούτως ώστε να χαράξουμε τον δρόμο του διαδικτύου για τα επόμενες γενιές. Η επιστημονική σκέψη δίνει αυτά τα εφόδια προετοιμασίας. Ευκαιρίες συγκέντρωσης και συνομιλίας με τόσους πολλούς και σημαντικούς επιστήμονες όπως στο συνέδριο elife 2015 δυστυχώς δεν υπάρχουν αρκετές στην Ελλάδα της κρίσης, που παρόλα αυτά ανθίσταται με δημιουργική διάθεση σε επιστημονικό επίπεδο. Και είναι πιο ωραίο όταν συμμετέχεις εκεί που γράφονται τα παραμύθια...

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.