Ωρα να αποκτήσει πυξίδα η κοινωνία

08:46 26/12/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Κύπρος Φωτογραφία αρχείου

Πρώτα απ’ όλα τονίζω ότι το κείμενο αυτό δεν έχει ως κίνητρο την κριτική. Αντίθετα, αποτελεί έκφραση μιας αγωνίας και προβληματισμού για το μέλλον των νέων και της κοινωνίας μας. Είναι γενική η πεποίθηση ότι θα πρέπει να υπάρξουν σοβαρές αλλαγές.

Τις τελευταίες βδομάδες έχασαν την ζωή τους αρκετά νέα παιδιά σε τροχαία δυστυχήματα. Ο πόνος για τις οικογένειές τους ήταν και είναι τεράστιος. Ταυτόχρονα τα γεγονότα αυτά προκαλούν

λύπη αλλά και προβληματισμό στην ευρύτερη κοινωνία. 

Ένα μεγάλο ερώτημα που εγείρεται είναι πως θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο μινώταυρος της ασφάλτου. Εκ του αποτελέσματος μπορεί να λεχθεί ότι οι υφιστάμενες δράσεις είναι ανεπαρκείς. Πάνω απ’ όλα όμως το ζήτημα δεν αφορά μόνο ένα συγκεκριμένο νομικό ή/και θεσμικό πλαίσιο. Είναι και θέμα νοοτροπιών που έχουν καλλιεργηθεί και που θα πρέπει να διαφοροποιηθούν. Η ζωή είναι θείο δώρο και θα πρέπει όλοι να τη σεβόμαστε και να την προστατεύουμε. Είναι σημαντικό να καλλιεργούνται συμπεριφορές, νοοτροπίες και αξίες σε όλα τα επίπεδα από το σπίτι, το σχολείο και την κοινωνία γενικότερα.  

Ένα χαρακτηριστικό των νέων είναι ότι αρκετές φορές αισθάνονται άτρωτοι. Κανείς θνητός όμως δεν είναι άτρωτος. Ταυτόχρονα δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι τα προβλήματα αυτά λαμβάνουν χώρα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό γίγνεσθαι με σοβαρά ελλείματα και προβλήματα. Για παράδειγμα, πολλές φορές βλέπουμε σε γήπεδα συμπεριφορές που δεν μας τιμούν σαν κοινωνία. Ας αρχίσουμε από τα απλά. Είναι δυνατό να διεξάγονται ποδοσφαιρικοί αγώνες χωρίς παρατράγουδα, βρισιές και πετροβολισμούς για παράδειγμα; 

Δεν μπορούμε να αφήσουμε απαρατήρητο το φαινόμενο της χρήσης ναρκωτικών ουσιών και αλκοολούχων ποτών στην Κύπρο που είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα. Πώς έφθασε η κοινωνία αυτή σε αυτά τα επίπεδα; Και αυτό είναι που πρέπει να αξιολογηθεί ως ένα πολύπλοκο και σύνθετο φαινόμενο και πρόβλημα. 

Αναφέρω επίσης το επίπεδο της ποιότητας της παιδείας σε όλες της τις διαστάσεις. Επιπρόσθετα, σε ποιο βαθμό καλλιεργείται η κριτική σκέψη; Και ποια τα πρότυπα σήμερα; Είναι υπαρκτά ζητήματα για τα οποία είναι επιβεβλημένο να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή. 

Οι νέοι σήμερα θεωρούν ότι το ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα τους πνίγει. Οι μισθοί είναι χαμηλοί, οι τιμές ψηλές και οι πραγματικές ευκαιρίες λιγοστές. Παλαιότερα ένας βασικός στόχος κάθε νέου ή και κάθε νοικοκυριού ήταν η απόκτηση στέγης. Οι σημερινές πραγματικότητες έχουν καταστήσει τον στόχο αυτό όνειρο απατηλό για πολλούς νέους. Ούτε μπορούν να αγνοήσουν οι νέοι τις ανισότητες και το ευρύτερο σύστημα που δεν τους επιτρέπει να ονειρεύονται και να δημιουργούν στον βαθμό που επιθυμούν. 

Οι καταστάσεις αυτές οδηγούν αρκετές φορές σε υπερβολές. Προφανώς απαιτείται η διαφοροποίηση των δεδομένων αυτών. Είναι και θέμα προτεραιοτήτων καθώς και στάσης ζωής. Το ζητούμενο είναι μια ευρύτερη συστράτευση με στόχο μια πυξίδα και ένα αξιακό σύστημα για ένα καλύτερο μέλλον.

* Ο Καθηγητής Ανδρέας Θεοφάνους είναι Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων καθώς και του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.