Παρατηρητήριο Ανάλυσης Υβριδικών Απειλών: Νέα γραμμή άμυνας της Ελλάδας

08:12 6/11/2022 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η αναγνώριση σύγχρονων «υβριδικών» απειλών και η αποτελεσματική θωράκιση της χώρας απέναντί τους είναι το αντικείμενο του Παρατηρητηρίου Ανάλυσης Υβριδικών Απειλών (Π.ΑΝ.Υ.Α), που συστήθηκε στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στο πλαίσιο του Νόμου 4961/22 (Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις - Άρθρο 16)- ωστόσο, παρά την ψήφιση του νόμου, αναμένονται ακόμα οι σχετικές εγκρίσεις για να προχωρήσουν οι διαδικασίες.

Τι εστί Π.ΑΝ.Υ.Α

Το Π.ΑΝ.Υ.Α αποτελεί συμβουλευτικό όργανο της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας,

µε αρµοδιότητα την ανάλυση και πρόληψη υβριδικών απειλών, στον τοµέα της κυβερνοασφάλειας και περιλαµβάνει Επιστηµονικό Συµβούλιο και Επιχειρησιακή Οµάδα Διαχείρισης Υβριδικών Απειλών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:Yβριδικός πόλεμος, fake news και κυβερνοεπιθέσεις: Οι υβριδικές απειλές του 21ου αιώνα και η ΕλλάδαΥβριδικός Πόλεμος - Από τον Θουκυδίδη στο σήμεραH σημασία της πληροφορίας και της τεχνολογίας

Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο, το Επιστηµονικό Συµβούλιο αποτελείται από πέντε µέλη και είναι αρµόδιο για την εκπόνηση της εθνικής στρατηγικής για την αντιµετώπιση των υβριδικών απειλών, τη διεξαγωγή σεµιναρίων, την εκπόνηση µελετών και τη διασφάλιση διεθνών συνεργασιών. Τα µέλη του Επιστηµονικού Συµβουλίου ορίζονται µε απόφαση του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τριετή θητεία µερικής απασχόλησης και «επιλέγονται µεταξύ προσωπικοτήτων αναγνωρισµένου κύρους από τον χώρο της έρευνας και της τεχνολογίας στον τοµέα της κυβερνοασφάλειας, των υβριδικών απειλών και της ασφάλειας πληροφοριακών συστηµάτων».

Ως προς την Επιχειρησιακή Οµάδα Διαχείρισης Υβριδικών Απειλών, αυτή αποτελείται από επτά µέλη και στις αρμοδιότητές της περιλαμβάνονται:

α) καταγραφή όλων των πραγματικών και πιθανών περιπτώσεων υβριδικών απειλών της και επιθέσεων,

β) ταξινόμηση των τομέων που πλήττονται ή µπορεί να πληγούν

γ) αξιολόγηση των συνεπειών που προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν οι εν λόγω απειλές και επιθέσεις

δ) εξέταση πιθανών σεναρίων υβριδικών απειλών και επιθέσεων,

ε) διεξαγωγή σεναρίων απειλών και επιθέσεων µε τη συµµετοχή στελεχών φορέων του δηµοσίου τοµέα.

Τα µέλη της Επιχειρησιακής Οµάδας Διαχείρισης Υβριδικών Απειλών ορίζονται µε απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τριετή θητεία µερικής απασχόλησης και προέρχονται από φορείς του δηµόσιου τοµέα, και ιδίως από την Ε.Υ.Π., τη Διεύθυνση Κυβερνοάµυνας του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άµυνας (Γ.Ε.ΕΘ.Α.) του Υπουργείου Εθνικής Άµυνας, το Υπουργείο Οικονοµικών, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Το Π.ΑΝ.Υ.Α. συνεργάζεται µε επιστηµονικά κέντρα µε αντικείµενο συναφές µε τους βασικούς στόχους του, µε άλλες υπηρεσίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και µε λοιπούς φορείς του δηµόσιου ή του ιδιωτικού τοµέα. Επίσης, δύναται να αναθέτει σε τρίτους την εκπόνηση µελετών για την υποστήριξη της αποστολής του.

Σύμφωνα με πληροφορίες της HuffPost Greece, οι σχετικές προετοιμασίες έχουν γίνει ήδη, ωστόσο δεν έχουν δοθεί ακόμα οι σχετικές εγκρίσεις από πλευράς της κυβέρνησης- οπότε και αναμένεται να φανεί πώς θα εξελιχθούν οι διαδικασίες, και τι δράσεις πρόκειται να αναλάβει το Παρατηρητήριο.

Η έκταση των απειλών

Εν μέσω ενός διεθνούς περιβάλλοντος που βιώνει τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και κλίματος έντασης με την Τουρκία, που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα «εμπρηστική» ρητορική (η οποία ωστόσο δεν φαίνεται να χαρακτηρίζεται από αντίστοιχα αυξημένη στρατιωτική κινητικότητα), το θέμα των υβριδικών απειλών είναι πιο επίκαιρο από ποτέ- όσο και αν η προσοχή της διεθνούς κοινότητας είναι στραμμένη προς τις μεγάλης κλίμακας συμβατικές επιχειρήσεις επί του πεδίου και τα άμεσα παρεπόμενα του πολέμου.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, στο «μέτωπο» των υβριδικών απειλών στην Ευρώπη ιδιαίτερα μεγάλη είναι η ρωσική και η κινεζική δραστηριότητα- ενώ πλέον φαίνεται να γίνεται αντιληπτός σε επίπεδο Δύσης και ο ρόλος της Τουρκίας ως υβριδικού δρώντα (και μάλιστα λαμβανομένης υπόψιν της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού).

Μετανάστες κοντά στον Έβρο τον Μάρτιο του 2020.

Στην περίπτωση της ρωσικής δραστηριότητας ο στόχος είναι η αποσταθεροποίηση μέσω της καλλιέργειας έντασης σχετικά με εσωτερικά ζητήματα- και η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση, με τη ρωσική επιρροή να χαρακτηρίζεται από τις εν λόγω πηγές ως μεγάλη σε μια σειρά από τομείς, όπως η ακαδημαϊκή κοινότητα, ενώ επίσης ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο αντιεμβολιαστικό κίνημα στη χώρα μας. Σε επίπεδο κυβερνοασφαλείας, οι προσπάθειες φαίνονται να εστιάζονται ιδιαίτερα στις υποδομές.

Από κινεζικής πλευράς, ο στόχος δεν φαίνεται να είναι η αποσταθεροποίηση, μα η προώθηση/ εξιδανίκευση και το εξωραϊσμός γενικότερα του κινεζικού οικονομικού και κυβερνητικού μοντέλου- ενώ ιδιαίτερα έντονες παρουσιάζονται και οι κινεζικές δραστηριότητες διείσδυσης στον τομέα των υποδομών ενέργειας. Αυξημένη παρουσιάζεται επίσης και η ιρανική δραστηριότητα, με πρόσφατο το παράδειγμα της Αλβανίας, η οποία κατηγόρησε το Ιράν για μεγάλης κλίμακας κυβερνοεπιθέσεις.

 Ο Josh Mayeux, «υπερασπιστής του δικτύου», εργάζεται στο Κέντρο Επιχειρήσεων & Ασφάλειας Δικτύου Διοίκησης Διαστήματος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ στην αεροπορική βάση Peterson στο Κολοράντο Σπρινγκς, Κολοράντο, 20 Ιουλίου 2010. Οι σχεδιαστές εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ προτείνουν να προστατεύεται η κρίσιμη υποδομή του 21ου αιώνα -- τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, επικοινωνίες, επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, χρηματοοικονομικά δίκτυα - ομοίως από επιδρομείς στον κυβερνοχώρο και άλλους εχθρούς. Οι επάλξεις θα ήταν εικονικές, η περίμετρός τους θα ελέγχεται από το Πεντάγωνο και θα υποστηρίζεται από ψηφιακά όπλα ικανά να κάνουν κύκλους της υδρογείου σε χιλιοστά του δευτερολέπτου για να χτυπήσουν στόχους.To match Special Report USA-CYBERWAR/ REUTERS/Rick Wilking (UNITED STATES - Tags: MILITARY SCI TECH CIVIL UNREST)

Η Τουρκία χαρακτηρίζεται ως μία από τις χώρες που αναπτύσσουν έντονη υβριδική επιθετικότητα. Υπολογίζεται ότι διαθέτει περίπου 10.000 άτομα που εργάζονται στο «cyber domain». Σε επίπεδο κυβερνοασφαλείας/ κυβερνοεπιθέσεων, η τουρκική δραστηριότητα χαρακτηρίζεται ως συνεχής, με την περίοδο μετά το καλοκαίρι του 2020 να αναφέρεται ως μια περίοδος κατά την οποία η τουρκική κυβερνοεπιθετική δραστηριότητα βρέθηκε στα ύψη.

Ως προς το αποκαλούμενο «cyber social» επίπεδο, ως κύριοι πυλώνες της τουρκικής στρατηγικής αναφέρονται οι εξής τρεις: α) Η χρήση του TRT World και του πρακτορείου Anadolu, που προωθούν σε διεθνές κοινό το τουρκικό αφήγημα β) η διεύθυνση ενημέρωσης, με παραρτήματα σε 33 χώρες και έμφαση στην παρακολούθηση των τάσεων/ trends που διαμορφώνονται, τη χρήση μηχανισμών άμεσης απόκρισης στα κοινωνικά δίκτυα και την προβολή των τουρκικών θέσεων σε αλλοδαπά ακροατήρια και γ) η δημιουργία και χρήση δικτύων σε μεγάλα ΜΜΕ της Δύσης, με σκοπό τη δημιουργία και προώθηση περιεχομένου που βοηθά/υποστηρίζει τις τουρκικές θέσεις και επιδιώξεις.

O φράχτης μεταξύ Πολωνίας και Λευκορωσίας στη μέση του δάσους Bialowieza την 1η Ιουλίου 2022 στην Bialowieza της Πολωνίας. Η πολωνική κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει ένα χαλύβδινο φράγμα μήκους 186 χιλιομέτρων και ύψους 5,5 μέτρων με συρματοπλέγματα στα σύνορα Πολωνίας - Λευκορωσίας, τα οποία είναι και τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Η απόφαση ελήφθη αφού χιλιάδες μετανάστες, κυρίως από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν προσπάθησαν να περάσουν στην Πολωνία από τη Λευκορωσία. Η απόφαση ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενη, καθώς η Bialowieza είναι ένα από τα πολύ λίγα εναπομείναντα αρχέγονα δάση και ο φράχτης θα καταστρέψει φυσικούς οικοτόπους απειλούμενων ζωικών ειδών. Η κυβέρνηση της Λευκορωσίας κατηγορήθηκε ότι ενορχήστρωσε τη μετανάστευση, με τη βοήθεια της Ρωσίας. Η πίεση στα πολωνικά σύνορα θεωρείται ως το πρώτο βήμα ενός ευρύτερου σχεδίου του Βλαντιμίρ Πούτιν, του Ρώσου προέδρου, για την αποσταθεροποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Photo by Dominika Zarzycka/NurPhoto via Getty Images)

Ως προς την ελληνική άμυνα απέναντι στις τουρκικές δραστηριότητες, οι εν λόγω πηγές τονίζουν ότι δεν έχει παρατηρηθεί κάποια έξαρση από την άλλη πλευρά του Αιγαίου στο πλαίσιο του κλίματος εντάσεων του τελευταίου καιρού- διαβεβαιώνοντας παράλληλα πως δεν υπάρχει ανησυχία για την κυβερνοεπιθετική δραστηριότητα της Τουρκίας κατά την παρούσα περίοδο και ότι δεν έχει προκληθεί ως τώρα ζημιά από αυτήν, καθώς όλα όσα πρέπει να προστατεύονται, προστατεύονται επαρκώς, χωρίς να έχουν υπάρξει διαρροές ή επικίνδυνα περιστατικά- ενώ άξιο αναφοράς είναι πως το Ταμείο Ανάκαμψης προβλέπει μεγάλα ποσά για τις δράσεις κυβερνοασφάλειας.

Ωστόσο, υπογραμμίζεται πως στο επίπεδο της προπαγάνδας και δημιουργίας εντυπώσεων (αν και η κατάσταση έχει βελτιωθεί από ελληνικής πλευράς) η Τουρκία φαίνεται να «βρίσκεται μπροστά», δεδομένου άλλωστε πως αυτό αποτελεί από καιρό στρατηγική προτεραιότητα για την Άγκυρα.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Μια στρατηγική που επικεντρώνεται αποκλειστικά στην προετοιμασία για πόλεμο είναι ανεπαρκήςΡωσία - Τουρκία: Ο μεγάλος ιδεατισμόςΤα όρια του (προσφιλούς) υπολανθάνοντος κατευνασμού