Πέθανε ο Κωνσταντίνος Στάικος, αρχιτέκτονας και κορυφαίος ιστορικός του βιβλίου

12:30 3/4/2023 - Πηγή: Huffington Post Greece

Ο Κωνσταντίνος Στάικος

Σε ηλικία 80 χρονών έφυγε από την ζωή ο αρχιτέκτονας κι ιστορικός του βιβλίου, Κωνσταντίνος Στάικος, ο άνθρωπος που είχε δημιουργήσει σημαντικές βιβλιοθήκες εντός κι εκτός Ελλάδος:  Την βιβλιοθήκη της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο, την Βιβλιοθήκη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι, την Βιβλιοθήκη «Δημήτριος Πουρνάρας» της ΕΣΗΕΑ και πολλές άλλες. 

Η είδηση έγινε γνωστή μέσω ανάρτησης των οικείων του: 

Ο Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος αυτοβιογραφούμενος

Γεννήθηκα

στην Αθήνα τον Μάρτιο του 1943. Μετά την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, φοίτησα για δύο χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με δάσκαλο τον Β. Βασιλειάδη, στο τμήμα Εφαρμοσμένων Τεχνών –σκηνογραφία κυρίως. Με το υλικό που συγκέντρωσα έγινα δεκτός στην Ανώτερη Εθνική Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών (École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs) στο Παρίσι. Το διάστημα που ακολούθησε, από το 1968 και εξής, εργάστηκα στο Παρίσι, σε διάφορα αρχιτεκτονικά-διακοσμητικά γραφεία, τα οποία είχαν αναλάβει την αποκατάσταση και ανάπλαση ιστορικών και μνημειακών κτισμάτων, όπως του Château de Ferrières.

Από την εποχή εκείνη ξεκίνησα τη βιβλιοθήκη μου, με εκδόσεις αρχικά που αφορούν την αποτύπωση ιστορικών αρχιτεκτονικών μνημείων της Γαλλίας και εμβληματικά διακοσμητικά μοτίβα τα οποία καθιερώθηκαν σε διάφορες περιόδους και πολιτισμούς, τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή.

Παράλληλα με την επαγγελματική μου δραστηριότητα, άρχισα να εμπλουτίζω τον πυρήνα της βιβλιοθήκης μου με εκδόσεις σχετικές με την ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας, από το 15ο αιώνα και μετά. Η συλλεκτική αυτή ενασχόλησή μου με το βιβλίο γρήγορα εξελίχθηκε σε πάθος για τη διερεύνηση της εκδοτικής δραστηριότητας του Γένους, από την Αναγέννηση μέχρι τα πρώτα μεταεπαναστατικά χρόνια. Τα πνευματικά μου ενδιαφέροντα για τους πρωτεργάτες της διάδοσης της ελληνικής σκέψης μέσα από βιβλία που τυπώθηκαν στη Δύση και στην Ανατολή εντάθηκαν από τότε που μου ανατέθηκε η μελέτη για την ανάπλαση της ιστορικής βιβλιοθήκης της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο. Η εργασία αυτή κράτησε δέκα χρόνια και η Βιβλιοθήκη όπως και το Μουσείο εγκαινιάστηκαν από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο κατά τον πανηγυρικό εορτασμό των 900 χρόνων (1088–1988) από την ίδρυση της Μονής.

Κατά τη δεκαετή ενασχόλησή μου με τη Βιβλιοθήκη και το Μουσείο της Μονής, είχα τον χρόνο να εγκύψω στην ιστορία του θεσμού της βιβλιοθήκης διαχρονικά και σε πολλούς πολιτισμούς. Έτσι άρχισα την έρευνα με σκοπό να συντάξω ένα χρονικό της εξέλιξης της βιβλιοθήκης, τόσο από βιβλιοθηκονομική όσο και από αρχιτεκτονική σκοπιά, με αφετηρία το 4000 π.Χ. Αποτέλεσμα η πεντάτομη Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό, που εκδόθηκε από το 2000 έως το 2013, και κυκλοφορεί στα ελληνικά, στα αγγλικά και τώρα και στην κινεζική γλώσσα.

Η δημοσιότητα που γνώρισε η εργασία μου στην Πάτμο μού άνοιξε καινούριους επαγγελματικούς δρόμους, σχετικούς με την αποκατάσταση ή ανάπλαση μνημειακών χώρων ιστορικού ενδιαφέροντος. Έτσι προέκυψαν η ανάπλαση της Βιβλιοθήκης του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι, η μετατροπή του κτίσματος Κωστής Παλαμάς (έργο του Κλεάνθη) σε Εντευκτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, η μετατροπή της Ροτόντας, του Ιερού Ναού του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος στον Παλατίνο Λόφο στη Ρώμη (5ος αιώνας), από καθολικό σε ορθόδοξο ναό, το Μέγαρο του Δήμου Αθηναίων κ.ά.

Όλο αυτό το διάστημα συνέχισα να εμπλουτίζω την προσωπική μου συλλογή βιβλίων είτε με πρωτότυπα έργα που αφορούν την εκδοτική δραστηριότητα των Ελλήνων πριν από τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους είτε με μελέτες για την τυπογραφία και την παραγωγή του βιβλίου σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, ιχνηλατώντας έτσι την πορεία που ακολούθησε το έντυπο βιβλίο διεθνώς.

Ο πλούτος που συγκεντρώθηκε σε αρχέτυπες και παλαιές εκδόσεις, με βιβλία σπάνια ή και μοναδικά, άρχισε να με προβληματίζει και κυρίως με απασχολούσε η εξασφάλιση του μέλλοντός του. Θεωρώ ότι η συλλογή βιβλίων που αντανακλά την πνευματική ιστορία του Γένους δεν μπορεί να αποτελεί προσωπική υπόθεση, αλλά κτήμα όλων των Ελλήνων. Δεδομένης λοιπόν της γύμνιας των ελληνικών βιβλιοθηκών, αναζήτησα στέγη για το μέλλον της. Τύχη αγαθή, το Συμβούλιο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης εισάκουσε την έκκλησή μου και στην έδρα του Ιδρύματος παραχώρησε ειδικούς χώρους, στους οποίους αναπτύχθηκαν βιβλιοστάσια για το σύνολο της συλλογής μου. Η βιβλιοθήκη μάλιστα αυτή δεν παρέμεινε ως είχε, αλλά συνεχίζει να εμπλουτίζεται με βιβλία σύμφωνα με το αρχικό σκεπτικό δημιουργίας της.

Το τελευταίο ηλεκτρονικό τεύχος που εξέδωσε ο Κ. Στάικος

Δείτε εδώ το τελευταίο ηλεκτρονικό τεύχος Ειδήσεις Φιλοβίβλων με νέα από τον κόσμο των βιβλιοθηκών στο πλαίσιο του www.aboutlibraries.gr που δημιούργησε ο Κωνσταντίνος Στάικος. 

Το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ αποχαιρετά τον Κωνσταντίνο Στάικο με την κάτωθι δήλωση

Το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ με μεγάλη θλίψη ανακοινώνει την απώλεια του διακεκριμένου αρχιτέκτονα και ιστορικού του βιβλίου Κώστα Στάικου, ο οποίος «έφυγε» ξαφνικά από τη ζωή σήμερα Δευτέρα, 3 Απριλίου.

Ο Κώστας Στάικος γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών και στην Ecole Nationale Supérieure des Arts Décoratifs στο Παρίσι. Από τα πιο σημαντικά του έργα ήταν ο σχεδιασμός και η επίβλεψη των εργασιών στη Βιβλιοθήκη της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο και στη Βιβλιοθήκη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι. Ήταν υπεύθυνος για την πλήρη ανακατασκευή της Βιβλιοθήκης της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Πουρνάρας», την ανάπλαση του 7ου ορόφου «Ιωάννης Κονδυλάκης», όπου στεγάζονται οι αίθουσες των σεμιναρίων, καθώς και των εργασιών, που βρίσκονται στο τελικό στάδιο, για την ανακαίνιση της αίθουσας Συνεδρίων «Γεώργιος Καράντζας» στον 1ο όροφο του κτηρίου.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποχαιρετά τον εξαίρετο επιστήμονα, τον διακεκριμένο ιστορικό του βιβλίου, του οποίου το έργο έχει μεταφραστεί από μεγάλους εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού, τον πολύτιμο συνεργάτη και φίλο και συλλυπείται θερμά την οικογένεια και τους οικείους του.

Ο τελευταίος αποχαιρετισμός

Το τελευταίο αντίο στον Κ. Στάικο ορίστηκε την Πέμπτη 6 Απριλίου 2023 και ώρα 10 π.μ. από τον Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων του Α’ Κοιμητηρίου Αθηνών.

Παράκληση αντί στεφάνων να γίνουν δωρεές στην Ένωση «Μαζί για το Παιδί», τηλέφωνο 210 7482690

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Βραδιά τιμής για τον Κωνσταντίνο Στάικο από τον Ελληνικό Σύνδεσμο Ηνωμένων ΕθνώνΚ. Στάικος: Ο άνθρωπος που χαρίζει πρόσβαση στις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμουΤι διαβάζουμε τώρα: Η HuffPost προτείνει 15 βιβλία για τον Απρίλιο