Πιθανώς ήδη σε εξέλιξη το «ηλιακό μέγιστο»: Προειδοποίηση από ηλιοφυσικό

13:25 5/3/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Αν και οι αρχικές προβλέψεις έλεγαν ότι μάλλον κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε ως το επόμενο έτος, ο Ήλιος ίσως έχει μπει ήδη στην πιο ενεργή και επικίνδυνη φάση του 11ετούς ηλιακού κύκλου του, γνωστή ως «ηλιακό μέγιστο», είπε ηλιοφυσικός στο Live Science. Ωστόσο αυτό δεν θα είναι σίγουρο μέχρι ο Ήλιος να αρχίσει να ηρεμεί ξανά μέσα στα επόμενα χρόνια.

Κατά το ηλιακό μέγιστο, ο αριθμός των σκουρόχρωμων ηλιακών κηλίδων στην επιφάνεια του άστρου αυξάνεται

σημαντικά. Ως αποτέλεσμα εκλύουν πιο συχνές και ισχυρές ηλιακές καταιγίδες, κάποιες εκ των οποίων μπορεί να χτυπήσουν τη Γη, προκαλώντας προβλήματα και φαινόμενα όπως το Βόρειο Σέλας.

Η έξαρση δραστηριότητας προκαλείται από το μπέρδεμα των γραμμών του μαγνητικού πεδίου του Ήλιου. Ωστόσο σε κάποια φάση κατά το ηλιακό μέγιστο, οι γραμμές αυτές σπάνε, με αποτέλεσμα την αντιστροφή των μαγνητικών πόλων του Ήλιου. Μετά από αυτό ο Ήλιος αρχίζει να ηρεμεί και καταλήγει στο ηλιακό ελάχιστο, με τις κηλίδες και τις ηλιακές καταιγίδες να εξαφανίζονται σχεδόν πλήρως πριν αρχίσει ο επόμενος κύκλος.

Το 2019 το Space Weather Prediction Center (SWPC) το οποίο διαχειρίζεται η ΝΟΑΑ (National Oceanic and Atmospheric Administration) έβγαλε την πρόγνωση για τον παρόντα ηλιακό κύκλο (Ηλιακός Κύκλος 25) που είχε αρχίσει εκείνο το έτος. Η πρόγνωση, την οποία είχαν κάνει επιστήμονες από τη ΝΟΑΑ, τη NASA και τις International Space Environment Services, έλεγε πως το επερχόμενο ηλιακό μέγιστο θα ήταν συγκρίσιμο με το σχετικά αδύναμο μέγιστο του προηγούμενου κύκλου (24) και δεν θα ερχόταν μέχρι το 2025.

Άλλοι επιστήμονες ωστόσο αντιλήφθηκαν πως η συμπεριφορά του Ήλιου ήταν διαφορετική από αυτήν που αναμενόταν. Οι ηλιακές κηλίδες εμφανίζονταν συχνότερα και προέκυπταν ισχυρές ηλιακές καταιγίδες πολύ πιο συχνά από ό,τι αναμενόταν. Και τον τελευταίο Ιούνιο αρκετοί ερευνητές είπαν στο Live Science πως το ηλιακό μέγιστο θα άρχιζε πιθανώς νωρίτερα και θα ήταν πιο έντονο από ό,τι αναμενόταν- ίσως κατά τις αρχές του 2024. Ένας από τους ερευνητές ήταν ο Σκοτ Μάκιντος, του National Center for Atmospheric Research. Καθώς ο Ηλιακός Κύκλος 25 άρχισε το 2019, ο Μάκιντος και η ομάδα του ανακάλυψαν πως ένας μέχρι πρότινος άγνωστος τύπος μαγνητικής δραστηριότητας, τα αποκαλούμενα «solar terminator events» είχαν προηγηθεί των πιο πολλών προηγούμενων μεγίστων που έχουν καταγραφεί. Μετά την εξέταση του πιο πρόσφατου, η ομάδα του Μάκιντος συνειδητοποίησε πως οι αρχικές προβλέψεις θα μπορούσαν να είναι εσφαλμένες και μετά χρησιμοποίησαν τα στοιχεία για να διαμορφώσουν ένα εναλλακτικό χρονοδιάγραμμα ηλιακού κύκλου. Τον Οκτώβριο το SWPC αναγνώρισε πως οι αρχικές προβλέψεις ήταν λάθος και για πρώτη φορά έβγαλαν αναθεωρημένες, εκτιμώντας πως το ηλιακό μέγιστο πιθανώς θα κατέφθανε μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου φέτος.

Έκτοτε η ηλιακή δραστηριότητα σημειώνει σκαμπανεβάσματα, μα πρόσφατη έξαρση δραστηριότητας τον Φεβρουάριο υποδεικνύει ότι ίσως έχει αρχίσει. «Νομίζω πως σίγουρα μπαίνουμε σε αυτή τη φάση δραστηριότητας» δήλωσε ο Μάκιντος στο Live Science. Η επίσημη έναρξη και το επίσημο τέλος ενός ηλιακού μεγίστου είναι δύσκολο να προσδιοριστούν με ακρίβεια σε πραγματικό χρόνο, επειδή μπορείς να πεις ότι οι αριθμοί των κηλίδων κορυφώθηκαν μόνο αφού αρχίσουν να μειώνονται ξανά.

Κατά τον Μάκιντος πάντως, υπάρχει και άλλος τρόπος: Μέσω της δύναμης του μαγνητικού πεδίου του Ήλιου. Εν όψει του ηλιακού μεγίστου, η δύναμη του μαγνητικού πεδίου στους πόλους του Ήλιου μειώνεται και εν τέλει εκμηδενίζεται κατά την αντιστροφή των πόλων. Αυτό μπορεί να παρακολουθηθεί σε πραγματικό χρόνο και τους τελευταίους λίγους μήνες η δύναμη του μαγνητικού πεδίου των πόλων κινείται γύρω στο μηδέν, πρόσθεσε ο ίδιος. Η ανάπαυλα στην ηλιακή δραστηριότητα σήμαινε πως ήταν μάλλον απίθανο ότι το ηλιακό μέγιστο είχε αρχίσει κανονικά. Ως αποτέλεσμα, ο Μάκιντος ανέμενε μια «έξαρση» σε δραστηριότητα πριν θεωρήσει ότι μπαίνουμε στην εκρηκτική έξαρση του Ήλιου. Αυτή η έξαρση ίσως συνέβη τον Φεβρουάριο.