Πλημμύρες στην Ισπανία; «Φταίνε οι Εβραίοι» - Μια ακόμη επικίνδυνη «αποκάλυψη»

07:10 31/10/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Βαλένθια, 30 Οκτωβρίου: Δεκάδες αυτοκίνητα το ένα πάνω στο άλλο, μετά το καταστροφικό καιρικό φαινόμενο που άφησε πίσω του δεκάδες νεκρούς και ολόκληρες πόλεις θαμμένες κάτω από τόνους νερού και λάσπης.

Το πρωί της Τρίτης αναζητούσα εικόνες και βίντεο στα social media από τις φονικές πλημμύρες στην Ισπανία, όταν μοιραία έπεσε το μάτι μου σε κάτι που θα έμοιαζε κακόγουστο αστείο αν δεν υπήρχαν τόσοι νεκροί στην ιβηρική χώρα.

Ενας (ανώνυμος φυσικά) χρήστης του Twitter

είχε αναρτήσει δημοσίευμα της 29ης Οκτωβρίου (σ.σ. μια μέρα πριν το καταστροφικό καιρικό φαινόμενο) με την είδηση ότι η Ισπανία ακύρωσε deal εξοπλιστικών αξίας δις. ευρώ με ισραηλινή εταιρεία. Και ακριβώς δίπλα παρέθετε δημοσίευμα με τους δεκάδες νεκρούς στην Ισπανία, διερωτώμενος «πόσο τυχαία συνέβη ξαφνικά» η χειρότερη καταστροφή των τελευταίων 50 ετών στη χώρα.

Flash floods in Spain huh?
Worst disaster in 50 years huh?
6 months rain in 6 hours huh?
I wonder how that could have suddenly happened? pic.twitter.com/VanyAdYQiv

— Chris (@Doxic100) October 30, 2024

Η παραπάνω ανάρτηση είναι ενδεικτική του συμβαίνει στο παράλληλο σύμπαν των social media, στην εποχή που τα ανυπόγραφα fake news από τρολς ή ψεκς συχνά συγχέονται με τα πραγματικά γεγονότα, ιδίως από τις νεότερες γενιές (αλλά όχι μόνο) που πολλές φορές δεν γνωρίζουν καν τη διαφορά ανάμεσα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Ας εξηγήσουμε, λοιπόν, τα αυτονόητα, για να λυθούν τυχόν απορίες: Τα ΜΜΕ απαρτίζονται από επαγγελματίες (καλούς ή κακούς) που ψάχνουν και στη συνέχεια γράφουν (με μικρή ή μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα) για πράγματα και καταστάσεις που έχουν συμβεί. Ή αντίστοιχα διαψεύδουν ως fake news εκείνα που κυκλοφορούν ως «ειδήσεις» αλλά δεν αληθεύουν - και κρίνονται για αυτό.

Στο αντίποδα, στα social media κυριολεκτικά ο καθένας από εμάς μπορεί να γράψει ό,τι του κατέβει στο κεφάλι -ακόμη και ψέματα για... πλάκα- χωρίς να τον εμποδίζει κανείς. Ατυχώς, στην εποχή που ανθεί η παραπληροφόρηση, πολλοί είναι αυτοί που θα τον πιστέψουν γιατί «οι δημοσιογράφοι κοροϊδεύουν τον κόσμο». Ενώ ο Σάκης από τα Πετράλωνα, που μπορεί να μην τον λένε καν Σάκη, είναι εδώ για να ξεσκεπάσει την αλήθεια...

Εν προκειμένω, δεν επιχειρείται απόπειρα υπεράσπισης των δημοσιογράφων, ούτε συγκάλυψης των ομολογουμένως υπαρκτών παθογενειών και κακώς κειμένων του κλάδου. Αλλά ο διαχωρισμός μεταξύ επαγγελματιών και χομπιστών (sic), καίτοι δεδομένος, μοιάζει απαραίτητος στις μέρες μας.

Η «πραγματικότητα» των social media γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη, χωρίς ίχνος υπερβολής. Υπάρχουν ουκ ολίγοι άνθρωποι ανάμεσά μας που πιστεύουν πως η κλιματική κρίση είναι «παραμύθι» που τους πλασάρουν οι πολιτικοί και εμείς οι δημοσιογράφοι (με ποιο συμφέρον, άραγε;)

Εν έτει 2024 κάποιοι προτιμούν να πιστεύουν στην εκδοχή ότι οι Εβραίοι ελέγχουν πού θα βρέξει και πόσο, παρά ότι τα τελευταία χρόνια κλιμακώνονται τα καταστροφικά καιρικά φαινόμενα ανά την υφήλιο ακριβώς επειδή ο πλανήτης βρίσκεται στα πρόθυρα της κλιματικής κατάρρευσης.

Το φαινόμενο είναι ευρύτερο, δεν αφορά μια μεμονωμένη ανάρτηση που έκανε κάποιος χθες στο twitter. Στους πρόσφατους φονικούς τυφώνες που έπληξαν τις ΗΠΑ, αναδύθηκαν απίστευτες θεωρίες συνωμοσίας σύμφωνα με τις οποίες «οι μετεωρολόγοι ελέγχουν τον καιρό», με αποτέλεσμα κάποιοι εξ αυτών να δέχονται απειλές ακόμη και για τη ζωή τους - απλά επειδή κάνουν τη δουλειά τους.

Μόλις χθες, εξάλλου, το BBC δημοσίευσε μεγάλη δημοσιογραφική του έρευνα, βάσει της οποίας διαπιστώθηκε ότι κάποιοι χρήστες του Twitter κερδίζουν χιλιάδες δολάρια από την παραπληροφόρηση για τις εκλογές στις ΗΠΑ.

Εύλογη, λοιπόν, η δυσπιστία προς τους δημοσιογράφους, αλλά επιβεβλημένος ένας ακόμη μεγαλύτερος σκεπτικισμός για τους παντογνώστες ή βαλτούς των social media.