Πομπέο και Μπόλτον: οι άνθρωποι που θα επανακαθορίσουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική;

10:08 29/4/2018 - Πηγή: Huffington Post Greece

Στα τέλη Μαρτίου, η πολιτική σκηνή των Ηνωμένων Πολιτειών υπέστη μια μεταβολή. Αντικαταστάθηκαν οι Ρεξ Τίλλερσον και Μακ Μάστερ από τους Μάικ Πομπέο και Τζον Μπόλτον αντίστοιχα. Η αντικατάσταση αυτή δεν είναι τυχαία. Γίνεται σε μια περίοδο όπου οι Η.Π.Α. επιδιώκουν να επαναπροσδιορίσουν την θέση τους στα διεθνή ζητήματα.

Μάικ Πομπέο

Πρόκειται για τον αντικαταστάτη του υπουργού εξωτερικών Ρεξ Τίλλερσον. Μέχρι τον Μάρτιο ήταν διευθυντής

της CIA. Είναι συντηρητικός ρεπουμπλικάνος και απόστρατος αξιωματικός του Αμερικανικού Στρατού. Αποφοίτησε μάλιστα το 1986 από την στρατιωτική σχολή του Ουέστ Πόιντ πρώτος στην τάξη του.

Ποια είναι όμως η γραμμή που ακλουθεί; Ο Πομπέο σαν υψηλόβαθμο στέλεχος των υπηρεσιών πληροφοριών τάσσεται υπέρ των παρακολουθήσεων για λόγους ασφάλειας. Ακόμα, είναι φανατικός πολέμιος της διεθνούς τρομοκρατίας και στρέφεται και εναντίον μουσουλμάνων ηγετών που την υποστηρίζουν και την υποθάλπουν. Επίσης, είναι υπέρμαχος των φυλακίσεων και υποστηρίζει την λειτουργία της διαβόητης φυλακής στον κόλπο του Γκουαντάναμο στην Κούβα.

Ως προς τις εξωτερικές σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, η γραμμή του δεν αλλάζει. Είναι υπέρμαχος της «αποπυρηνικοποίησης» της κορεατικής χερσονήσου και πολέμιος του βορειοκορεατικού καθεστώτος και των πυρηνικών που διαθέτει. Στην πολιτική του Ομπάμα για την Μέση Ανατολή είναι αντίθετος. Πιο συγκεκριμένα, δεν υποστηρίζει την συμφωνία Η.Π.Α.-Ιράν, υπολογίζει πολύ τα οφέλη της συμμαχίας Η.Π.Α.- Ισραήλ και την συμβολή του τελευταίου στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και καταδικάζει τις επιθέσεις των Παλαιστινίων. Παράλληλα, καθόλου περίεργο, τάσσεται κατά του καθεστώτος Άσσαντ στην Συρία και θεωρεί ότι η προηγούμενη κυβέρνηση αδράνησε στο «συριακό» ζήτημα.

Στις Αμερικανό-ρωσικές σχέσεις, κυμαίνεται στο ίδιο μήκος κύματος. Θεωρεί την Ρωσία εχθρό, ενώ την κατηγορεί ότι δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις τρομοκρατικές οργανώσεις και ότι στρέφεται κατά της Ευρώπης, επιδιώκοντας να την πλήξει. Τέλος, σε ένα άλλο θέμα στο οποίο ταυτίζεται με τον πρόεδρο Τραμπ είναι και αυτό του κλίματος. Ο Πομπέο αρνείται ότι υπάρχει το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη και δεν είναι σύμφωνος με την σύμβαση του Παρισιού περί του κλίματος.

Τζον Μπόλτον

Ο Τζον Μπόλτον αντικατέστησε τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας ΜακΜάστερ. Είναι διπλωμάτης, φορέας συντηρητικών απόψεων και εθνικιστής. Πρόκειται για δυναμικό άτομο που τηρεί σκληρότερη γραμμή από τον Πομπέο- ακόμα και από τον Τραμπ.

Ήταν από τους υποστηριχτές της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ το 2003 (επιχείρηση «Iraqi Freedom»). Γενικά, είναι υποστηριχτής δυναμικών ενεργειών και δη, στρατιωτικών χτυπημάτων που θα αποδυναμώσουν τον αντίπαλο. Διετέλεσε από το 2005 έως το 2006 πρέσβης των Η.Π.Α. στον Ο.Η.Ε.. Επρόκειτο για αμφιλεγόμενη κίνηση της τότε κυβέρνησης Μπους αφού τάσσεται κατά των διεθνών οργανισμών και των διεθνών συμβάσεων. Όπως και πολλοί συντηρητικοί πολιτικοί είναι φανατικός πολέμιος της Βορείου Κορέας και του πυρηνικού της προγράμματος. Ακόμα, υποστηρίζει ότι η Κούβα, η Λιβύη (επί Καντάφι μάλλον) και η Συρία είναι χρηματοδότες της διεθνούς τρομοκρατίας. Επιπροσθέτως, είναι κατά της συμφωνίας με το Ιράν και μάλιστα υποστηρίζει έναν πόλεμο σε βάρος του!

Οι απόψεις του αυτές, τον έχουν κάνει γνωστό εντός και εκτός Ουάσινγκτον ως «γεράκι». Άλλες «φωνές» είναι πιο επικριτικές, αποκαλώντας τον η «προσωποποίηση του Διαβόλου»! Γενικά δεν θεωρείται μετριοπαθής, αλλά ότι είναι ένας από τους πιο επικίνδυνους ανθρώπους του προέδρου στις Η.Π.Α..

Αντί Επιλόγου

Τα δυο παραπάνω πρόσωπα είναι δηλωτικά της διαμόρφωσης της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής από εδώ και στο εξής. Η τοποθέτησή τους σε θέσεις- κλειδιά της ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης, μπορεί να δώσει χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Ο Τραμπ θα κινηθεί διαφορετικά από τον προκάτοχό του Μπάρακ Ομπάμα. Όταν την εξουσία είχαν οι Δημοκρατικοί, η εξωτερική τους πολιτική χαρακτηριζόταν και από ρεαλισμό, αλλά και από ιδεαλισμό. Ακόμα, επεδίωκαν την προώθηση της ήπιας ισχύος, τηρώντας σε κάποιες καταστάσεις μετριοπαθή στάση. Παράλληλα, δεν δίστασαν να έρθουν σε συμφωνία με έναν «παραδοσιακό» ανταγωνιστή των Η.Π.Α. στην Μέση Ανατολή, το Ιράν.

Πλέον, όμως, η κατάσταση μάλλον θα αλλάξει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απολέσει μεγάλο μέρος της κυριαρχίας τους στον κόσμο και αναδύονται συνεχώς νέοι παράγοντες που αμφισβητούν την αμερικανική επιρροή. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, ο πρόεδρος Τραμπ δημιουργεί μια ομάδα από άτομα που ενστερνίζονται τις ίδιες ή παρόμοιες απόψεις μαζί του. Μια ομάδα τέτοιων ατόμων δεν θα προκαλέσει πολλές ή ακόμα και καθόλου διαφωνίες στην σχεδίαση και εφαρμογή μιας πιο δυναμικής και σκληρής εξωτερικής πολιτικής.

Συνεπώς, αν συνυπολογιστεί και το ότι στον οικονομικό τομέα και δη, στην οικονομική διπλωματία, υπάρχουν άτομα που είναι «γεράκια», καθίσταται εμφανές ότι οι Η.Π.Α. ετοιμάζονται να αντεπιτεθούν. Η αντεπίθεση αυτή έχει ως στόχο να τις επαναφέρει στην περίοδο αμέσως μετά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου μέχρι και το 2011-δηλαδή στην περίοδο της παντοδυναμίας τους, πλήττοντας οποιονδήποτε αντίπαλο εμφανιστεί και χρησιμοποιώντας κάθε μέσο.

Υ.Γ. Δεν είναι τυχαία η χρονική συγκυρία που γίνεται αυτή η αλλαγή σε δυο νευραλγικούς τομείς. Η επιθυμία για επέμβαση στην Συρία είναι εντονότατη και υλοποιήθηκε- με αμφίβολα αποτελέσματα- ενώ γίνονται προετοιμασίες για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Η.ΠΑ.- Βορείου Κορέας. Συνεπώς, και μόνο η παρουσία αυτών των δυο προσωπικοτήτων αρκεί για να προκαλέσει δέος-ο σκοπός του Τραμπ- στους συνομιλητές της Ουάσινγκτον.

Ενδεικτικές Πηγές

Dabashi Hamid, Al-jazeera, John Bolton: the man from the underground, 02 April 2018, https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/john-bolton-man-underground-180402075258950.html

The Guardian, Graham: John Bolton has “very healthy scepticism” on North Korea, 01 April 2018, https://www.theguardian.com/us-news/2018/apr/01/john-bolton-very-healthy-skepticism-north-korea-lindsey-graham

Borger Julian, The Guardian, John Βolton: foreign policy radical who backs war with Iran and North Korea, 23 March 2018, https://www.theguardian.com/us-news/2018/mar/23/john-bolton-foreign-policy-radical-who-backs-war-with-iran-and-north-korea

The Guardian, US Defence Secretary welcomes “devil incarnate” John Bolton - Petagon, 30 March 2018, https://www.theguardian.com/us-news/video/2018/mar/30/us-defence-secretary-welcomes-devil-incarnate-john-bolton-to-the-pentagon-video

Carey Joseph, Express, John Bolton is about to “dramatically alter” Donald Trump’s approach towards Iran, 01 April 2018, https://www.express.co.uk/news/world/939199/Donald-Trump-Iran-nuclear-deal-change-John-Bolton-JCPOA-foreign-policy-Hassan-Rouhani

Cockburn Patrick, Independent, The appointments of John Bolton and Mike Pompeo in the US bring us closer to war in the Middle East, 31 March 2018, https://www.express.co.uk/news/world/939199/Donald-Trump-Iran-nuclear-deal-change-John-Bolton-JCPOA-foreign-policy-Hassan-Rouhani

Hirsh Michael, Politico, John Bolton, the anti-MacMaster, 25 March 2018, https://www.politico.eu/article/trump-john-bolton-hr-mcmaster-anti/

Pillar Paul R., The New York Times, Where does Mike Pompeo stand on the issues? too close to Trump, 13 March 2018, https://www.nytimes.com/2018/03/13/opinion/mike-pompeo-issues-trump.html

Jaffe Greg, Dawsey Josh, WashingtonPost, Trump names former ambassador John Bolton as his new national security adviser, 22 March 2018, https://www.washingtonpost.com/world/national-security/trump-names-former-ambassador-john-bolton-as-his-new-national-security-adviser/2018/03/22/aa1d19e6-2e20-11e8-8ad6-fbc50284fce8_story.html?utm_term=.01259d738af1

BBC, Trump’s loyalist new diplomat and ex-spymaster, 13 March 2018, http://www.bbc.com/news/world-us-canada-38029336

Osborne Samuel, Independent, Donald Trump’s CIA Director nominee Mike Pompeo is open to waterboarding, 23 Januart 2017, https://www.independent.co.uk/news/world/americas/donald-trump-cia-director-mike-pompeo-open-waterboarding-enhanced-interrogation-torture-a7541026.html