Πώς και γιατί συνελήφθη ο Ροντρίγκο Ντουτέρτε: Ο αιματηρός πόλεμος κατά των ναρκωτικών

16:47 11/3/2025 - Πηγή: Huffington Post Greece

O Ντουτέρτε το 2018 (AP Photo/Bullit Marquez, File)

Ο Ροντρίγκο Ντουτέρτε, πρώην πρόεδρος των Φιλιππίνων, γνωστός, μεταξύ άλλων, για τον αιματηρό του πόλεμο κατά των ναρκωτικών, συνελήφθη κατόπιν εντάλματος που εκδόθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, για τους χιλιάδες νεκρούς που άφησε πίσω του ο εν λόγω «πόλεμος»

στο πλαίσι μιας πολιτικής καριέρας που κράτησε δεκαετίες.

Η σύλληψή του αποτελεί αποκορύφωμα μιας διεθνούς έρευνας για τους φόνους. Ο Ντουτέρτε βρέθηκε ξανά στο προσκήνιο λόγω ενός ταξιδιού στο Χονγκ Κονγκ, που οδήγησε σε εικασίες πως ενδεχομένως να έγινε για να αποφύγει τη σύλληψη. Ο ίδιος εμφανίστηκε ως κύριος ομιλητής την Κυριακή σε μια συγκέντρωση χιλιάδων Φιλιππινέζων της διασποράς.

Ο Ντουτέρτε, 79 ετών πλέον και σε κακή κατάσταση υγείας, συμμετείχε στις προεκλογικές δραστηριότητες του κόμματός του υπέρ των υποψηφίων του για τη γερουσία εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών του Μαΐου. Ο ίδιος είπε ότι ήταν ενήμερος για το ένταλμα σύλληψής του και υπεραμύνθηκε της βίαιης καταστολής. Αστυνομικοί τον συνέλαβαν καθώς κατέβαινεν από το αεροπλάνο στο διεθνές αεροδρόμιο της Μανίλας.

Ο Ντουτέρτε, πρώην εισαγγελέας, μέλος του Κογκρέσου και δήμαρχος της πόλης Νταβάο στις νότιες Φιλιππίνες, έγινε γνωστός στην πολιτική της χώρας χάρη στις έντονες, γεμάτες ύβρεις επιθέσεις κατά των ελίτ, της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Δύσης. Η εικόνα του ήταν αυτή του υπέρμαχου των φτωχών και θεωρείται λαϊκιστής, μα είναι ευρύτερα γνωστός για την πολύ σκληρή του προσέγγιση ως προς το έγκλημα, κυρίως τα ναρκωτικά.

Στο πλαίσιο της βίαιης καταστολής από την αστυνομία στο Νταβάο, στις αρχές του αιώνα, περίπου 1.000 ύποπτοι σκοτώθηκαν εξωδικαστικά. Ένας αστυνομικός που συμμετείχε στους φόνους του Νταβάο και αργότερα έλαβε αποστάσεις από τον Ντουτέρτε είπε στο Associated Press ότι μέχρι 10.000 ύποπτοι σκοτώθηκαν από τη δική του άλλες ομάδες εκτελεστών, με μέλη αστυνομικούς και πολίτες.

Οι νεκροί βρίσκονταν στα ύψη για χρόνια, με τον Ντουτέρτε να λαμβάνει προσωνύμια όπως «Τιμωρός» και «Ντουτέρτε Χάρι» (από τον κινηματογραφικό «Βρώμικο Χάρι» (Dirty Harry). Ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα είπαν πως πολλοί φοβούνταν να καταθέσουν εναντίον του στο δικαστήριο.

Το 2016 κέρδισε την προεδρία υποσχόμενος να εξαλείψει το εμπόριο ναρκωτικών και τη διαφθορά σε τρεις με έξι μήνες. «Όλοι εσείς που έχετε να κάνετε με ναρκωτικά, καθάρματα, θα σας σκοτώσω στα αλήθεια» είπε ενώπιον μεγάλου πλήθους στη Μανίλα το 2016. «Δεν έχω υπομονή, δεν έχω ενδιάμεσο έδαφος. Είτε θα με σκοτώσετε είτε θα σας σκοτώσω εγώ, ηλίθιοι».

Οι ΗΠΑ, η ΕΕ και άλλες δυτικές κυβερνήσεις είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την εκστρατεία κατά των ναρκωτικών, με τον Ντουτέρτε να λέει το 2016 στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, να «πάει στο διάολο» καθώς ο ίδιος απειλούσε να διακόψει τις σχέσεις με την Αμερική.

Το ΔΠΔ άρχισε έρευνα για τους φόνους για ναρκωτικά επί Ντουτέρτε από την 1η Νοεμβρίου 2011, που ήταν δήμαρχος του Νταβάο, ως τις 16 Νοεμβρίου 2019, ως πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ο Ντουτέρτε έβγαλε τις Φιλιππίνες το 2019 από το Καταστατικό της Ρώμης, σε μια κίνηση που ερμηνεύτηκε ως προσπάθεια να μη λογοδοτήσει. Η κυβέρνησή του επιχείρησε να σταματήσει την έρευνα στα τέλη του 2021 υποστηρίζοντας πως οι αρχές των Φιλιππίνων έκαναν ήδη έρευνα και πως το ΔΠΔ δεν είχε δικαιοδοσία. Εφέτες στο ΔΠΔ αποφάνθηκαν τον Ιούλιο του 2023 πως η έρευνα θα άρχιζε ξανά και απέρριψαν τις ενστάσεις.

Ο πρόεδρος των Φιλιππίνων, Φέρντιναντ Μάρκος ο Νεότερος, που διαδέχτηκε τον Ντουτέρτε το 2022 και συγκρούστηκε πολιτικά με τον πρώην πρόεδρο, αποφάσισε να μην επιστρέψει η χώρα στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, μα η κυβέρνηση του είπε πως θα συνεργαζόταν αν το ΔΠΔ ζητούσε σύλληψη του Ντουτέρτε μέσω «Red Νotice». Η Κίνα, που ελέγχει το Χονγκ Κονγκ, και οι Φιλιππίνες δεν είναι στο ΔΠΔ, μα είναι μέλη της Ιντερπόλ, και το ΔΠΔ μπορεί να εκδώσει ένταλμα σύλληψης μέσω Ιντερπόλ.

Μιλώντας στο Χονγκ Κονγκ την Κυριακή ο Ντουτέρτε είπε ότι η εκστρατεία του κατά των ναρκωτικών προστάτεψε τον λαό και αρνήθηκε πως επέτρεψε εξωδικαστικούς φόνους- αν και είχε επανειλημμένα απειλήσει να σκοτώσει εμπόρους ναρκωτικών όσο ήταν πρόεδρος. «Ποια ήταν η αμαρτία μου; Έκανα τα πάντα στον καιρό μου ώστε οι Φιλιππινέζοι να έχουν λίγη ειρήνη και ηρεμία» είπε.

Απευθυνόμενος στο πλήθος δήλωσε πως ήταν έτοιμος για τη φυλακή, μα ζήτησε αστειευόμενος δωρεές για την κατασκευή μνημείου για τον ίδιο, το οποίο πρότεινε, με χειρονομία του, να τον δείχνει με όπλο.

Ο ίδιος είχε πει ότι αποσύρθηκε από την πολιτική μετά το 2022, μα αργότερα έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος του Νταβάο με έναν από τους γιους του υποψήφιο αντιδήμαρχο στις εκλογές του Μαΐου.

Με πληροφορίες από Associated Press