Πώς ο Ταραντίνο χρησιμοποίησε την διαλεκτική μέθοδο του Σωκράτη στο Pulp Fiction

07:32 24/1/2022 - Πηγή: Huffington Post Greece

Μόλις προβλήθηκε το “Pulp Fiction” στους κινηματογράφους το 1994, ο σκηνοθέτης του, ένας νεαρός πρώην υπάλληλος βίντεο κλαμπ ονόματι Κουέντιν Ταραντίνο, μετατράπηκε στον πιο περιζήτητο δημιουργό του Χόλιγουντ.

Αντλώντας από μια ποικιλία κινηματογραφικών παραδόσεων, η πρωτοποριακή ταινία του Ταραντίνο έδειξε στο mainstream κοινό πράγματα που δεν είχε ξαναδεί ή τουλάχιστον συνδυασμούς πραγμάτων που δεν είχε ξαναδεί σε ταινία.

Ειδικά οι διάλογοί του μνημονεύονται συχνά ως παράδειγμα προς μίμηση.

Και παραμένουν αξέχαστοι μέχρι σήμερα. Θυμηθείτε πόσες φορές, τις τελευταίες δεκαετίες, έχετε ακούσει ατάκες που παρατίθενται κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην αρχή της ταινίας μεταξύ του Τζον Τραβόλτα και του Σάμιουελ Λ. Τζάκσον, που ενσαρκώνουν τους Βίνσεντ Βέγκα και Τζουλς Γουίνφιλντ αντίστοιχα, δύο εκτελεστές στην υπηρεσία του γκάνγκστερ, Μαρσέλους Γουάλας. 

Χάρη σε αυτό το απόσπασμα του σεναρίου του Ταραντίνο, πολλοί Αμερικανοί έμαθαν πως να ζητάνε στα McDonald’s της Γαλλίας το Quarter Pounder. Επίσης λίγο αργότερα στον ίδιο διάλογο, αλλά με αρκετή περισσότερη φινέτσα, ο Ταραντίνο έδειξε στους θεατές αυτό που είναι γνωστό ως η Σωκρατική μέθοδος ή η διαλεκτική μέθοδος του Σωκράτη. 

Η Διαλεκτική μέθοδος συνδεόταν άμεσα με τον διάλογο. Πρόκειται για μία μορφή διαλόγου η οποία χρησιμοποιήθηκε από τον Σωκράτη τον 5ο αιώνα π.Χ, κατά την οποία ο φιλόσοφος προσπαθούσε να οδηγήσει τον συνομιλητή του στην ανακάλυψη της βαθύτερης αλήθειας των πραγμάτων, αυτής που μένει ανεξάρτητη από περιστάσεις και συνθήκες. Στη συγκεκριμένη μέθοδο, ο Σωκράτης άφηνε τον συνομιλητή του να εκφράσει ελεύθερα την άποψή του σχετικά με το θέμα που συζητούσαν, θεωρώντας αρχικά, αυτή την άποψη ως ολοκληρωμένη και θεμελιωμένη. Στη συνέχεια, μέσα από τη διαδικασία ερωτήσεων και απαντήσεων, δείχνει μέσω απλοϊκών παραδειγμάτων τις ακραίες συνέπειες των απόψεων αυτών, αποδεικνύοντας έτσι τη σαθρότητα των επιχειρημάτων τους. Οδηγεί, λοιπόν, τον συνομιλητή του, στην ανακάλυψη νέων συμπερασμάτων και νέων προσεγγίσεων της αλήθειας.

Σύμφωνα με τον αφηγητή του παραπάνω βίντεο, «ο Σωκράτης ξεκινούσε ζητώντας από τους συνομιλητές του τον προσδιορισμό ενός όρου όπως π.χ. η σοφία, το θάρρος ή η δικαιοσύνη, και επισημαίνοντας επανειλημμένα τις αντιφάσεις στον ορισμό τους και στη συνέχεια τις αντιφάσεις στις προσαρμογές τους στον αρχικό τους ορισμό, να φτάσουν τελικά σε μια κατάσταση αυτομολογούμενης άγνοιας». Μια τέτοια διαδικασία διαδραματίζεται στο Pulp Fiction όταν ο Βίνσεντ και ο Τζουλς συζητούν τον πρόσφατο φόνο του αφεντικού τους, ενός άνδρα που τόλμησε να κάνει στην σύζυγο του ΜαρσέλουςΓουάλας ένα μασάζ στα πόδια. «Ο Τζουλς πιστεύει ότι ο Mαρσέλους αντέδρασε υπερβολικά και ο Βίνσεντ πιστεύει ότι ο Aντουάν Ροκαμόρα πήρε αυτό που του άξιξε. Σε αυτό το σημείο, βλέπουμε τον Βίνσεντ να προσπαθεί να εντοπίσει τη ρίζα του γιατί ο Τζουλς πιστεύει ότι ήταν υπερβολική η αντίδραση».

Συνειδητά ή ασυνείδητα, ο Βίνσεντ το κάνει χρησιμοποιώντας τη Σωκρατική μέθοδο, η οποία απαιτεί πρώτα να θεμελιώσει ένα επιχείρημα, μετά να εγείρει μια εξαίρεση ή αντίφαση, στην συνέχεια να επαναδιατυπώσει το επιχείρημα και να επαναλάβει αυτά τα βήματα καθώς η αλήθεια προσεγγίζεται. Το ζήτημα που εξετάζεται είναι η εγγενώς σεξουαλική φύση του μασάζ στα πόδια.

Αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις στις πεποιθήσεις του Τζουλς πάνω στο ζήτημα, κάνει μασάζ στα πόδια της μητέρας του, λέει, ενώ υπερηφανεύεται επίσης για την προηγμένη τεχνική του στο μασάζ ποδιών, την οποία πάντως δεν έχει εφαρμόσει ποτέ στα πόδια ενός άνδρα, ο Βίνσεντ «μπορεί επιτέλους να αποδείξει ότι η χρήση βίας από τον Μαρσέλους ήταν, όντως, δικαιολογημένη».

Ο διάλογος θα μπορούσε να συνεχιστεί, αλλά ο Ταραντίνο τον τελειώνει εκεί, με τον Τζουλς σε μια κατάσταση εσωτερικής αντίφασης που ο Σωκράτης ονομάζει απορία. Άλλωστε, όπως οι περισσότεροι από τους φλύαρους χαρακτήρες του Ταραντίνο, έχουν και μια δουλειά να κάνουν.

Πηγή: openculture.com

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕΗ Miramax μηνύει τον Ταραντίνο για πλειστηριασμό NFT του «Pulp Fiction»Η φέτα και ο λειτουργικός αναλφαβητισμόςΤα υπαρξιακά διλήμματα μίας αντι-δυτικής Δύσης