Ψηφιακή πολιτική, δημοκρατία και παραγωγική ανασυγκρότηση

14:55 20/1/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η πολιτική κάθε κόμματος για τον ψηφιακό κόσμο και τα ψηφιακά αγαθά είναι μία πολύ σημαντική παράμετρος του συνολικού οράματός του για την κοινωνία του 21ου αιώνα. Για τον ΣΥΡΙΖΑ η ψηφιακή πολιτική είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με θέματα συμμετοχής, δημοκρατίας, διαφάνειας και φυσικά με την ποιότητα της δημόσιας διοίκησης και τη στρατηγική για την παραγωγική ανασυγκρότηση.

Ο σύγχρονος, παραγωγικός δημόσιος τομέας που εξασφαλίζει την εξυπηρέτηση του πολίτη, την αποτελεσματική βοήθεια σε αυτούς που έχουν

ανάγκη, την κοινωνική πρόνοια, την υγεία, την παιδεία, τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτή την κατεύθυνση η αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων του δημοσίου, η διαφάνεια, η ανοιχτότητα, ο κοινωνικός έλεγχος και η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων συνιστούν κρίσιμα θέματα της ψηφιακής πολιτικής. Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντική είναι η χάραξη πολιτικής για την αγορά της πληροφορικής, που μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει την υιοθέτηση ανοιχτού λογισμικού στο δημόσιο τομέα, τη χρήση ανοιχτών προτύπων και τη διάθεση των δημοσίων δεδομένων ως ανοιχτών δεδομένων. Το ανοιχτό λογισμικό και τα ανοιχτά πρότυπα είναι εργαλεία που έχουν δημιουργηθεί από παγκόσμιες κοινότητες προγραμματιστών και διατίθενται δωρεάν και με ανοιχτό κώδικα. Μπορεί δηλαδή ο καθένας να τα βρει ελεύθερα, να τα διαμορφώσει και να τα εξελίξει χωρίς να χρειάζεται να πληρώσει άδειες.

Χρησιμοποιώντας τέτοια εργαλεία, ο δημόσιος τομέας μπορεί να εξασφαλίσει υποστήριξη από μικρές, ντόπιες εταιρείες, χωρίς να είναι εξαρτημένος από λίγους, συγκεκριμένους προμηθευτές. Με αυτό τον τρόπο θα ενισχύσει την εθνική οικονομία, δίνοντας έμφαση στην απασχόληση και τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, καθώς τα έργα πληροφορικής θα είναι έντασης γνώσης και όχι κεφαλαίου για την αγορά αδειών, όπως εν πολλοίς συμβαίνει σήμερα. Τα ανοιχτά δεδομένα είναι μία πολιτική ελεύθερης διάθεσης των δεδομένων του δημοσίου με πρόνοιες για το προσωπικό απόρρητο και τα κρατικά μυστικά. Το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων εξασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια στη δημόσια διοίκηση, επιτρέπει σε οργανώσεις, επαγγελματίες και ΜΜΕ να εντοπίζουν τα δεδομένα που χρειάζονται χωρίς γραφειοκρατικό ή χρηματικό κόστος, ενισχύει την έρευνα, καθώς της παρέχει σημαντικό πρωτογενές υλικό, και τέλος διευκολύνει σημαντικά την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών δημόσιων φορέων.

Οι παραπάνω επιλογές συνιστούν μέρος της πολιτικής για την ανάπτυξη και την προστασία των δημόσιων πόρων, υλικών όσο και ψηφιακών, που αποτελούν θεμέλιο για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του τόπου. Όπως έχουμε ανάγκη από ελεύθερες πλατείες, παραλίες και δρόμους για να μπορούμε να ζούμε καλύτερα και να αναπτύσσουμε την κοινωνική δημιουργία και την οικονομική δραστηριότητα, πολύ περισσότερο έχουμε ανάγκη να διασφαλίσουμε ότι η γνώση και οι υποδομές, ειδικά όταν παράγονται από δημόσιο χρήμα, είναι και θα παραμείνουν ελεύθερες.

Οι νέες τεχνολογίες μάς προσφέρουν επίσης και πρωτόγνωρες δυνατότητες συμμετοχής, επικοινωνίας, αλληλεπίδρασης και έκφρασης. Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να τις χρησιμοποιήσει για να εξασφαλίσει την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στη διακυβέρνηση της χώρας, μέσω διαβούλευσης για τις πολιτικές πρωτοβουλίες, μέσω τοπικών δημοψηφισμάτων και ουσιαστικής πληροφόρησης και ελέγχου του έργου της κυβέρνησης και της δημόσιας διοίκησης. Μία άμεση ενέργεια του ΣΥΡΙΖΑ προς αυτή την κατεύθυνση θα είναι η αναβάθμιση και επέκταση της Διαύγειας, ώστε να είναι πλήρης και κυρίως ευκολότερη στη χρήση για τον απλό πολίτη.

Θεωρούμε ωστόσο ότι η απλή ενίσχυση των υπαρχουσών δομών δεν επαρκεί, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε με επιλογές που εμβαθύνουν περαιτέρω τη συμμετοχή των πολιτών στη διακυβέρνηση. Για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιαίτερα θετικό το παράδειγμα της Ισλανδίας, όπου το νέο Σύνταγμα τυγχάνει ουσιαστικής διαβούλευσης και συνδιαμόρφωσης διαδικτυακά. Οραματιζόμαστε ένα αύριο όπου οι πολίτες θα συμμετέχουν και θα διαμορφώνουν πολιτικές και θα μπορούν να ελέγχουν την πορεία εφαρμογής τους. Σε αυτή την κατεύθυνση μερικές ενδεικτικές παρεμβάσεις είναι οι εξής:

- Οι πολίτες να μπορούν να ελέγχουν τη δημόσια διοίκηση και να δημοσιοποιούν τις καταγγελίες τους σε διαδικτυακό τόπο, όπου θα μπορούν να παρακολουθούν όλοι την εξέλιξη τους (ενδείξεις για οικονομικές και διαχειριστικές ατασθαλίες, αυθαιρεσίες της διοίκησης και των κατασταλτικών μηχανισμών κτλ).

- Ανοιχτή διαβούλευση για την ενίσχυση πρωτοβουλιών κοινωνικού χαρακτήρα από τα κάτω ( π.χ. δομές αλληλεγγύης, συνεργατικά πολιτιστικά εγχειρήματα). Με αυτό τον τρόπο νέες πρωτοβουλίες με σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο θα μπορούν να επωφελούνται της βοήθειας του κράτους, αντί να έχουμε αδιαφανείς διεργασίες υποστήριξης ΜΚΟ - με ισχνό συχνά έργο - χωρίς κοινωνική λογοδοσία.

Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι η εξάπλωση και διείσδυση των ψηφιακών τεχνολογιών είναι πλέον τόσο μεγάλη που δεν μπορούμε να τις αντιμετωπίζουμε ως πολιτικά ουδέτερες. Ο τρόπος που τοποθετούμαστε απέναντι σε ζητήματα όπως η ελεύθερη πληροφόρηση, η συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες αποφάσεις και η υιοθέτηση ανοιχτών τεχνολογιών θα κρίνει σε σημαντικό βαθμό αν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες μιας σύγχρονης, κοινωνικά και οικονομικά δίκαιης και δημοκρατικής κοινωνίας.