Σύνοδος Κορυφής για την Ενέργεια: Μια απάντηση που δεν δόθηκε

08:02 22/10/2022 - Πηγή: Huffington Post Greece

Στα καλά νέα, οι τιμές στο φυσικό αέριο έχουν μειωθεί σημαντικά. Παραμένουν ψηλά (κοντά στα 120 €/ MWh, ενώ πριν την κρίση ήταν κοντά στα 25 €/ MWh), αλλά είναι 60% κάτω από τον Αύγουστο (που είχε φτάσει στο εξωπραγματικό 350 €/ MWh). Οι βασικοί λόγοι είναι ο ήπιος καιρός, οι γεμάτες δεξαμενές αποθήκευσης αερίου και οι αυξημένες αφίξεις δεξαμενόπλοιων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Προς ώρας, ο καιρός είναι σύμμαχός μας. Και όσο ο καιρός παραμένει καλός τόσο οι τάσεις στις τιμές ενέργειας θα παραμένουν θετικές. Με βάσει τις προγνώσεις των ειδικών, το υπόλοιπο του Οκτωβρίου θα είναι πιο ήπιο, με θερμοκρασίες υψηλότερες από τις κανονικές. 

Επιπλέον, η πλήρωση των ευρωπαϊκών αποθεμάτων φθάνει σχεδόν το 92%, υπερβαίνοντας τους προ του χειμώνα ευρωπαϊκούς στόχους. Ταυτόχρονα, μετά τη μείωση των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου, η Ευρώπη βγήκε στο κυνήγι καραβιών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), και τα αποτελέσματα μέχρι τώρα είναι πολύ καλά. Δεκάδες πλοία που μεταφέρουν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) τριγυρνούν τώρα στην Μεσόγειο, στις ακτές της Ισπανίας και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μόνο στον κόλπο του Κάντιθ, στην Ανδαλουσία, παραμένουν αγκυροβολημένα οκτώ πλοία σύμφωνα με το Reuters, περιμένοντας να εξασφαλίσουν θέσεις εκφόρτωσης, καθώς οι μονάδες επαναεριοποίησης είναι γεμάτες.

Παρά τις παραπάνω ευνοϊκές συνθήκες, το κόστος της ενεργειακής κρίσης είναι ήδη βαρύ στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Μετά από μία συνεδρίαση υψηλής έντασης, τα ξημερώματα αυτής της Παρασκευής, οι ηγέτες των 27 κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν έναν οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, σχετικά με το πλαφόν, την αλλαγή του χρηματιστηριακού δείκτη ΤΤF, τις κοινές αγορές και τον μηχανισμό αλληλεγγύης.

Όμως, για όλα αυτά τα πολύ κρίσιμα θέματα, οι αποφάσεις παραπέμφθηκαν πάλι για το (άμεσο;) μέλλον. Αυτά είναι άσχημα νέα. 

Η προσπάθεια της Επιτροπής να κατευνάσει τις αγορές, με τον πιο «ήπιο τρόπο», την καθιστά τελικά περισσότερο ευάλωτη σε αυτές. Την ίδια στιγμή, σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν εναντίον του κύματος ακρίβειας. Επίσης, χιλιάδες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις φοβούνται για την ίδια την επιβίωσή τους, καθώς είναι αντιμέτωπες με τον ανταγωνισμό από τις ΗΠΑ και την Ασία, όπου οι τιμές παρέμειναν πιο συγκρατημένες. 

Ο φόβος είναι πως οι τιμές αναμένεται να αυξηθούν ξανά, καθώς θα βαθαίνει ο χειμώνας και θα αυξάνεται η ανάγκη θέρμανσης. Επιπλέον, ορισμένα πλοία περιμένουν να πουλήσουν τα φορτία τους σε υψηλότερη τιμή μέσα στον επόμενο μήνα. Αν αυτό δεν το καταφέρουν, θα μετακινηθούν προς Ασία. Συνεπώς, η νέα πίεση στις τιμές προεξοφλείται για το τέλος Νοεμβρίου, αρχές Δεκεμβρίου.

Κανείς δε μπορεί να προβλέψει την ένταση του νέου κύματος της πληθωριστικής πίεσης. Όμως, όσον αφορά συνολικά στη διάρκεια της, οι εκτιμήσεις είναι δυσοίωνες. Αναλύσεις διεθνών οίκων τεκμηριώνουν πως ο διψήφιος πληθωρισμός (στην Ελλάδα είναι στο 12%) χρειάζεται μεσοσταθμικά μία δεκαετία για να επανέλθει σε διαχειρίσιμα επίπεδα, κοντά στο 2%. Υπάρχουν εξαιρέσεις που το πέτυχαν νωρίτερα (Ολλανδία το 2001 και Γερμανία το 1992 σε τρία χρόνια) αλλά ο μέσος όρος δεν είναι με το μέρος μας. 

Δεν μπορεί όμως να χαθεί μία δεκαετία για την Ευρώπη, πόσο μάλλον για την Ελλάδα, που βρίσκεται ήδη πάνω από δέκα χρόνια σε διαδοχικές κρίσεις. 

Για αυτό, επείγει να υπάρξει άμεσα μία ευρωπαϊκή απάντηση, απέναντι στους κερδοσκόπους. Αυτή η απάντηση πρέπει να περιέχει έναν ξεκάθαρο μηχανισμό αλληλεγγύης ανάμεσα στα κράτη μέλη, μαζί με ένα νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα –δίχτυ προστασίας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

 ***

Χάρης Δούκας, Αν. Καθηγητής ΕΜΠ 

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕΜητσοτάκης: Συμφωνία επί της αρχής για τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίουΣύνοδος Κορυφής: Συμφωνία επί οδικού χάρτη για τις τιμές ενέργειας σε μια "έντονη" συνεδρίαση